شاه توت
شاه توت، گونه ای درخت گل دار متعلّق به خانوادهٔ توت سانان (Moraceae)، و بومی آسیای جنوب غربی می باشد. کاشت این درخت در زیستگاه بومی اش از پیشینه ای چنان طولانی برخوردار است که مشکل می توان گسترهٔ طبیعی انواع مختلف آن را به طور دقیق مشخّص نمود. در سردهٔ توت ها (Morus)، درخت شاه توت از همه کوچک تر است و بلندی آن گاه ممکن است تا ۳۰ پا (حدود ۹ متر) برسد، و در صورت عدم رسیدگی در سنّ پایین به شکل بوته باقی می ماند. این درخت عمری طولانی دارد و بعضاً دیده شده چند صد سال میوه دهد. میوه شاتوت بزرگتر از توت سفید است و رنگ آن قرمز تیره یا ارغوانی و مزه اش ترش و شیرین و مطبوع است. شاتوت را می توان به صورت خام، پخته یا مربا مصرف کرد.
ویژگی های خوراکی
وجود مواد خوراکی بسیار و نقش هم افزایی این مواد مغذی بر یکدیگر سبب شده است تا این میوه به عنوان منبعی خوب برای تأمین نیاز روزانه در رده ریزمغذی های گوناگون قرارگیرد. شاه توت از نظر فعالیت آنتی اکسیدانی یکی از بهترین خوراکی هاست که دارای فیتوکمیکال های قوی مانند آنتوسیانین است. آنتوسیانین رنگدانه ای است که باعث سیاه رنگ شدن شاتوت می شود. شاتوت ها دارای کالری پایینی بوده (در هر ۱۰۰ گرم، ۴۳ کالری) و منبع خوبی از ویتامین C و A و E و آنتی اکسیدان است. همچنین شاتوت ها منبع خوبی از آهن هستند که به ندرت در دیگر گونه های توت ها پیدا می شود. این میوه همچنین سرشار از پتاسیم، منگنز و منیزیم است. پتاسیم بخش مهمی از سلول و مایعات بدن است که میزان ضربان قلب و فشار خون را کنترل می کند. شاتوت دارای مقدار فراوانی ویتامین B کمپلکس از گروه ویتامین ها و نیز ویتامین K است. وجود انواع آنتی اکسیدان های گوناگون در شاتوت، «درجه ظرفیت جذب رادیکال های آزاد» آن را که یک شاخص اندازه گیری تأثیر مواد غذایی در پیشگیری از سرطان است، به رقم ۵۳۵۰ در هر صد گرم رسانده است. این نوع توت حاوی مقدار بسیار خوبی از ویتامین B6، نیاسین، ریبوفلاوین و اسیدفولیک است. این ویتامین ها دارای وظایف مشترکی بوده و به بدن در سوخت و ساز کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها کمک می کنند. استفاده از جوشانده برگ های این میوه برای برطرف کردن حالت تهوع از قدیم معمول بوده و ریشه آن برای درمان اسهال خونی استفاده می شده است در برگ شاه توت ماده ای ضد قند وجود دارد که می تواند مرض قند را درمان کرده و قند خون را کاهش دهد. به همین دلیل می توان از آن در صورت وجود قند در ادرار و معالجه دیابت استفاده کرد.
ارزش های غذایی شاتوت
شاتوت تازه، حاوی 88% آب و تنها 60 کالری در هر فنجان می باشد. با افزایش وزنشان, آنها حاوی 8.9% کربوهیدرات, 1.7% فیبر, 1.4% پروتئین, 0.4% چربی هستند. شاتوت اغلب خشک شده مصرف می شوند. در حالت خشک شده شان, حاوی 70 % کربوهیدرات, 14 % فیبر, 12 % پروتئین و 3 % چربی هستند که در مقایسه با اکثر توت ها میزان پروتئین بسیار بالایی دارند. شاتوت تازه حاوی حدود 10% کربوهیدرات ، در شکل فیبر محلول و نامحلول, نشاسته و قندهای ساده است.
