پرسش های زیادی در مورد نحوه مراقبت از پوست بچه ها وجود دارد، به خصوص اینکه درماتیت پای بچه ناشی از پوشک،مشکل شایعی است و تقریبا تمام کودکان به نوعی دچار درماتیت در ناحیه پوشک می شوند. درماتیت پوشک ممکن است در اثر رطوبت، ادرار یا مواد تحریک آمیز موجود در پوشک یا در اثر حساسیت ایجاد شود. در تمام بچه ها در صورتی که استفاده از پوشک قطع شود،بهبود سریع تری ایجاد می شود. علایم شایع این بیماری عبارتند از بثورات ساده قرمزرنگ، خشن و پوسته پوسته. این بثورات معمولا روی نواحی پوشک شده پوست کودک ظاهر می شود. پوست می تواند به وسیله موادشیمیایی که در ترکیبات پودر لباس شویی، صابون، مواد نرم کننده و سفیدکننده هاست، تحریک شود.شورت های پلاستیکی و لاستیکی روی پوست تاثیر می گذارند. پوست ممکن است به موادشیمیایی که در ساخت پوشک های یک بار مصرف به کار رفته نیز حساسیت پیدا کند. نوعی دیگر از این مشکل با بثورات آمونیاکی ناشی از ادرار تظاهر می کند که به وسیله باکتری های پوست هنگام تجزیه ادرار ایجاد می شود. بعضی غذاها نیز احتمال ایجاد حساسیت در کودک را بالا برده و می توانند باعث بروز بثورات شوند.
التهاب پوشکی
هیچ فرقی نمی کند که چقدر از کودک دلبند خود مراقبت کرده و در پوشک کردن او نهایت دقت را به کار ببندید. چه بخواهید و نخواهید گاهی اوقات کودکتان دچار سوختگی ناشی از پوشک یا التهاب پوشکی خواهد شد که طبیعی است و بیشتر بچه ها دچار این عارضه پوستی می شوند. در نتیجه بهتر است یاد بگیرید تا در صورت بروز التهاب پوشکی، چگونه سریع تر آن را درمان کرده و از عود مجدد آن جلوگیری کنید.
التهاب پوشکی نوعی از التهاب پوستی (درماتیت) است که خود را به شکل قرمزی پوست قسمت تحتانی کودک نشان می دهد. این ضایعات و التهابات پوستی به وجود آمده بیشتر به خاطر مرطوب بودن پوشک، تعویض ناکافی، حساسیت پوست یا سفت بستن آن است. این عارضه پوستی معمولاً نوزادان را درگیر می کند. البته التهاب پوشکی فقط مختص کودکان نبوده و هرکسی که به طور مرتب از پوشک استفاده کند، ممکن است دچار این ضایعه پوستی شود.
ضایعات و سوختگی ناشی از پوشک می تواند مشکلی آزار دهنده برای کودک و والدین کودک باشد. اما معمولاً نیاز به درمان به خصوصی نداشته و می توان آن را با استفاده از درمان ها و مراقبت های خانگی، استفاده از روغن ها و تعویض به موقع پوشک درمان کرد.
علت های بروز حساسیت پوستی در ناحیه زیر پوشک در کودکان
در بیشتر موارد، حساسیت ناشی از بستن پوشک در کودکان نوعی حساسیت یا التهاب (درماتیت/ dermatitis) تماسی (contact dermatitis) است؛ به این معنا که التهاب پوست به واسطهٔ تماس با ترکیب یا ماده ای خارجی (مدفوع و ادرار) اتفاق می افتد. سایر علت های رایج را در ادامه برخواهیم شمرد.
بیش از حد سفت بستن پوشک
بیش از حد سفت بستن پوشک یا تن کردن شلوارهای خیلی تنگ هم باعث ایجاد جوش یا دانه و حساسیت پوستی در کودکان می شود؛ دلیل این مسئله سایش مداوم پارچه یا پوشک با پاهای کودک است.
