آمالگام در فارسی معادل کلمه ملغمه است که به معنای مخلوطی از چند فلز می باشد. معمولا پنجاه درصد از وزن آمالگام دندانی را، عنصر جیوه و باقی آن را ترکیبی از فلزات نقره، مس و قلع تشکیل می دهد. این فلزات با هم مخلوط شده و ترکیب پایداری را تشکیل می دهند که دارای استحکام مناسبی جهت پر کردن حفرات دندانی می باشد. ترکیب به دست آمده دارای ویژگیهای جدید منحصر به فرد می باشد که متفاوت با تک تک عناصر تشکیل دهنده آن است. آمالگام با فرمول فعلی آن برای بیش از۱۸۰ سال است که در دندانپزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، بیماران به خصوص در سالهای اخیر همواره این سوال را داشته اند که با توجه به سمی بودن فلز جیوه، آیا کاربرد آمالگام در ترمیم دندان ها میتواند برای انسان خطرناک باشد؟
در پاسخ باید گفت تحقیقات زیاد در این زمینه نشان داده اند که کاربرد آمالگام در بالغین، کودکان بالای شش سال و یا حتی مادران شیرده، هیچ ضرری را متوجه سلامت عمومی افراد در کوتاه مدت و یا دراز مدت نمی کند. این مطلب مورد تایید سازمان های معتبر بهداشتی نظیر سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) و جامعه دندانپزشکان آمریکا (ADA) نیز هست و آمالگام را به عنوان ماده ای بی خطر در دندانپزشکی مورد تایید قرار داده اند. جالب است که بدانید امروزه با توجه به آلودگی دریاها و اقیانوس ها، خطر جذب جیوه از بعضی از غذاهای دریایی مانند انواع ماهی ها، سلامت افراد را تهدید می کند و میزان جذب جیوه در بدن از طریق آمالگام در مقابل این غذاها بسیار ناچیز و قابل اغماض است.
استحکام آلیاژ آمالگام
بدون پشتیبانی مناسب نسج دندانی آآلیاژ مالگام استحکام کافی برای مقابله با نیروهای جویدن را نخواهد داشت. به این دلیل هر جا که امکان وجود استرس باشد حفره ترمیم را بایستی طوری طراحی کرد (در صورت امکان) که آمالگام حجم ثابتی را داشته باشد. بعلاوه تهیه آمالگام باید بطور صحیح انجام شود. عدم استحکام کافی در آمالگام بصورت شکستگی لبه ای می تواند آشکار شود.
استحکام کششی آلیاژ آمالگام ها بطور قابل توجهی کمتر از استحکام فشاری آنها است. | مدت زمانی که در آن آمالگام قدرتش را افزایش می دهد یک خاصیت مهم کلینیکی است. اگر ترمیم آمالگم پس از فرار دادن خیلی زود در معرض نیروهای جو بدن قرار گیرد، این نیروهای قوی سیب شکستن توده آمالگام شده و آنرا بشدت معیوب می کنند. آمالگام های که با آلیاژهای خرد شده و کروی با مس کم ساخته شده اند بطور بارزی دارای مقاومت کمی در مقابل شکست لبهای هستند. نتیجه شکست لب های افزایش قابلیت خوردگی و نشست لبه ای است
اخیرا مطالعات کلینیکی و آزمایشگاهی نشان داده اند که مقاومت آمالگام در مقابل شکست لبه ای را می توان با اندازه گیری خزش مشخص نمود. آمالگام هایی که با آلیاژهای مخلوط و کروی با مس زیاد تهیه شده اند دارای مقادیر خزش کمی بوده و از نظر کلینیکی مقاومت خوبی در مقابل شکست لبه ای دارند.
آمالگام چیست؟
خزش
حرکت تدریجی یک جسم تحت تنش اعمال شده می باشد. ظاهر شدن خزش زیاد تحت تأثیر نیروهای جویدن عادی منجر به کج و معوج شدن بخشهای نوک تیز ترمیم با افزایش شکستگی لبه ای و بیرون زدگی ترمیم همان گونه که قبلا بحث شده میگردد
تیرگی و خوردگی
ترمیم های آلیاژ آمالگام هنگامی که در شرایط موجود داخل دهان قرار میگیرند دستخوش اثرات تیرگی و خوردگی می شوند. تیرگی با خوردگی جزئی که اغلب منجر به رنگ با خنگی ترمیم می شود مهم نیست، با وجود این در مراحل بعدی نیرگی و خوردگی می تواند باعث زشت شدن ترمیم و حتی نامطلوب شدن آن بعلت تغییر خواص مکانیکی بشود. سرعت معیوب شدن ترمیم های آمالگام بوسیله عمل نیرگی و خوردگی را می توان با پرداخت و صیقل کاری دقیق و مرتب به میزان قابل توجهی کاهش داد
مزایای استفاده از آمالگام :
دارای مقاومت بالا و ماندگاری طولانی می باشدبرای پر کردن دندانهایی که دارای پوسیدگی بسیار زیادی هستند دندانپزشکان از آمالگام استفاده می کنندبه دلیل کوتاه بودن زمان درمان برای کودکان و افرادی که نمی توانند مدت طولانی یک جا بنشینند استفاده می شود
معایب استفاده از آمالگام :
به دلیل رنگ تیره ای که دارد از نظر زیبایی مناسب نیستدندانپزشکان در هنگام استفاده از آمالگام قسمت زیادی از دندان را تخلیه می کنند
