یکی از دلایل شایع درد گردن، شانه و دست، فتق یا بیرون زدگی دیسک گردن است. علائم ممکن است شامل درد شدید و مبهم در گردن یا بین کتف ها بوده که در دست ها انتشار پیدا کرده و تا کف دست و انگشتان میرسد. در حالت وخیم لازم است از روش های درمان دیسک گردن بدون جراحی استفاده شود.همچنین از دیگر علائم می توان حس کرختی، خارش یا سوزش در شانه و دست ها را نام برد. حرکات و موقعیت های خاصی در گردن می توانند درد را تشدید کنند.
دیسک گردن چیست؟
به بافت بین استخوان های گردن شما دیسک بین مهره ای گفته می شود. دیسک ها از یک بخش مرکزی نرم و ژله ای مانند و یک پوشش بیرونی که حلقه محکم اما انعطاف پذیر مانند لاستیک است، تشکیل شده است.دیسک بین مهره ای، مفصلی بین هر یک از استخوان های ستون فقرات ایجاد می کند که به آنها امکان حرکت می دهد. وقتی لایه خارجی که دیسک را احاطه کرده است پاره شود، مرکز نرم می تواند از طریق شکاف خارج شده و دیسک فتق ایجاد کند.
با افزایش سن، دیسک های موجود در ستون فقرات می توانند انعطاف پذیری و کشش خود را از دست بدهند. رباط های اطراف دیسک ها شکننده شده و به راحتی پاره می شوند. هنگامی که بیرون زدگی یا فتق دیسک ایجاد می شود، می تواند به اعصاب اطراف نخاع (رادیکولوپاتی) یا نخاع (میلوپاتی) فشار وارد کند و علائم دردناکی ایجاد کند.
آناتومی گردن و علت و دلایل ایجاد دیسک گردن
گردن ما از مهره هایی تشکیل شده است که از جمجمه تا قسمت بالاتنه ادامه دارد. دیسک های گردنی ضربه های بین استخوان ها را جذب می کنند. استخوان ها، رباط ها و عضلات گردن از سر حمایت می کنند و اجازه حرکت می دهند.هر گونه ناهنجاری ، التهاب یا آسیب می تواند باعث درد گردن یا سفتی شود. روند پیری و ساییدگی ستون فقرات می تواند باعث بیرون زدگی یا همان فتق دیسک در گردن شود.فتق دیسک همچنین می تواند در اثر فعالیت های تکراری یا آسیب به ستون فقرات ایجاد شود. سایر عواملی که می توانند باعث برآمدگی دیسک ها شوند یا در آن سهیم باشند عبارتند از:
- فشار یا ضربه مستقیم
- چاقی
- سیگار کشیدن
- وضعیت بد بدن مانند خمیده بودن گردن به مدت طولانی
- بی تحرکی
شایع ترین علائم دیسک گردن چیست؟
فتق دیسک در گردن می تواند باعث درد گردن، درد بازو، درد شانه و بی حسی یا گزگز در بازو یا دست شود. کیفیت و نوع درد متغیر است.ممکن است یک درد مبهم که تعیین محل دقیق آن دشوار باشد یا دردی تیز، سوزشی که در محلی دقیق باشد، درد در بازوها و همچنین گردن شما معمولاً اولین علامت تحریک ریشه های عصبی در اثر مشکلی در گردن است.علائمی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن و به خصوص ضعف در عضلات بازوها، علائم هشدار دهنده ای برای جدی تر بودن مشکل شما هستند.
دیسک گردن و سرگیجه
مهره ها و دیسک های گردنی به مرور فرسوده می شوند و آرتروز گردن ایجاد می کنند که از دلایل احتمالی سرگیجه مرتبط با گردن است.این وضعیت باعث می شود به نخاع یا اعصاب نخاعی فشار وارد شود و جریان خون در مغز و گوش داخلی را مسدود کند و سرگیجه ایجاد شود. فتق دیسک به تنهایی هم، بدون هیچ گونه آرتروزی می تواند سرگیجه ایجاد کند.
