خانه عباسیان کاشان از شاهکارهای معماری ایران محسوب میشود که در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. این خانه تاریخی در محله سلطان امیر احمد کاشان ساخته شده و بهحدی زیبا است که برای سریالهای متعددی همچون مسافر ری، ملاصدرا، جابر بن حیان و خانهای در تاریکی استفاده شده است.
ساختار ویژه و اتاقهای تودرتوی این عمارت، برای هر گردشگری جذابیت دارد؛ بهخصوص که آینه تمام نمای معماری ایرانی را پیش روی شما قرار میدهد. مضاف بر آن، در این خانه شاهد تلاقی انواع هنرهای ایرانی از گچبریهای پرنقشونگار تا نردههای سنگی حجاریشده و... خواهید بود. همه این ویژگیهای منحصربهفرد باعث شدهاند که این سازه نامزد دریافت جایزه زیباترین معماری ایران شود. در این مقاله از ساعد نیوز شما را با بخشهای مختلف خانه عباسیان کاشان آشنا خواهیم کرد و اطلاعات بیشتری از این شاهکار را در اختیارتان قرار میدهیم.
خانه عباسیان از جاهای دیدنی کاشان است که از آن بهعنوان شاهکار معماری ایران یاد میشود؛ از همین رو بین گردشگران داخلی و خارجی حسابی معروف است. این خانه تاریخی، از بناهای دوره قاجار محسوب میشود که در مدتزمان 20 سال توسط حاج محمد ابراهیم تاجر کاشی، از تاجران معروف چینی و بلور در کاشان ساخته شد و کار ساخت آن از حدود سال 1245 هجری قمری آغاز شد. این خانه بزرگ با وسعت 5000 متر مربع و زیربنای 7000 متر مربعی، دارای پنج حیاط و پنج طبقه است.
مجموعه تاریخی عباسیان، پنج حیاط و گودال باغچه دارد که پس از وفات مالک اولیه آن، به مرور زمان از هم تفکیک میشود و بهصورت پنج خانه مستقل درمیآید.از بارزترین ویژگیهای ارزشمند این بنای تاریخی میتوان به تزیینات گچبری و نقاشی، رسمیبندی، مقرنس، یزدیبندی و گرهسازی اشاره کرد که در اوج زیبایی و ظرافت، چشم هر بینندهای را به خود خیره میکنند.
تاکنون چهار باب این خانه خریداری و مرمت شده است که دو خانه بهصورت گودال باغچه، یک خانه دو طبقه با حیاطی مسقف و یک خانه نیز در قالب حیاط سنتی حفظ شدهاند. تفاوت عمده این خانه با خانههایی همچون طباطبائیها و بروجردی، در نوع ساختمان آن است که گویی از دل زمین بیرون زده است؛ زیرا طبقه اول آن پایینتر از سطح زمین قرار دارد.
خانه عباسیان کاشان برخلاف ورودی غیرتجملاتی و سادهاش، در فضای داخلی با اوج هنر و معماری، هر بینندهای را شگفتزده میکند. این خانه مطابق با اقلیم گرم و خشک منطقه، بهصورت درونگرا ساخته شده و مساحت آن نیز بهحدی زیاد است که حتی شاید هنگام گشتوگذار، راهتان را گم کنید. علاوه بر این، توجه ویژهای به جزییات کاربردی فضاها شده؛ بهطوری که حتی فضایی مستقل برای آویزانکردن گوشت در نظر گرفته شده تا دست گربه به آن نرسد.
خانه عباسیان در سال 1377 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و در حال حاضر تحت پوشش سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان است و بخشی از آن به بنیاد سهراب سپهری تعلق دارد.
این خانه بهلطف وجود یک رستوران سنتی میتواند لحظههای خوشی را برای شما به ارمغان آورد. علاوه بر این، امکانات دیگری نظیر کافیشاپ، فروشگاه عرضه سوغات کاشان، بستنیسرا و شربتسرا، پارچهبافی و قالیبافی و سرویس بهداشتی نیز در این مجموعه وجود دارد.
یکی از نکتههای جالب درباره خانه عباسیان، داستان نامگذاری آن است. همانطور که گفتیم این خانه دارای پنج حیاط با معماری منحصربهفرد است که هر یک نام خاص خود را دارد. بخش اندرونی را مسعودی فر، بخش بیرونی را عباسیان، بخش حوضخانه را حقانی، باغ خانه را تقوی و بخش خدمه را عباسی مینامیدند.
