چشم های برآمده و چشم هایی که از محل قرار گیری طبیعیشان خارج شده باشند می تواند نشانه ای از یک مشکل پزشکی باشد. بیماری پروپتوز یا برون چشمی (exophthalmos) اسامی پزشکی دیگری است که برای توصیف چشم های بیرون زده مورد استفاده قرار می گیرد. در حالی که بعضی از افراد با چشم هایی بیرون زده و خارج شده در حالت طبیعی متولد می شوند، دیگران این مشکل را در نتیجه یک مشکل پزشکی به حساب می آورند. در بیشتر موارد، بخش سفید چشم بالای عنبیه (قسمت رنگی چشم) نباید بدون بالا بردن پلک ها قابل رؤیت باشد. حال در صورتی که قسمت سفید چشم بدون بالا بردن پلک بالا، مشخص باشد، نشانه ای از بیرون زدگی غیر طبیعی چشم ها است. در این صورت برای درمان و تشخیص علت بروز آن باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
البته مشکل بیرون زدگی تنها یک چشم، مشکل اورژانسی بوده و برای درمان آن باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید زیرا در صورت درمان نشدن، عواقب بدی به همراه خواهد داشت. بر اساس وخامت بیرون زدگی چشم ها این عارضه ممکن است باعث بروز خشکی قرنیه و آماس چشم شود که در اصل نوعی التهاب غشای داخل چشمی است. با مرور زمان و بالاتر رفتن سن فرد نیز ممکن است علائم بیرون زدگی چشم افزایش پیدا کند. اما این روند ممکن است چندین سال طول بکشد و تنها در صورتی اتفاق می افتد که اقدامات درمانی برای بیرون زدگی چشم صورت نگیرد. بیرون زدگی چشم معمولاً اختلالی است که می تواند نشانه ای از مشکل غده تیروئید فرد باشد. با این حال در اکثر موارد بیماری گریوز یا پرکاری اتو ایمیون تیروئید علت شایع بروز بیرون زدگی چشم است.
بیماری گریوز چشمی (افتالموپاتی گریوز)
در نیمی از مبتلایات به بیماری گریوز علائم چشمی بروز می کند. معمولا علائم چشمی خفیف و به راحتی قابل درمان هستند. علت بروز مشکلات چشمی ورم بافت ها، عضلات و چربی در حفره چشم است. این ورم باعث اگزوفتالموس (برون چشمی) می شود. اگزوفتالموس به بیرون زدگی غیرطبیعی چشم گفته می شود و معمولا در بیماری گریوز مشاهده می شود. پلک ها و غشاها ممکن است به دلیل تورم عضلات و بافت های پشت حفره چشم به عقب کشیده شوند که این منجر به عدم پوشش قرنیه و عفونت آن می شود. قرنیه یک لایه شفاف گنبدی شکل است که مستقیما روی عنبیه و مردمک چشم قرار می گیرد.
در موارد شدید، تورم می تواند باعث سفتی عضلات حرکت دهنده حدقه چشم شود بطوریکه چشم نمی تواند به درستی حرکت کند. به علاوه، تورم می تواند روی عصب چشم فشار وارد کرده و باعث اختلال بینایی شود.
غده تیروئید چیست؟
غده تیروئید یک غده درون ریز پروانه ای شکل است که در حالت طبیعی در قسمت پایین بخش جلوی گردن قرار گرفته است. کار غده تیروئید تولید هورمون های تیروئیدی است. این هورمون ها به داخل جریان خون ترشح شده و سپس به بافت های مختلف بدن منتقل می شوند. هورمون تیروئید به بدن کمک می کند تا انرژی مصرف کند، گرم بماند و مغز، قلب، عضلات و سایر اندام ها عملکرد بهینه داشته باشند.
آبریزش چشم و نکات مهم در مورد آن
علل بیماری هریس چشمی
زمانی که سیستم ایمنی به عضلات و سایر بافت های چشمی در حفره چشم حمله می کند، ورم و اسکار ناشی از التهاب باعث بروز علائم فوق الذکر می شود. در موارد شدید ممکن است پوشش شفاف روی چشم(قرنیه) زخم شود، یا عصب بینایی آسیب ببیند که هر یک از این موارد ممکن است در صورت عدم درمان منجر به از دست رفتن دائم بینایی شود. زخم قرنیه اغلب به دلیل بیرون زدگی چشم و همزمان اسکار ناشی از به عقب جمع شدن پلک چشم ایجاد می شود. و آسیب به عصب بینایی به دلیل ضخیم، ملتهب و/یا دچار اسکار شدن عضلات و در نتیجه فشار این عضلات روی عصب بینایی در پشت حفره چشم بروز می کند.
در بیشتر بیمارانی که در آنها افتالموپاتی گریوز بروز می کند، چشم ها بیرون زدگی پیدا کرده یا پلک چشم تا حدی دچار عقب رفتگی می شود. تعداد زیادی از بیماران دچار افتالموپاتی خفیف تا متوسط گریوز طی یک دوره 3-2 ساله به صورت خودبخود بهبود پیدا می کنند یا خود را با مشکل پیش آمده تطبیق می دهند. حدود 10 درصد بیماران دچار افتالموپاتی شدید می شوند. این مشکل به دلیل التهاب عضلات و در نتیجه تورم ایجاد می شود. این عضلات ممکن است سخت شوند که این اتفاق مانع حرکت چشم ها شده و منجر به دوبینی و فشار روی عصب بینایی و در نتیجه از دست رفتن بینایی می شود. در برخی بیماران، بیرون زدگی چشم مانع بسته شدن صحیح پلک ها می شود و این باعث آسیب پذیر شدن قرنیه می شود. زمانی که عصب بینایی درگیر شود از دست رفتن بینایی پیشرونده و برگشت ناپذیر اتفاق می افتد. به ندرت، ممکن است تورم باعث بروز گلوکوما شود که این مشکل عصب بینایی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
علل بالقوه ای که باعث بروز از حدقه بیرون زدن چشم می شوند :
- نوروبلاستوما، نوعی سرطان که می تواند روی سیستم عصبی سمپاتیک شما اثر بگذارد
- لوسمی، نوعی سرطان که روی گلبول های سفید تاثیر می گذارد
- Rhabdomyosarcoma که نوعی از سرطان است و در بافت های نرم رشد می کند
- لنفوم؛ اکثر اوقات لنفوم غیر هوکچین یاد می شود
- سلولیت مداری، که نوعی عفونت است و روی بافت های اطراف چشم تاثیر دارد
- همانژیوما، مجموعه ای غیر طبیعی روی عروق خونی
- خونریزی پشت چشم و ناشی از آسیب دیدگی
- تومورهای متاستاتیک ناشی از سرطان در جاهای دیگر بدن
- بیماری های بافت همبند، مثل سارکوئیدوز