دیسک گردن و سردرد
این علامت معمولا در مورد بیمارانی اتفاق می افتد که دیسک های بین مهره اول تا سوم (C1-C3) دچار بیرون زدگی می شود. از آنجا که درد از نقطه ای ایجاد می شود که بسیار نزدیک به عصب سه قلو (تری ژمینال) واقع شده است، بنابراین این امکان وجود دارد که دردی را به سمت بالا به نواحی پس سری و صورت ارجاع دهد.اما حتی در بیرون زدگی های دیسک های پایین تر هم درد می تواند از طریق خود دیسک، از مفاصل اطراف گردن، خستگی عضلات، فشرده شدن عصب یا سایر بافت های نرم ایجاد شود.
دیسک گردن و درد دست راست
اکثر افراد راست دست هستند و از دست راست خود برای انجام کارهای روزانه، ورزش، رانندگی و … استفاده می کنند، پس طبیعی است که دست راست در معرض آسیب های بیشتری باشد.
علت درد دست راست علاوه بر استفاده زیاد، به دلیل پارگی، کشیدگی، ضرب دیدگی یا التهاب تاندون ها، شانه یخ زده، التهاب بورس ها، شکستگی، ساییدگی مفاصل شانه و در موارد بسیار کمی در مشکلات قلبی هم دیده می شود.
حتی دردهای احشایی مانند مشکلات کیسه صفرا هم ممکن است درد در شانه راست را ایجاد کنند. در هر یک از این مشکلات درد در ناحیه ای خاص و ماهیت خاصی دارد و یک فیزیوتراپیست متبحر با معاینه بالینی و گرفتن تست های مختلف علت درد را مشخص می کند.
اما این که درد دست راست شما به دلیل بیرون زدگی دیسک گردن شماست، به نوع بیرون زدگی دیسک بستگی دارد و در ام آر آی شما معلوم می شود که آیا دیسک به صورت یک طرفه در سمت راست بیرون زدگی دارد یا دو طرفه یا بیرون زدگی فقط در مرکز است.
دیسک گردن و تاری دید
نیمه در رفتگی های مهره های گردنی ممکن است علائمی مانند تاری دید، سرگیجه، سردرد و دوبینی ایجاد کند. بیرون زدگی دیسک در مراحل اولیه نمی تواند تاری دید ایجاد کند اما در بیرون زدگی های مزمن با تخریب دیسک، ستون فقرات گردنی دچار آرتروز می شوند که می تواند همراه با تاری دید باشد. علاوه بر این، بی ثباتی های ستون فقرات گردنی هم با مشکلات چشمی همراه هستند.
دیسک گردن و چشم درد
تنش عضلانی در گردن و شانه ها می تواند منجر به سردرد یا چشم درد شود، زیرا جریان خون به چشم شما محدود می شود. دیسک گردن در صورتی که با سردرد گردنی یا میگرن همراه باشد، بیمار چشم درد را تجربه خواهد کرد که می تواند یک طرفه یا دوطرفه باشد.
درد شانه، درد بازو و درد ساعد
در صورت نبود مشکل در بافت های نرم و استخوان های شانه، بازو و ساعد می توان گفت درد بازو، ساعد و شانه دردی ارجاعی از گردن است.
علت ها و دلایل دیسک گردن
علل زیادی باعث ایجاد فتق دیسک گردن و درد شدید می شوند که عبارتند از:
فرسایش دیسک های ستون فقرات
درد ناشی از دیسک بیرون زده، معمولا به علت فرسایش ستون فقرات می باشد.
پشت و کمر ما وظیفه ی تحمل و پخش کردن وزن را داشته و دیسک های بین مهره ای، ضربه گیری در اثر حرکت (راه رفتن، چرخیدن و خم شدن) را بر عهده دارد. به دلیل فشار زیادی که به دیسک ها وارد می شود، با گذر زمان به آن ها آسیب وارد می شود و می تواند علت دیسک گردن و کمر باشد
حلقه ی فیبری (قسمت سخت خارجی دیسک) می تواند به تدریج ضعیف شده و به نوکلئوس پالپوزوس (هسته ی ژله مانند دیسک) اجازه ی خروج دهد، به این ترتیب، دیسک بیرون زده و متورم می شود.