حساسیت پوستی به خاطر استفاده از محصولی جدید
در برخی موارد، حساسیت پوستی کودکان به محصول جدیدی برمی گردد که استفاده می کنید؛ این محصول می تواند دستمال مرطوب جدید باشد یا برند تازه ای از پوشک.از دیگر مواردی که ممکن است باعث بروز حساسیت یا تحریک بیشتر پوست شود می توان به ترکیبات موجود در لوسیون های بچه یا روغن های مخصوص کودکان اشاره کرد.
عفونت ناشی از سرایت باکتری یا مخمر (قارچ)
آنچه در آغاز، عفونت پوستیِ معمولی و ساده ای به نظر می رسد، می تواند به نقاط مجاور سرایت کند و مزمن شود. ناحیه زیر پوشک، شامل باسن، ران و اندام تناسلی، بیش از هر قسمت دیگری در معرض خطر سرایت باکتری و مخمر قرار دارد. گرما و رطوبت موجود در ناحیه زیر پوشک، آن را به محیطی ایدئال برای رشد و تکثیر مخمر و باکتری تبدیل می کند.دانه ها یا جوش هایی که در چنین مواقعی ایجاد می شوند معمولا در داخل چین وچروک های پوستی دیده می شوند یا آنکه به شکل دانه های قرمزرنگ اطراف چین وچروک ها پخش می شوند.
اضافه شدن غذاهای جامد به رژیم غذایی کودکان
وقتی بچه ها شروع به خوردن غذاهای جامد می کنند، محتوای مدفوعشان تغییر می کند. تغییر محتوای مدفوع احتمال ایجاد جوش یا دانه در ناحیه زیر پوشک را بیشتر می کند. عوض شدن رژیم غذایی کودکان همچنین باعث بیشترشدن تعداد دفعات مدفوع کردن شان می شود که بازهم احتمال مذکور را بیشتر می کند.کودکانی که فقط از شیر مادر تغذیه می کنند هم ممکن است در واکنش به تغذیه مادرشان جوش یا دانه بزنند.
حساسیت پوستی
احتمال پدیدارشدن جوش یا دانه در کودکانی که از ناراحتی های پوستی نظیر اگزما (درماتیت/ التهاب سبورئیک، seborrheic dermatitis) یا التهاب آتوپیک رنج می برند، بیشتر از دیگران است. [آتوپیک/ atopic، به تمایل ارثی برای ناراحتی هایی نظیر التهاب و آسم اشاره دارد] البته علائم ناراحتی های پوستیِ مذکور (اگزما و التهاب آتوپیک) در سایر نقاط و نواحی بدن بیشتر دیده می شود (و نه در ناحیه زیر پوشک).
مصرف آنتی بیوتیک ها
فارغ از آنکه آنتی بیوتیک مورداستفاده از انواع خوب آن باشد یا بد، باعث ازبین رفتن باکتری ها می شود. وقتی کودکی آنتی بیوتیک مصرف می کند، ممکن است باکتری مسئول کنترل رشد و تکثیر مخمرها هم در کنار سایر باکتری ها از بین برود. این مسئله منجر به بروز عفونت مخمری و ایجاد جوش یا دانه می شود. مصرف آنتی بیوتیک خطر ابتلا به اسهال را هم بیشتر می کند.مادران شیردهی هم که آنتی بیوتیک مصرف می کنند، با این کار، کودکشان را در معرض ناراحتی های مذکور قرار می دهند.
واکنش های آلرژیک
گاهی حساسیت پوستی کودکان ریشه در آلرژی به ماده یا ترکیبی بخصوص دارد. ممکن است کودک به رنگ های مورداستفاده در تهیه پوشک ها آلرژی داشته باشد.
زمان مراجعه به پزشک در التهاب پوشکی
اگر وضعیت پوست کودک بعد از گذشت چند روز و انجام درمان های خانگی بهبود نیافت، بهتر است در این مورد با پزشک صحبت کنید. زیرا در بعضی از موارد برای درمان ضایعات ناشی از التهاب پوشک نیاز به تجویز دارو خواهد بود.
به طور کلی در صورت بروز موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- با تب همراه باشد.
- دچار خون ریزی و خارش شده باشد.
- ضایعه پوستی شدید یا غیر طبیعی است.
- ایجاد سوزش و درد همزمان با اجابت مزاج و ادرار
- علی رغم درمان های خانگی با گذشت زمان شدت یافته و بدتر می شود.