شاتوت، منبع عالی از ویتامین c و آهن هستند و میزان خوبی از ویتامین ها و مواد معدنی دیگر را هم دارند.فراوان ترین آن ها در زیر فهرست شده اند.
-
ویتامین c شاتوت : یک ویتامین ضروری که برای سلامتی پوست و عملکردهای مختلف بدن مهم است.
-
آهن شاتوت: یک ماده معدنی مهم که وظایف مختلفی دارد, مانند انتقال اکسیژن در سراسر بدن.
-
ویتامین k شاتوت: نیز برای انعقاد خون و سلامت استخوان اهمیت دارد.
-
پتاسیم شاتوت: یک ماده معدنی ضروری که می تواند فشار خون و خطر بیماری قلبی را کاهش دهد.
-
ویتامین E میوه شاتوت: یک آنتی اکسیدان که در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می کند.
ترکیبات گیاهی شاتوت
-
آنتوسیانین ها: یک خانواده از آنتی اکسیدان ها که می توانند از اکسیداسیون ldl جلوگیری کرده و اثرات مفیدی در برابر بیماری قلبی داشته باشند.
-
سیانیدین: آنتوسیانین اصلی در شاتوت که مسئول رنگ آنهاست (سیاه و سفید، قرمز، بنفش).
-
کلروژنیک اسید: یک آنتی اکسیدان که در بسیاری از میوه ها و سبزیجات فراوان است.
-
روتین: یک آنتی اکسیدان قوی که می تواند به محافظت در برابر بیماری های مزمن مانند سرطان, دیابت و بیماری های قلبی کمک کند.
-
میریستین: یک ترکیب که می تواند اثر حفاظتی در برخی سرطان ها داشته باشد.شاتوت ها حتی از یک گونه, ممکن است حاوی مقادیر مختلفی از ترکیبات گیاهی باشند که دارای رنگ های مختلف و ویژگی های آنتی اکسیدان متفاوتی هستند. میوه های رسیده پر رنگ، ترکیبات گیاهی غنی تری و ظرفیت آنتی اکسیدانی بالاتری نسبت به میوه های نارس و نابالغ دارند.
چرا مصرف شاه توت بسیار توصیه می شود؟
شاه توت سرشار از مواد مغذی و ویتامین است. یک فنجان از این میوه تنها حاوی ۶۰ کالری است که آن را به یک میان وعده سبک و خوشمزه تبدیل می کند و در عین حال مواد مغذی لازم برای بدن را تامین می کند. این میوه همچنین حاوی کربوهیدرات هایی است که قند را به گلوکز تبدیل کرده و در نتیجه انرژی سلول ها را تامین می کند. مصرف شاه توت باعث افزایش دریافت آهن و تامین اکسیژن کافی به بافت ها می شود. این میوه سرشار از ویتامین K و C است. ویتامین C استحکام بافت ها را افزایش می دهد و سنتز کلاژن را تقویت می کند. ویتامین K به رشد بافت استخوانی کمک می کند و یک جز ضروری برای لخته شدن خون در بدن است. این میوه ها همچنین حاوی ریبوفلاوین هستند که از بافت های شما در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند و به انتقال اکسیژن در سراسر بدن کمک می کند. مصرف هر شکلی از شاه توت، چه به صورت خام، خشک شده و پودر برای سلامتی شما بسیار مفید است. حتی می توانید عصاره این میوه را روی پوست خود بمالید و از فواید بسیار زیاد آن برای داشتن پوستی سالم و براق استفاده کنید.