آسیب به ستون فقرات
علت دیسک گردن می تواند در اثر آسیب باشد. تصادف رانندگی می تواند باعث بیرون زدن دیسک شود. برای مثال یک حرکت شدید و ناگهانی می تواند با وارد کردن فشار زیاد باعث بیرون زدن و پارگی دیسک گردد.همچنین علائم دیسک گردن می تواند به علت بلند کردن نادرست یک جسم سنگین و یا چرخیدن بیش از اندازه ی بدن به وجود آید.
تاثیر همزمان آسیب ها و فرسایش ستون فقرات
ممکن است دیسک چنان ضعیف شده باشد که اتفاقاتی نه چندان مهم مثلا یک عطسه دچار بیرون زدگی شود عطسه رویداد مهمی که بتواند باعث آسیب شود به حساب نمی آید، ولی اگر فرد دیسک ضعیفی داشته باشد، نیروی حاصل از یک عطسه می تواند باعث فتق آن شود.
آیا میزان بیرون زدگی دیسک گردن با شدت علایم فرد در ارتباط است؟
خیر . علایم و درد دیسک گردن لزوما با میزان بیرون زدگی دیسک گردن در ارتباط نیست و حتي اگر به ميزان كم اين بيرون زدگي اتفاق بيافتد به دليل خاصيت آنتي ژنيسيته بالاي آن موجب تحريك سيستم ايمني بدن و يك واكنش التهابي شديد در اين ناحيه مي شود كه بيشتر از اينكه خود ديسک گردن به صورت مكانيكال فشار بياورد، اين حالت تحريك شيميائي التهابي موجب تحريك اعصاب مي شود، كه از بين مهره هاي گردن خارج مي شوند و به دست ها عصب رساني مي كنند و معمولا درگيري ستون اين اعصاب موجب دردهاي شديد دست ها مي شود و در بعضي از موارد درد در خود ناحيه گرفتار (گردن) بسيار كم است يا حتي در موارد مزمن وجود ندارند. این میزان تحریک پذیری بدن در برابر دیسک بیرون زده از یک فرد تا فرد دیگر متفاوت است.
بنابراین ممکن است فردی با بیرون زدگی کم دیسک گردن تحریک پذیری شدید و علایم شدید و بی طاقت داشته باشد ، در حالیکه فردی که دیسک بیرون زده بزرگی دارد و حتی فشار بر روی نخاع دارد ممکن است علایم کمی را عنوان کند وصد البته که مورد دوم بدتر و نیازمند مداخلات بیشتر است. درمان دیسک گردن به صورت غیر جراحی در هر دو حالت امکان پذیر است.
خطر دیسک گردن بیشتر از دیسک کمر
اما آنچه دیسک گردن را از دیسک کمر خطرناکتر می کند آسیبی است كه با فشار بر روی نخاع ایجاد می شود. و در این حالت این بیماران با كاهش قدرت اندامهای فوقانی و علایم تحریک سیستم عصبی مرکزی مراجعه می كنند. بیمارانی که دیرتر و در مراحل پیشرفته تر دیسک گردن یا دیسک کمر مراجه کنند به تدریج اختلال در راه رفتن و مشکلاتی در حركات پاها می شوند.
امروزه کم با بیماران دیسک گردنی روبرو نیستیم که با علائمی مثل فشار بر روی عصب روی سمت دست چپ مبتلا می شوند و اشتباها تشخیص بیماری قلبی عروقی و سکته قلبی برای آنان داده می شود .
امیدواریم این مطلب کمک شایانی کرده باشد تا با توجه به اطلاعات موجود در متن از علل و علائم دیسک گردن آموخته و دچار چنین بیماری هایی نشویم.
درمان دیسک گردن با حرکات ساده ورزشی
