پوشش محافظ بیرونی دندان به علت پوسیدگی دندان از بین می رود و رفته رفته به مرکز دندان و محل قرارگیری اعصاب دندان نفوذ می کند و درد هنگامی که چیزهای سرد یا گرم یا شیرین با دندان تماس پیدا می کند شروع می شود.تخریب یا فساد دندان و بیماری لثه بر اثر تولید پلاک (Plague) که لایه نازکی از بزاق و باقیمانده های غذاست و باکتری در آن رشد می کند ،صورت می گیرد. باکتریها در حضور مواد قندی رشد می کنند به همین خاطر وجود قندها در مواد غذایی کودک مضر هستند
رویش دندان ها اتفاق دردناکی نیست، ولی باعث خارش شده و ممکن است حس ناخوشایندی برای کودک ایجاد کند که موجب ناراحتی اش شود. اگر دقت کرده باشید، وقتی بچه ها در حال دندان درآوردن هستند، هر جسمی را داخل دهانشان می کنند و آن را گاز می گیرند و به همین دلیل هم پدر و مادرها فکر می کنند دندان درآوردن با درد شدیدی همراه است که کودک برای کاهش درد چنین کاری را انجام می دهد. بعضی ها هم به دنبال تاول های دردناکی روی لثه کودک هستند و منتظر خونریزی می مانند.
رویش دندان ها اتفاق دردناکی نیست، ولی باعث خارش شده و ممکن است حس ناخوشایندی برای کودک ایجاد کند که موجب ناراحتی اش شود. برای آرام تر کردن این بی قراری و ناراحتی کودکان باید با نظر پزشک از داروهایی که برای این منظور تهیه شده، استفاده کنید. علاوه بر این، اجسام ژله مانند سفت مثل اسباب بازی های تمیز ژله ای نیز می تواند به کاهش علائم آزاردهنده ناشی از رویش دندان ها کمک کند.
رویش اولین دندان ها معمولا در سنین چهار تا شش ماهگی اتفاق می افتددر این زمان معمولا سطوح ایمنی که از مادر به شیرخوار رسیده کاهش می یابد و کودک کم کم خودش باید عناصر ایمنی را بسازد. بنابراین کاهش عناصر ایمنی منتقل شده از مادر به کودک می تواند دلیلی برای تب یا بروز عفونت باشد که این فقط یک همراهی با دندان درآوردن است و رویش دندان به تنهایی باعث چنین اتفاقی نمی شود. همچنین در کودکانی که مشکل یا بیماری خاصی ندارند، معمولا در محل رویش دندان ها خونریزی اتفاق نمی افتد.
تلاش کنید علت دقیق درد را مشخص کنید
همه دندان دردها واقعاً دندان درد نیستند. گاهی اوقات ممکن است کودک زبان یا گونه خود را گاز گرفته باشد، درد لثه داشته باشد یا درون دهانش زخم شده باشد. رویش دندان های جدید نیز می تواند دردناک باشد. تغییر رنگ، شکستگی و لق شدن دندان یا وجود لکه های روشن تر یا تیره تر از رنگ خود دندان بروی آن هم می تواند دلیل درد باشد.
دندان درد، بسته به شدتی که دارد و علت دندان درد ، می تواند علامتی از هر یک از مشکلات دندانی زیر باشد:
- رویش دندان جدید
- لق شدن، شکستگی و/یا افتادن یک پرشدگی
- ساییدگی و/یا پوسیدگی دندان. این مورد باعث ایجاد سوراخ (حفره) در سطح سخت دندان می شود. همچنین، اگر درد بیش از یک روز طول کشید، به احتمال زیاد علت درد همین است. معمولاً، در چنین حالتی روی قسمتی از مینای دندان ضایعه ای به رنگ زرد مایل به قهوه ای به وجود می آید. این مشکل بیشتر روی سطح دندان های آسیاب رخ داده و باعث یک درد مبهم می شود.
- لب پریدگی دندان/ ترک خوردگی مینای دندان. گاز زدن به یک جسم سخت، که اغلب سهواً رخ می دهد، می تواند باعث ترک خوردن دندان شود. در اکثر موارد، ترک آنقدر کوچک است که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست. در چنین شرایطی، دندان نسبت به مایعات سرد و داغ حساس می شود، اما ظاهر دندان طبیعی است. به علاوه، ممکن است خط شکستگی زیر لثه بوده یا به دلیل ریز بودن به سختی دیده شود.
- عقب نشینی لثه ها. وضعیتی که در آن لثه ها تحلیل رفته و بخش های نرم تر و حساس تر ریشه دندان نمایان می شود.
- بیماری های لثه. در اصطلاح پزشکی به التهاب لثه ها جینجیویت گفته می شود. در این حالت لثه ها قرمز و حساس می شوند. در صورت مسواک نزدن و نکشیدن نخ دندان، حتی ممکن است لثه ها خونریزی کنند. این عارضه می تواند بسیار دردناک بوده اما با تمیز کردن دندان ها و کشیدن مرتب نخ دندان به تدریج رفع می شود.
