بادیان ختایی یا آنیس ستاره ای از میوه یک گیاه چینی همیشه سبز به نام Illicium verum به دست می آید. علت نامگذاری آن بخاطر بازوهای ستاره ای هست که روی بذرهای این ادویه قرار گرفته و طعم آن یاد آور طعم شیرین بیان است. بخاطر شباهتهای طعم و اسم آن، آنیس ستاره ای با آنیس اشتباه گرفته می شود در حالی که این دو ادویه ارتباطی به همدیگر ندارند. بادیان ختایی فقط بخاطر طعم خاص و کاربردهای خانگیش مشهور نشده است بلکه بخاطر فواید پزشکی آن است که مشهور شده است. این مطلب به فواید، استفاده و خطرات بالقوه بادیان ختایی می پردازد.
طرز استفاده ی بادیان ختایی
- نحوه کاربرد داخلی گیاه بادیان ختایی : چای، تنتور، کپسول، شربت
- نحوه کاربرد موضعی گیاه بادیان ختایی : روغن اساسی این گیاه برای معطر ساختن محصولات بهداشتی ویژه مراقبت مو، عطر و صابون به کار می رود. این گیاه به عنوان بخور سوزانده می شود و همچنین در جعبه عطر نیز گذاشته می شود.
- کاربرد گیاه بادیان ختایی در آشپزی: در آشپزی آسیایی، گیاه بادیان ختایی یکی از مواد تشکیل دهنده پودر پنج ادویه چینی است. از این گیاه برای عمل آوردن گوشت اردک، ماهی، طاس کباب، گوشت خوک، غذاهای پخته شده با آتش، چای و قهوه استفاده می شود.
فواید بادیان ختایی چیست؟
دانه بادیان ختایی حاوی موادی ضدباکتری، ضدمخمری و ضدقارچی است. این گیاه همچنین منبع خوب شیکیمیک اسید است و بعضی افراد سعی می کنند برای درمان آنفولانزا از آن استفاده کنند. با این حال تحقیقات علمی اثبات نکرده است که این گیاه خواص ضدویروسی دارد. مهم ترین ترکیبات موجود در این گیاه عبارت اند از:
- آنتول؛
- لیمونن؛
- لینالول؛
- کوئرستین؛
- گالیک اسید؛
- شیکیمیک اسید.
بادیان ستاره ای حاوی ویتامین آ (A) و ویتامین سی (C) نیز هست که با رادیکال های آزاد مسبب پیری و دیابت مبارزه می کنند. از طرفی بعضی مطالعات و آزمایش ها نشان می دهد که ویژگی ضدالتهابی بادیان ختایی، به عنوان ویژگی ضدسرطانی، می تواند برای کاهش اندازه تومور استفاده شود.شواهد بیشتری برای اثبات خواص بادیان ستاره ای در درمان بعضی بیماری ها لازم است، با این حال از این گیاه در چنین مواردی استفاده می شود:
- نفخ؛
- سرفه؛
- آنفولانزا؛
- برونشیت؛
- زخم معده؛
- کاهش اشتها؛
- تسهیل زایمان؛
- اصلاح قاعدگی؛
- کولیک نوزادان؛
- افزایش شیر مادر؛
- اختلالات قاعدگی؛
- افزایش میل جنسی؛
- عفونت مجرای ادراری؛
- گرفتگی مجاری تنفسی.
خطرات احتمالی بادیان ستاره ای
بادیان ستاره ای چینی خالص معمولا برای اکثر افراد بی خطر است. البته چند گزارش در مورد واکنشهای حساسیت زای آن موجود است. در کل بیشتر نگرانی برای خویشاوند چینی آنیسون ستاره ای یعنی آنیسون ستاره ای ژاپنی بخاطر سمیت بالای آن است. آنیس ژاپنی حاوی نوروتوکسینهایی است که می توانند منجر به علائم جسمی شدید از جمله تشنج، توهم و تهوع می شود. آنیس ژاپنی تقریبا شبیه به همتای چینی خود است و به لحاظ تجاری بعضی از منابع آنیس چینی با ادویه ژاپنی مخلوط شده است.
در مجموع، گزارشاتی از عکس العملهای بالقوه کشنده آنیس ستاره ای در نوزادان وجود دارد. گمان می رود که این موارد به علت آلودگی ناشناخته آن با ادویه ژاپنی است. به این ترتیب توصیه می شود که آنیس ستاره ای به نوزادان و کودکان داده نشود.
برای احتیاط بهتر است که منبع آنیس ستاره ای را بررسی کنید تا مطمئن شوید که کاملا از نوع چینی است. اگر از منبع یا خلوص آن مطمئن نیستید، ممکن است از مصرف زیاد آن خودداری کنید تا از مسمومیت اتفاقی جلوگیری کنید.
نکات احتیاطی و هشدارهای بادیان ستاره ای
- مصرف در دوران بارداری و شیردهی: هنوز اطلاعات کافی درباره خطرات احتمالی مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. به همین دلیل بهتر است در این دوران از آن استفاده نکنید.
- مصرف کودکان: بادیان ختایی چینی خالص معمولا برای نوزادان استفاده می شود و سابقه استفاده از آن خوب است. با این حال در بعضی نوزادان مصرف چای بادیان ستاره ای می تواند موجب التهاب، استفراغ و تشنج شود. این علائم می تواند به دلیل آلودگی بادیان به بادیان ختایی ژاپنی سمی باشد. اطمینان از چینی بودن بادیان ستاره ای کمی سخت است و تا زمانی که مطمئن نشده اید، نباید به نوزادتان از این چای بدهید. درباره بی خطربودن این گیاه برای کودکان بزرگ تر اطلاعات کافی در دسترس نیست.