فواید سلامتی مصرف شاه توت
شاتوت عمدتاً در آسیا و آمریکای شمالی رشد می کنند و برگهایش بسیار معروف است چون تنها غذایی هستند که کرم های ابریشم می توانند بخورند. به دلیل طعم شیرین, ارزش غذایی موثر و فواید متعدد سلامتی اش, مصرف کنندگان آن در جهان رو به افزایش هستند. مزایای سلامتی شاه توت بسیار زیاد است. این فواید ممکن است شامل توانایی آنها در بهبود هضم، کاهش کلسترول، کمک به کاهش وزن، افزایش گردش خون، ساخت بافت های استخوانی و تقویت سیستم ایمنی باشد. مصرف این میوه در طب سنتی نیز بسیار توصیه شده است. برخی از مهمترین فواید سلامتی مصرف شاه توت عبارتند از:
ضدسرطان
برای محافظت بدن از سلول های سرطانی شاتوت مصرف کنید. شاتوت حاوی آنتی اکسیدان ها و فیتوتون ها می باشد که در توقف رشد و تولید سلول های سرطانی و تومورها نقش مهمی را ایفا می کند. شاتوت همچنین منبع غنی آنتوسیانین و رزوراترول است که خواص ضدسرطانی داشته و از ابتلا به سرطان کولون، سرطان پوست، سرطان پروستات و تیروئید جلوگیری می کند. مانند انواع دیگر توت ها، شاه توت یکی از بهترین مواد غذایی برای مبارزه با سرطان محسوب می شود. این به دلیل محتوای چشمگیر آنتی اکسیدان آنها است. این ترکیبات به مبارزه با رادیکال های آزاد مضر به بدن کمک می کنند و از سلول ها در برابر آسیب ها محافظت می کنند. تحقیقات نشان داده است که مصرف این میوه می تواند به طور موثری سطوح آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد را در بدن موش ها کاهش دهد. مطالعه دیگری که در سال ۲۰۰۶ روی حیوانات انجام شد، یافته های مشابهی داشت و نشان داده است که این آبمیوه به عنوان یک آنتی اکسیدان بسیار قوی عمل می کند و استرس ناشی از رادیکال های آزاد سرطان زا را کاهش می دهد.
تنظیم فشار خون
یکی از ترکیبات مهم موجود در این میوه ترش مزه، رسوراتول است. این ترکیب شیمیایی یک فلاونوئید بسیار مهم است که می تواند به طور مستقیم بر عملکرد مکانیسم های خاصی در رگ های خونی تأثیر بگذارد و در درجه اول آنها را احتمالا کمتر در معرض آسیب آنژیوتانسین قرار می دهد که می تواند باعث انقباض عروق خونی شود. رسوراترول ممکن است تولید نیتریک اکسید را که یک گشاد کننده عروق است، افزایش دهد. این بدان معنی است که رگ های خونی را شل می کند و ممکن است احتمال تشکیل لخته خون و مشکلات قلبی بعدی مانند سکته مغزی یا حملات قلبی را کاهش دهد. رسوراترول را می توان در بسیاری از انواع میوه های با پوست تیره مانند شاه توت یافت کرد.
بینایی را بهبود می بخشد
یکی از کاروتنوئیدهای موجود در شاه توت زآگزانتین است که ممکن است مستقیما با کاهش استرس اکسیداتیو در برخی سلول های چشمی از جمله ماکولا لوتئای شبکیه مرتبط باشد. علاوه بر این، زآگزانتین می تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کند و از آسیب های خاصی به شبکیه چشم، از جمله رادیکال های آزاد که می تواند باعث دژنراسیون ماکولا و آب مروارید شود، جلوگیری می کند. در طب سنتی چینی، چای این میوه اغلب برای بهبود بینایی تجویز می شود. افرادی که وقت زیادی را جلوی کامپیوتر می گذرانند به چیزی احتیاج دارند که به سلامت چشم های شان کمک کند. همه می دانند که ویتامین A برای سلامت چشم ضروری است. شاه توت ویتامین A مورد نیاز چشم ها را تامین می کند. بنابراین شاه توت یا آب آن را مصرف کنید تا ویتامین A موجود در آن بینایی شما را تقویت کرده و فشار چشم ها را کاهش دهد.
