انحراف چشم یا استرابیسموس در نوزادان و کودکان زمانی به وجود می آید که چشم های یک فرد در هنگام مشاهده یک نقطه با هم مطابقت نداشته باشند و به جهات مختلفی نگاه کنند. معمولاً انحراف چشم به علت ضعف عضلات در یک یا دو چشم به وجود می آید. ضعیف بودن چشم باعث می شود که چشم به جای آنکه روی یک شیء یا یک نقطه خاص متمرکز شود به سمت داخل بینی بچرخد. چشمی که از هدف دور می شود ممکن است همیشه دچار این اختلال باشد یا آنکه در برخی شرایط خاص دچار انحراف گردد. انحراف چشم در مراحل اولیه می تواند باعث دوبینی یا جهت گیری نامناسب چشم شود زیرا هر دو چشم فاقد مطابقت لازم با هم هستند. کودکی که دچار انحراف چشم است به صورت ناخودآگاه تصویر چشمی که دارای عدم مطابقت است را رد می کند و ممکن است اتصالات عصبی بین چشم و مغز نتوانند به خوبی رشد کنند. این اختلال می تواند باعث انحراف دائمی چشم یا تنبلی آن شود. در اکثر مواقع انحراف چشم در کودکان دیده می شود و در همین دوران کودکی درمان و اصلاح آن بسیار ساده است. این اختلال با بزرگ شدن کودک برطرف نمی شود به همین دلیل باید فوراً کودک توسط پزشک ارزیابی گردد و درمان او آغاز شود.
انحراف چشم(استرابیسم)
- انحراف یک و یا هر دو چشم به سمت داخل است که ایزوتروپی نامیده میشود:
انحراف چشم به داخل شایع ترین نوع انحراف در کودکان و شیرخواران است و در صورت تشخیص هر چه زودتر باید درمان شود، ممکن است در ابتدای تشخیص انحراف چشم دکتر با تجویز عینک درمان را انجام دهد و یا علاوه بر عینک عمل جراحی نیز صورت گیرد. - انحراف یک و یا هر دو چشم به سمت خارج است که اگزوتروپی نامیده میشود:
در این نوع انحراف والدین توجه کنند که اگر انحراف چشم به خارج در دوره ی شیرخوارگی اتفاق بیفتد، علاوه ب مراجعه به متخصص چشم کودک خود را به متخصص مغز و اعصاب اطفال نیز نشان دهند.
اگر انحراف چشم ثابت شده باشد باید هر چه زودتر عمل شود اما اگر گهگاه این انحراف قابل مشاهده باشد، پزشک معالج با روشهای درمانی از جله تجویز عینک و یا بستن متناوب چشمها و معاینات دوره ای، زمان عمل جراحی را تا سن 7 الی 8 سالگی به تعویض می اندازد. - انحراف کاذب:
مقایسه قسمت های سفید و قرنیه و پلک ها را همه ما با استفاده از آینه میتوانیم انجام دهیم.هرگاه هماهنگی بین قسمت سفید و قرنیه چشم ناهماهنگ به نظر رسید متوجه میشویم که مشکلی وجود دارد. مثلا در نوزادان وکودکان کوچک تیغه ی بینی پهن است و فاصله دو گوشه داخلی چشم وضعیت طبیعی ندارد. اینطئور به نظر میرسد که چشم کودک به داخل انحراف پیدا کرده است. زمانی که به پزشک مراجعه میکنیم، پزشک با معاینات تشخیص میدهد که این انحراف ظاهری طبیعی هست یا خیر.
به این موضوع توجه کنید که اگر پزشک تشخیص داد که انحراف کاذب وجود دارد، همچنان کودک در معرض به مبتلا به انحراف چشم است زیرا کودکان تا 5 سالگی نسبت به این بیماری آسیب پذیر هستند. کودکان در سن 2 الی 3 سالگی کودکان بیشتر در معرض بروز این بیماری هستند و از این رو معاینات دوره ای در این سنین توصیه میشود. - انحراف یک و یا هر دو چشم به سمت بالا یا پایین است که هایپرتروپی و هیپوتروپی نامیده میشود:
این نوع انحراف جز در موارد خاص نیاز به عمل جراحی دارد و نسبت به انواع دیگر انحراف دارای پیچیدگی درمان است، این نوع انحراف امکان دارد با افتادگی پلک همراه باشد و معمولا در ابتدا عمل جراحی انحراف چشم و سپس جراحی افتادگی پلک انجام میگیرد.
عمل لیزیک چشم
عمل لیزیک چشم برای درمان عیوب انکساری چشم به کار می رود. پزشک معالج بعد از تشخیص نوع عیب چشم، تشخیص می دهد که کدام روش برای رفع عیب مناسب است. با اندازه گیری قرنیه اگر ضخامت قرنیه مناسب باشد، جراح چشم پزشک تصمیم به عمل لیزیک چشم می گیرد. عمل لیزیک چشم با لیزر انجام می شود. جراح با لیزر لایه ای از قرنیه را برش داده و قرنیه ی زیر آن را با لیزر تغییر شکل می دهد. در عمل لیزیک چشم لایه ی برش داده شده از قرنیه جدا نمی شود بلکه بعد از تغییر شکل قرنیه و اصلاح عیوب انکساری چشم بیمار، مجدداً روی قرنیه قرار می گیرد تا التیام یابد. عمل لیزیک چشم دوره ی درمان کوتاهی دارد و بیمار در مدت کوتاهی با مصرف دارو می تواند به خوبی و بدون استفاده از عینک ببیند.
عمل لیزیک چشم و انحراف چشم
همان طور که بیان شد عمل لیزیک چشم از روش های رفع عیوب انکساری چشم است. انحراف چشم جزء عیوب انکساری چشم نمی باشد، در نتیجه انجام عمل لیزیک چشم نمی تواند روش مناسبی برای درمان این عیب باشد. انحراف چشم می تواند در پی عیب انکساری نیز رخ دهد. اگر عیب انکساری چشم درمان نشود، ممکن است عضلات چشم تحت فشار قرار گیرند و در نتیجه ی این فشار، چشم منحرف می شود. در نتیجه اگر شخصی یکی از عیب های انکساری را داشته باشد باید با عمل لیزیک چشم یا روش های دیگر درمان، معالجه شود تا مشکلات دیگری برای چشم او رخ ندهد.