گل کلم ازجمله سبزیجات پرخاصیتی است که فواید بسیاری به بدن می رساند. این گیاه مغذی به دلیل برخورداری از ترکیبات گیاهی منحصربه فرد، منجر به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان می شود. گل کلم همچنین در تهیه ی غذاهای متنوعی کاربرد دارد و در کاهش وزن نیز مؤثر است. در ادامه قصد داریم به معرفی خواص گل کلم بپردازیم.
ارزش تغذیه ای گل کلم
گل کلم منبعی عالی از ویتامین C (اسید اسکوربیک)، فولات، ویتامین K (فیلوکینون) و ویتامین B-۶ است. ویتامین B۱ (تیامین)، B۲ (ریبوفلاوین)، B۳ (نیاسین) و E (آلفا توکوفرول) نیز در مقادیر کم در گل کلم وجود دارد. این گیاه خوراکی حاوی مواد معدنی حیاتی مانند کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم و منگنز است و ابدا کلسترول مضر را در بدن افزایش نمی دهد. گل کلم منبع پروتئین است و مقدار بسیار کمی چربی به بدن می رساند. مقدار قابل توجهی از چربی آن شامل چربی های غیر اشباع و اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ می شود. فیبر غذایی نیز در گل کلم موجود است و در مقایسه با دیگر گیاهان هم خانواده ی خودش مثلا بروکلی، مقدار بسیار کمی قند طبیعی دارد.
گل کلم در چهار گروه اصلی قرار دارد: آسیایی، ایتالیایی، دوسالانه ی اروپای شمال غربی و یکسال زی اروپای شمالی، که در بیش از صد واریته دیده می شوند. به غیر از رنگ سفید، گل کلم در چند رنگ دیگر نیز وجود دارد:
۱. سبز:
گل کلم سبز بروکوفلاور (broccoflower) نیز نامیده می شود. این نوع گل کلم در شکل طبیعی و همچنین در یک نوع نوک تیز به نام رومانسکو بروکلی (یا کلم رومی) یافت می شود.
۲. بنفش:
گروه آنتی اکسیدانی، آنتوسیانین هایی که در گل کلم بنفش موجود هستند مسئول به وجود آمدن این رنگ هستند.
۳. نارنجی:
گل کلم نارنجی در مقایسه با نوع سفید این کلم بسیار مغذی است و حاوی مقدار زیادی ویتامین A است.
خواص گل کلم برای سلامتی:
مصرف انواع مختلفی از میوه وسبزیجات می تواند خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش دهد. مطالعات انجام شده نشان می دهد که مصرف گیاهانی همچون گل کلم می تواند خطر چاقی، دیابت، بیماری قلبی را کاهش دهد و سلامت کلی بدن را بهبود ببخشد.
سرطان:
گل کلم حاوی آنتی اکسیدان هایی است که از تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری می کند و تعداد رادیکال های آزاد در بدن را کاهش می دهد. یکی از این آنتی اکسیدان ها ایندول-۳-کاربینول یا I3C است که در سبزیجاتی همچون کلم، گل کلم و کلم بروکلی یافت می شود. این آنتی اکسیدان می تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد. معمولا مصرف سبزیجات موجود در خانواده کلم می تواند خطر ابتلا به سرطان هایی همچون سرطان ریه و روده بزرگ را کاهش دهد. مطالعات اخیر نشان می دهد که ترکیبات حاوی سولفور(سولفورافان) در گل کلم می تواند با سرطان مبارزه کند. محققان دریافته اند که سولفورافان توانایی مهار آنزیم مضرهیستون داستیلاز را دارد.
بهبود سیستم گوارش بدن:
گل کلم فیبر بالایی دارد و همین امر باعث می شود از بروز یبوست جلوگیری شود. به همین خاطر سیستم گوارش بدن کار خود را بهتر انجام می دهد. مصرف منظم فیبر برای دفع سموم بسیار مفید است. مطالعات اخیر نشان می دهد که مصرف فیبر در رژیم غذایی می تواند نقش مهمی در تنظیم سیستم ایمنی بدن داشته باشد. در نتیجه از ایجاد بیماری هایی همچون بیماری قلبی – عروقی، سرطان و چاقی جلوگیری می شود. بر اساس مطالعات انجام شده، مصرف فیبر می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته، پرفشاری خون، دیابت، چاقی و سایر موارد را کاهش دهد.
بهبود حافظه:
کولین جزئی از ویتامین های گروه B می باشد که در گل کلم یافت می شود. این ترکیب به بهبود خواب، حافظه، حرکات ماهیچه ها و یادگیری کمک می کند. کولین همچنین به حفظ و نگهداری ساختار غشاهای سلولی کمک می کند، انتقال پالس های عصبی را بهبود می بخشد و از بروز التهاب مزمن جلوگیری می کند.
استحکام استخوان ها:
مصرف پایین ویتامین K می تواند خطر شکستگی استخوان ها و پوکی استخوان را افزایش دهد. مصرف این ویتامین از طریق مواد غذایی باعث استحکام بافت استخوانی می شود. همچنین جذب پروتئین بهبود یافته و دفع کلسیم از طریق ادرار کاهش پیدا می کند.
ارزش تغذیه ای گل کلم:
بر اساس مطالعات انجام شده، یک پیمانه گل کلم خرد شده خام حاوی ۲۷ کالری، ۲ گرم پروتئین، ۰.۳ گرم چربی و ۵ گرم کربوهیدرات است. مصرف یک پیمانه از گل کلم خام، ۷۷ درصد از نیاز بدن به ویتامین سی ، ۲۰ درصد به ویتامین ک ، ۱۰ درصد از ویتامین B6 و فولات را رفع می کند. این ماده همچنین حاوی تیامین، نیاسین، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم و منگنز است.
مضرات گل کلم
ایجاد نفخ و گاز معده
علاوه بر فوایدی که برای این سبزی ذکر شد گل کلم دارای کربوهیدرات می باشد که در برخی موارد به صورت کامل در دستگاه گوارش تجزیه نمی شود. برخی کربوهیدرات های موجود در گل کلم توسط روده جذب می شوند. این امر باعث ایجاد نفخ و گاهی بیماری های گوارشی می شود.