بهبود گردش خون
شاه توت برای بدن بسیار مفید است و گردش خون را بهبود می بخشد. این خاصیت به دلیل وجود رزوراترول است که در برگ ها و میوه شاه توت یافت می شود. این ماده جران خون را بهبود بخشیده و آن را آرام می کند. بهبود جریان خون تاثیر خوبی بر بدن می گذارد چرا که بدن، مواد مغذی و اکسیژن را به خوبی دریافت می کند. این مسئله به فعالسازی دوباره سلول های کاهش یافته، بهبود عملکرد اعضاء بدن و ترمیم پوست نیز کمک می کند.
تنظیم سلامت قاعدگی
مواد معدنی و ویتامین های مختلف موجود در خواص شاه توت برای حفظ سلامت قاعدگی بسیار مناسب است. توت سیاه در طول چرخه قاعدگی مصرف می شود تا حداکثر فواید آن را برای سلامتی داشته باشید. این میوه یک مقوی رحم است که به تثبیت جریان خون در طول قاعدگی کمک می کند. ویتامین K موجود در شاه توت حتی به جلوگیری از تشکیل لخته های خون در طول چرخه قاعدگی کمک می کند. شما می توانید در طول قاعدگی خود فواید چای شاه توت را داشته باشید و شاهد رفع یا کاهش تمام مشکلات قاعدگی خود باشید. به غیر از این، شما همچنین می توانید از فواید میوه خشک شاه توت برای جریان صاف در طول قاعدگی استفاده کنید.
کنترل دیابت با شاه توت
قند خون بالا یکی از دلایل اصلی ایجاد دیابت است. بنابراین، به عنوان یک اقدام پیشگیرانه در برابر دیابت، باید مراقب کنترل قند خون خود بود. اینجاست که توت سیاه می تواند وارد عمل شود. محتوای پتاسیم موجود در خواص شاه توت به متعادل نگه داشتن سطح قند خون کمک می کند. قند خون بالا می تواند منجر به طیف گسترده ای از علائم، از جمله افزایش تشنگی، تکرر ادرار و تاری دید شود. کنترل کردن سطح قند خون کلید حفظ سلامتی بهتر است، به خصوص اگر مبتلا به بیماری دیابت دارید. شاه توت حاوی فیبر است که به کاهش جذب قند در جریان خون کمک می کند تا از افزایش قند خون جلوگیری کند. آنها همچنین حاوی ترکیبات و آنتی اکسیدان های خاصی هستند که برای کاهش سطح قند خون مفید هستند. به خاطر داشته باشید که این میوه باید به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و کنترل شده با کربوهیدرات مصرف شود تا به حفظ قند خون طبیعی کمک کند.
سلامت دستگاه گوارش را بهبود می بخشد
یکی از خواص شاه توت، بهبود سلامت دستگاه گوارش است. این نوع توت یبوست را درمان می کند و مصرف آن می تواند یک روش عالی برای کاهش وزن باشد. شاه توت حاوی مقدار خوبی فیبر غذایی است. بدن برای آسان کردن هضم به فیبر غذایی نیاز دارد. این کار از طریق حجم دادن به مدفوع و راحت تر کردن حرکت غذا در دستگاه گوارش انجام می شود. این فرآیند در درمان یبوست و نفخ اثرگذار است. هضم مناسب به حفظ وزن در محدوده ی طبیعی کمک می کند. یک مطالعه به بررسی خواص شاه توت در کاهش وزن پرداخت و به این نتیجه رسید افرادی که شاه توت را به رژیم غذایی متعادل خود اضافه کردند، در تقریبا سه ماه ۱۰ درصد کاهش وزن را تجربه کردند. محققان همچنین نشان دادند گروهی که شاه توت مصرف کردند، کاهش وزن قابل توجهی در ناحیه ی کمر و ران داشتند. اگر می خواهید به عنوان میان وعده یک میوه ی خوشمزه بخورید و به کاهش وزنتان هم کمک کنید، از گنجاندن شاه توت در رژیم غذایی خود غفلت نکنید.
