علت کم شدن شنوایی یک گوش شامل موارد مختلفی می شود. مغز انسان طوری ساخته شده است که با توجه به داده های دریافتی از هر دو گوش بتواند پردازش انجام دهد. برای مثال تعیین محل منشأ صدا با توجه به داده های دریافتی از هر دو گوش برای مغز امکان پذیر است. مغز با توجه به اینکه صدا زودتر به کدام یک از گوش ها رسیده است تشخیص می دهد که سمت صدا کدام است و از چه جهتی صدا ها تولید می شوند. زمانی که یک فرد تنها بتواند با یکی از گوش های خود بشنود، مغز دیگر توانایی تشخیص برای جهت و سمت برخاستن صدا نخواهد داشت. مشکلاتی که ممکن است در اثر کم شنوایی در یک گوش برای فرد پیش بیاید بستگی به شدت کم شنوایی دارد. هر چه کم شنوایی شدید تر باشد مشکلات نیز بیشتر گریبان گیر فرد خواهند بود.
برای درک بهتر اینکه کم شنوایی چیست لازم است فرآیند شنوایی را بدانیم. امواج صوت از طریق مولکول های هوا ارتعاشاتی ایجاد می کنند که می تواند با رسیدن به گوش با لرزاندن پرده ی صماخ سیگنال های الکتریکی به مغز بفرستد و مغز با تفسیر داده های دریافتی فرآیند شنوایی را به اتمام می رساند. در محیط خلأ و بدون وجود اعصاب حسی در گوش امکان انتقال صدا و دریافت داده های صوتی وجود ندارد. لاله ی گوش در این بین نقش دریافت امواج و انتقال آن به درون مجرای گوش را دارد. مایعی که درون حلزونی گوش وجود دارد با برخورد اتعاشات به لرزش در می آیند و این لرزش را به اعصاب حسی گوش منتقل می کند. سلول های مو مانندی در حلزون گوش وجود دارند که با توجه به اندازه ارتعاشات سیگنال های متفاوتی به مغز می رسانند و امکان تشخیص تمایز صدا فراهم می شود.
علائم و نشانه های کم شنوایی
در بسیاری از موارد، کم شنوایی بطور ناگهانی ایجاد نمی شود و بصورت یک پروسه طولانی مدت در طی چندین سال رخ می دهد که باعث می شود، شخص به سختی متوجه مشکل کم شنوایی خود شود. در برخی موارد کاهش شنوایی بصورت ناگهانی و در عرض کمتر از 72 ساعت رخ می دهد که به آن کم شنوایی و یا کری ناگهانی گفته می شود که باید ظرف کمتر از 24 ساعت (زمان طلایی) اقدامات درمانی انجام گیرد.
از علائم و نشانه های کم شنوایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زمانی که مردم صحبت می کنند، صدای آنها بطور “من و من” شنیده می شود و انگار آنها زیر لب با هم صحبت می کنند .
- شما می توانید صحبت کردن افراد را بشنوید ولی قادر به تشخیص کلمات و گفتار نیستید .
- درک گفتگوها در محیط های پر سروصدا و شلوغ نظیر رستوران و … دشوار است .
- دوستان و افراد خانواده شما متوجه کم شنوایی شما می شوند و به شما اعلام می کنند .
- صدای تلویزیون را بیشتر از حدی که دیگران احساس راحتی کنند، بلند می کنید .
تحقیقات اخیر نشان داده اند که اگر اختلالات شنوایی نظیر کاهش شنوایی درمان نشود،روابط فرد را با دوستان، عزیزان و افراد خانواده خود را تحت الشعاع خود قرار داده و ممکن است باعث انزوا، گوشه گیری، افسردگی و مشکلات روحی روانی متعددی گردد.همچنین افت شنوایی در محیطهای کاری می تواند باعث ایجاد اختلال در کیفیت کاری و کاهش میزان درآمد فرد شود.
انواع کم شنوایی
افراد مبتلا به کم شنوایی شدید تا عمیق برای برقراری ارتباط با دیگران از سمعک و لب خوانی کمک می گیرند. افرادی هم که کم شنوایی عمیق دارند، هیچ چیزی نمی شنوند و می توانند از سمعک، دستگاه کاشت حلزون و لب خوانی یا زبان اشاره کمک بگیرند.سه نوع کم شنوایی وجود دارد:
کم شنوایی انتقالی
این بدان معناست که ارتعاشات از گوش خارجی به گوش داخلی (حلزون) منتقل نمی شود. این نوع کم شنوایی می تواند به دلایل مختلف بروز کند، از جمله:
- تجمع بیش از حد جرم گوش
- گوش چسبناک (glue ear)
- عفونت گوش همراه با التهاب و تجمع مایع
- پارگی پرده گوش
- نقص در عملکرد استخوانچه های گوش میانی
- ناهنجاری در پرده گوش
عفونت گوش می تواند باعث آسیب شود، که این امر می تواند عملکرد پرده گوش را کاهش دهد. استخوانچه ها ممکن است در اثر عفونت، ضربه یا به هم جوش خوردن دچار اختلال شوند.