پس از مرگ صاحب اولیه خانه، این مجموعه به پنج قسمت تقسیم شد و وراث آن را به افراد مختلف فروختند. تقریبا 100 سال پیش بود که آقای عباسیان از تاجران فرش کاشان حیاط بیرونی را به مبلغ 1000 تومان خریداری کرد که در آن زمان اتفاق بزرگی محسوب میشد و نقل مجالس کل شهر شد و از آن زمان به خانه عباسیان شهرت یافت.
سبک معماری این خانه، "گودال باغچه" است. در این سبک از معماری، بنا پایین تر از سطح کوچه ساخته شده تا بر استحکام، خاصیت عایقی خاک و مصالح و دسترسی به اب قنات را افزایش دهد. جلوههایی از معماری اصیل ایرانی - اسلامی در طرحهای بدیع و نقشهای خیالانگیز گچبری و انواع تزئینات خود را به نمایش گذاشتهاند و این زیبایی به حدی چشمنواز است که که طبق نظر کارشناسان این مجموعه را به عنوان نامزد دریافت جایزه زیباترین بنای مسکونی ایرانی – اسلامی در نظر گرفتهاند.
این خانه تاریخی منحصر به فرد با همهٔ چشماندازهای زیبایش تا کنون محل ساخت چندین مجموعهٔ تلویزیونی و فیلم سینمایی مانند سریالهای مسافر ری (زندگی شاه عبدالعظیم)، ملاصدرا، خانهای در تاریکی (ماه تابان) و جابر بن حیان بودهاست.
خانه تاریخی عباسیان دارای ساختمان تاریخی 3 طبقه ای همراه با 5 حیاط اندرونی، باغچه، بخش خدمه، حوضخانه و بخش های دیگر است. البته بعد از فوت صاحب اصلی این خانه حیاط ها به خانه های جداگانه تبدیل شده اند. بخش بیرونی نیز شامل اتاق آینه، تالار سرپوشیده، اتاق های سه دری و پنج در، ایوان و … است. زیباترین قسمت در این خانه، اتاق آینه است که جزو باشکوه ترین بخش محسوب می شود و دارای زیباترین تزئینات و شیشه های رنگی است که از تماشایشان سیر نخواهید شد، زیرا این اتاق با گچ بری ها، آیینه کاری ها، در و پنجره های رنگین دارای فضای خاصی است.
در سقف این اتاق آینه هایی به شکل ماه و ستاره و خورشید استفاده شده است که با روشن شدن چراغ و انعکاس نور بر روی نخ های ابریشم معلق در سقف تصویر زیبایی از آسمان کویر بازسازی می شود که این صحنه ها را فقط باید از نزدیک لمس کنید، از راه دور نمی توان حس و حال این اتاق را توصیف کرد.
اتاق مجلل آینه شامل درهای ارسی است که پنجره های مشبک گچی در این درها دیده می شود. این اتاق به قدری زیباست که مراسمات عروسی شان نیز آنجا برگزار می شده است. قسمتی نیز مخصوص ساکنان اصلی خانه بوده و از قسمت های دیگر کاملا جدا بوده و هیچ کس جز خودشان اجازه ورود نداشتند. در طبقه بالای اندرونی نیز یک اتاق شاه نشین وجود دارد.
در طبقات پایین اندرونی هم می توانید سرویس بهداشتی، چاه آب، بخش حوضخانه را ببینید. در قسمتی از این بنا نیز ساختمانی دو طبقه وجود دارد که هنگام مراسم ها مورد استفاده قرار می گرفت و در این قسمت خبری از تزئینات نیست. در واقع می توان گفت معماری به کار رفته در ساخت خانه تاریخی عباسیان درونگرا و اسلامی است؛ از معماری محجبه (نقاب دار) یعنی وجود دیوار در اطراف فضای بام برای دیده نشدن توسط همسایه ها استفاده گردیده است.
در سال 1374 هیئت امنای مرمت بافت تاریخی کاشان با همکاری وزارت صنایع و معادن، خانه تاریخی عباسیان را خریداری و مرمت کردند و در سال 1377 هجری شمسی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. بخشی از این خانه زیبا به بنیاد سهراب سپهری تعلق گرفت و در کل نیز عمارت تحت پوشش سازمان رفاهی و تفریحی شهرداری کاشان قرار دارد.
خانه تاریخی عباسیان در محله سلطان امیر احمد در شهر کاشان واقع شده است و جزو یکی از شاهکارهای معماری ایران محسوب می شود. این خانه تاریخی با فضای دلنشین خود جلوه ای متفاوت و منحصر به فردی دارد، به طوری که چشم انداز زیبای این خانه غیر قابل وصف است، به طوری که تاکنون محل ساخت چندین مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی بوده است. به جرات می توان گفت خانه تاریخی عباسیان شبیه هیچ یک از خانه هایی نیست که قبلا به بازدیدشان رفته اید.