سطح کلسترول خون را پایین می آورد
شاتوت یک غذای سالم برای قلب است. مصرف این ماده خوراکی به کاهش کلسترول در افراد چاق یا مبتلا به سندرم متابولیک کمک می کند. یک تحقیق هشت هفته ای نشان داده است که مصرف روزانه یک نوشیدنی تهیه شده از شاتوت، به کاهش ۱۱ درصدی کلسترول کمک می کند. همچنین که شاتوت می تواند از اکسید شدن یا آسیب رسیدن به کلسترول (LDL) جلوگیری کند. این کلسترول یکی از عوامل اصلی حملات قلبی است. مصرف شاتوت می تواند تا ۳۰ درصد به کاهش کلسترول در بدن کمک نماید.
از سرماخوردگی و آنفولانزا جلوگیری می کند
ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا یکی از بدترین اتفاقاتی است که می تواند برای هر کسی رخ دهد. می توانید با خوردن شاه توت از ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا پیشگیری کنید. به طور سنتی از شاه توت سفید برای درمان سرماخوردگی استفاده می شود. شاه توت سفید یک ترکیب قابض تلقی می شود و به همین دلیل در درمان و پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا مفید است. این میوه همچنین ویتامین ث و فلاونوئید دارد که هر دو به جلوگیری از عارضه های ذکر شده کمک می کنند.
به عنوان یک ترکیب ضدپیری اثربخش عمل می کند
یکی از خواص شاه توت برای پوست، جوان و شاداب کردن پوست است. این نوع توت حاوی رزوراترول است که از پوست در برابر اشعه های مضر فرابنفش خورشید محافظت می کند. شاه توت آنتی اکسیدان های زیادی دارد و به همین دلیل یک ترکیب ضدپیری عالی به شمار می رود. این میوه از چین وچروک پوست پیشگیری می کند. آنتی اکسیدان های موجود در شاه توت از جمله بتاکاروتن، رادیکال های آزاد را خنثی می کنند که به پوست آسیب می زنند و منجر به بروز خطوط ظریف می شوند. شاه توت حاوی ویتامین های آ، ث و ای است که کمبود آن ها باعث بروز چین وچروک می شود.
احتیاط در مصرف شاه توت
افرادی که به مشکلات کلیوی دچار هستند نباید خیلی شاه توت بخورند زیرا شاه توت پتاسیم بالایی درد. گرد درخت توت می تواند باعث بروز واکنش حساسیتی در افراد حساس شود. علاوه بر این، چون شاه توت خواص زیادی برای پوست دارد، عصاره آن درتولید بسیاری از محصولات مراقبت از پوست به کار می رود. به هر حال، یک مطالعه انجام شده در فرانسه نشان داد که محصول حاوی عصاره شاه توت دارای آربوتین است که می تواند باعث سرطان پوست شود.
سخن پایانی
شاه توت معمولا یک میوه با طعم ترش است که در بسیاری از دسرها و غذاهای مختلف استفاده می شود. این توت ها کالری کمی دارند، اما می توانند فیبر، ویتامین C، ویتامین K و آهن را همراه با چندین ریز مغذی مهم دیگر برای بدن فراهم کنند. مطالعات نشان داده اند که این توت ممکن است به پیشگیری از سرطان، کاهش سطح کلسترول و قند خون، کمک به کاهش وزن و محافظت از سلامت کبد بسیار موثر باشد. برای بهره مندی از خواص شاتوت در تمام فصول سال می توان آنرا خشک کرد و یا تازه آن را در ظرفی در بسته بدون هوا، داخل فریزر نگه داشت. از این میوه پر خاصیت برای یک میان وعده و یا انواع سالاد میوه می توان استفاده کرد. خواص شاه توت را در این مطلب بیان کردیم که بهتر است برای بهره از این فواید، از شاه توت برای تهیه انواع بستنی، کیک، مربا، دسر و خوراکی های خوشمزه دیگر استفاده کنید.