- آبسه پری آپیکال یا آبسه دندان. اگر درد شدید بوده یا نبض داشته باشد، مطمئناً پوسیدگی به آبسه دندان تبدیل شده است. این به این معنی است که در ریشه دندان یک پاکت چرک تشکیل شده است. در این حالت زدن یک ضربه آرام به دندان نیز باعث افزایش درد می شود. آبسه در صورت درمان نشدن استخوان فک را می خورد. به علاوه، زیر خط لثه نیز یک برآمدگی به وجود می آید. در این وضعیت بیمار می بایست برای عصب کشی به دندانپزشک مراجعه کند.
- گیر کردن غذا. گاهی اوقات تکه های خوراکی های سخت بین دو دندان گیر می کنند. درد ناشی از گیر کردن طولانی مدت غذا بین دندان ها به تدریج بیشتر می شود. فشاری که به خاطر وجود غذا به دندان ها می آید آن ها را به طرفین هل داده و باعث ایجاد ناراحتی در ریشه ها و همچنین خط لثه می شود. کشیدن نخ به شکل صحیح باعث خارج شدن غذاها و توقف درد می شود.
دندان درد در کودکان بسیار شایع است. ما هم مانند شما والدین، نگران دندان درد کودک شما هستیم. دندان درد کودک می تواند دلایل زیادی داشته باشد: پوسیدگی دندان، ایجاد پلاک روی دندان، در آمدن دندان جدید، خالی شدن دندان، شکستگی دندان یا گیر کردن مواد غذایی بین دندان ها. پس وقتی دندان کودک شما درد گرفت چه کار باید بکنید؟ ما ۶ قدم آسان را به شما پیشنهاد می کنیم تا دلیل دندان درد کودک خود را پیدا کنید، سپس خواهیم گفت که چگونه درد دندان کودک را تسکین دهیم.
از کودک بپرسید
اولین کاری که باید برای تسکین دندان درد کودک انجام دهید این است که علت اصلی درد دندان را پیدا کنید. اگر آنها به اندازه کافی بزرگ شده اند، از آنها بخواهید که محل درد را نشان دهند یا آن را توصیف کنند. اگر کوچک هستند خودتان به دنبال تورم، قرمزی لثه و لپ، تغییر رنگ دندان یا شکستگی بگردید. اگر نشانه ای یافتید احتمالا علت دندان درد را پیدا کرده اید.
نخ دندان بکشید
در مرحله بعد به فرزندتان کمک کنید تا ذرات غذایی را که بین دندانهایش گیر کرده را با تخ دندان پاک کند. خیلی و ملایم و آرام بین دندان های کودک را نخ دندان کنید زیرا ممکن است لثه های فرزند شما حساس باشد و با فشار نخ پاره شود و خونریزی کند. این کار اندکی به تسکین دندان درد کودک کمک می کند
با آب و نمک گرم شستشو دهید
یک قاشق چایخوری نمک خوراکی را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید. به کودک یاد دهید که ۳۰ ثانیه محلول را در دهان خود بچرخاند و سپس آن را بیرون بریزد. این کار باعث می شود باکتری های اطراف دندان آسیب دیده از بین بروند.
از کمپرس یخ استفاده کنید
بعد از شستشوی دهان کودک یک کمپرس یخ روی گونه بیرونی کودک، در نزدیکی محل درد یا تورم، قرار دهید. اگر کیسه یخ ندارید، یخ های کوچک را در یک حوله کوچک یا پارچه بپیچید و آن را روی لپ کودک خود بگذارید.
از مسکّن یا روغن میخک استفاده کنید
در صورت ادامه درد می توانید از داروهای ضد التهاب مانند استامینوفن و ایبوپروفن (مخصوص کودکان) استفاده کند. به یاد داشته باشید که هر دارویی که به فرزند خود می دهید از بی خطر بودن آن مطمئن شوید؛ دستورالعمل مصرف آن را بخوانید و در مصرف آن زیاده روی نکنید.به یاد داشته باشید که به هیچ وجه آسپرین یا هرگونه مسکن را مستقیم روی لثه های کودک خود نمالید؛ این مواد بسیار اسیدی هستند و می توانند باعث سوختگی لثه و پوست دهان کودک شوند. اگر قصد درمان موضعی دارید، ما یک داروی خانگی خوب پیشنهاد می کنیم: روغن میخک. روغن میخک یک عصاره ضد میکروب و ضد قارچ است که از یونان باستان تا الان برای درمان خانگی درد دندان استفاده می شود. برای تسکین دندان درد کودک، چند قطره روغن میخک را روی یک گلوله پنبه بریزید و آن را روی دندان بگذارید. حواستان باشد یکی دو دقیقه بیشتر نشود.