کم شنوایی حسی عصبی
کم شنوایی حسی عصبی در اثر اختلال در عملکرد گوش داخلی، حلزون، عصب شنوایی یا آسیب مغزی ایجاد می شود.علت این نوع کم شنوایی معمولاً آسیب سلول های موئی در حلزون است. با بالا رفتن سن، سلول های موئی بعضی از عملکردهای خود را از دست می دهند و شنوایی بدتر می شود.قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سر و صدای بلند، به ویژه صداهای با فرکانس بالا، یکی دیگر از دلایل عمده آسیب به سلول های موئی است. سلول های موئی آسیب دیده را نمی توان جایگزین کرد. اکنون، تحقیقات به دنبال استفاده از سلول های بنیادی برای رشد سلول های موئی جدید است. ناشنوایی (کری) حسی عصبی ممکن است در نتیجه ناهنجاری های مادرزادی، عفونت گوش داخلی یا ضربه به سر ایجاد شود.
کم شنوایی آمیخته
این نوع کم شنوایی ترکیبی از کم شنوایی انتقالی و حسی عصبی است. عفونت های طولانی مدت گوش می توانند هم به پرده گوش و هم به استخوانچه ها آسیب وارد کنند. گاهی اوقات، مداخله جراحی ممکن است شنوایی را بازگرداند، اما همیشه مؤثر نیست.
کم شنوای ملایم یا mild چیست؟
در تقسیم بندی کم شنوایی، کم شنوایی ملایم یا mild به میزانی از کم شنوایی گفته می شود که بین ۲۵ تا ۴۰ دسی بل افت شنوایی وجود داشته باشد. این میزان افت نیاز به اقدامات درمانی و تقویتی مانند سمعک برای تمامی سنین دارد. اگر فرد سن کمتری داشته باشد که در اسرع وقت باید اقدامات درمانی را شروع کنند اگر هم کم شنوایی ملایم یا mild بعد از مرحله زبان آموزی است برای جلوگیری از بیشتر شدن میزان آن و نیز جلوگیری از تاثیرات منفی ویژگی های شناختی متاثر، بهتر است از سمعک مناسب استفاده شود.
چرا باید کم شنوایی را جدی بگیریم؟
در صورتی که مداخلات درمانی و توانبخشی (تجویز سمعک یا کاشت حلزون و ...) به موقع برای افراد مبتلا به کم شنوایی انجام شود، با بهبود موارد زیر، کیفیت کلی زندگی این افراد افزایش خواهد یافت:
- صمیمیت و گرمی در روابط خانوادگی
- افزایش اعتماد به نفس و مشارکت بیشتر در مکالمات گروهی
- کاهش تلاش برای شنیدن صحبت دیگران و در نتیجه کاهش احساس خستگی و بی قراری در گفت و گوهای طولانی
- افزایش قدرت درک (بهبود توانایی یادگیری در دانش آموزان کم شنوا)
- احساس امنیت و استقلال و کنترل بهتر زندگی
- افزایش قدرت تمرکز و بهبود عملکرد شغلی
- ثبات عاطفی و سلامت روانی
درمان کم شنوایی خفیف
کم شنوایی باید درمان شود. درمان نکردن آن تاثیرات منفی دارد. درمان کم شنوایی خفیف در رده های سنی مختلف با هم متفاوت است. همان طور که ذکر گردید کم شنوایی خفیف یعنی حداقل افتی که در دستگاه شنوایی رخ داده است. این میزان نشیندن شروع افت شنوایی است و چنان کم است که تاثیر زیادی در افرادی که سن زبان آموزی را گذرانده اند نمی گذارد به همین دلیل در بزرگسالانی که مبتلا به افت در حد خفیف هستند نیاز به تقویت کننده خاصی یا اقدامات درمانی ندارند! اما در سنین پایین و نوزادن کاملا متفاوت است. در این سنین به علت اینکه در مرحله یادگیری زبان هستند به تمام جزئیات اصوات گفتاری و غیر گفتاری نیاز دارند و لذا باید برای این سن حتی با کم شنوایی خفیف از سمعک بهره مند شد
در مورد بیماری آسم چه می دانید؟
