سقف دهان عبارتست از یک صفحه استخوانی در قسمت جلو و یک قسمت نرم و بدون استخوان، در قسمت پشت که مانند مانعی بین حفره های دهانی و بینی عمل می کند. گاهی ممکن است سقف دهان متورم شود. تورم سقف دهان ممکن است به چند علت بوجود بیاید، که بیشتر آنها با حداقل درمان رفع می شوند. در موارد خیلی نادر، شرایط وخیم تری ممکن است باعث تورم سقف دهان شود.
دلایل مختلفی برای تورم سقف دهان وجود دارد مثل :
- وجود تاول یا زخم های دیگر
- خشکی دهان
- اسپاسم عضلانی
- درد یا ناراحتی
به غیر از موارد گفته شده میتوان دلایل زیر را از جمله علت های تورم در این ناحیه دانست :
زخم در دهان
زخم های دهانی اغلب شامل برفک و تبخال هستند که بر روی لثه ها، گونه ها یا لب ها دیده می شوند و در بعضی موارد بر روی این ناحیه از دهان، نیز ممکن است دیده شوند. زخم ها باعث درد، تاول و تورم می شوند و بعضی افراد قبل از ایجاد زخم، متوجه درد و تورم آن می شوند.
آسیب یا زخم
یکی از شایع ترین علل ورم این ناحیه از دهان، آسیب یا زخم است. تعدادی از شایع ترین علل زخم عبارتند از:خوردن غذایی سفت که ممکن است به این ناحیه از دهان آسیب برساند.
- خوردن یا نوشیدن یک ماده غذایی خیلی داغ
- خراش سقف دهان بوسیله یک قسمت خشک غذا
توروس پالاتینوس
توروس پالاتینوس یک برجستگی سفت و رشد خوش خیم استخوان در سقف دهان است.آغاز رشد این استخوانی در هر سنی ممکن است ایجاد شده یا در طول زندگی ادامه یابد.تنها زمانی که این زائده منجر به مشکل در بلع یا صحبت شود نیاز به درمان دارد.
عفونت ناشی از کاندیدا
کاندیدا نوعی عفونت قارچی بوده، تشخیص صحیح آن عارضه ضروری است زیرا برخی علائم آن مشابه دیگر عفونت ها است.برای درمان معمولا داروهای ضد قارچ و محلول های بهداشتی جهت پیشگیری از عود عفونت تجویز می گردد.
کمبود آب
کمبود آب بدن باعث متورم شدن این ناحیه از دهان می شود، همچنین سبب خشکی دهان شده و اگر فرد اقدامی برای رفع این حالت انجام ندهد، باعث تورم سقف دهان می شود.
برخی از علل شایع کمبود آب و خشکی دهان عبارتند از:
- مصرف بیش از حد الکل
- مصرف داروهای خاص
- نخوردن آب کافی
- عرق کردن بیش از اندازه مخصوصا در روزهای گرم یا انجام تمرینات ورزشی
بیماری
کم آبی باعث عدم تعادل الکترولیتی می شود و فرد ممکن است احساس ضعف کند و یا اسپاسم عضلانی داشته باشد.
بیماری دست، پا و برآمدگی سقف دهان
نوعی ویروس عامل این بیماری است و علامت آن تاول ها و برآمدگی های قرمز دردناک در دهان است. تب و درد بدن از دیگر نشانه های این بیماری است. این بیماری در کودکان شیوع بالاتری دارد. محلول های شستشوی دهان برای کاهش علائم و درمان عفونت ویروسی موثر هستند.
موکوسل
به وجود آمدن یک مخاط در داخل یک کیست برآمده که در این ناحیه از دهان ظاهر می شود، موکوسل نام دارد. موکوسل ها معمولا دردی ندارند و معمولا پس از یک آسیب کوچک مانند بریدگی یا شکاف بر روی این ناحیه از دهان به وجود می آیند.موکوسل ها معمولا نیازی به درمان ندارند و ممکن است خودشان از بین بروند اما اگر فردی دارای موکوسل خیلی بزرگی است و یا مرتب عود می کند، پزشک بدون هیچ خطری، می تواند آن را تخلیه کند.
ورم یا برآمدگی های فلس دار (Squamous papillomas)
ویروس زگیل انسانی “human papillomavirus (HPV)” عامل رشد و تشکیل ورم های فلس دار می باشد. این برآمدگی های فلس دار، توده های بدخیم سرطانی نیستند و بر روی این ناحیه از دهان می توانند دیده شوند.به طور معمول این توده ها باعث درد نمی شوند. با این حال، به محض پی بردن و تشخیص آن، باید تحت درمان قرار بگیرند. در این حالت، پزشک ممکن است برای خارج کردن این توده، نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
سندرم دهانی هایپردونتیا یا اختلال رویش دندان
در این سندرم نادر دندان اضافی در سقف دهان فرد رشد می کند. در فک بالایی افراد مبتلا تعداد زیادی دندان رشد می کنند و به دلیل فضای کم گاهی به سمت سقف دهان حرکت می شوند. سر درد، درد فک و درد در ناحیه رشد دندان اضافی از علائم این سندرم است. کشیدن دندان های اضافی و ارتودنسی راه حل این سندرم است.