بالنگو گیاهی از خانواده نعنا است. این گیاه مفید ظاهری شبیه به تخم شربتی دارد. از خواص بالنگو برای اعصاب ، تسکین درد، تقویت سیستم ایمنی و درمان سرماخوردگی استفاده می شود. بالنگو در طب سنتی برای دفع سموم بدن مصرف می شود. خواص ادویه جات مثل بالنگو برای گلو درد بسیار مفید است. این گیاه قلب و مغز را تقویت می کند. پیش از استفاده از خواص بالنگو در بارداری حتما با پزشک مشوت کنید. در صورت تجویز پزشک، مجاز به استفاده از آن در این دوران هستید.
بالنگو چیست؟
بالنگو نام یک سرده از تیره نعنائیان و گیاهی یک ساله یا چندساله با ساقه های بی کرک یا کرکدار است. بالنگو گیاهی است که آن را از انواع ریاحین برشمرده اند، یعنی از خانواده ی ریحان است.بالنگو به صورت دیم و آبی در برخی مناطق آذربایجان به صورت پراکنده کشت می شود و در بین کشاورزان بیشتر با نام قره زرک شناخته می شود. بالنگوی شهری و نیز بالنگوی شیرازی، هردو از انواع بالنگو می باشند.
خواص بالنگو در طب سنتی
گیاه بالنگو نوعی از ریحان است که در بو شبیه به ریحان و سبز مایل به سفید است و برگش بی کنگره و تخمش از تخم ریحان بالیده تر و در افعال قریب به تخم شاهسفرم است.در درمان های مکتب طب ایرانی از تخم این گیاه استفاده می شود، بنابراین وقتی سخن از بالنگو به میان می آید، منظور تخم آن است.تخم بالنگو از جمله بذرهای دارای لعاب است، یعنی اگر تخم بالنگو را در آب بخیسانند مایع چسبناک بدون مزه ی غالبی حاصل مى شود که خواص دارویی و درمانی فراوانی دارد.
انواع گیاه بالنگو
- بالنگوی شهری: که در شمال ایران در ایسپیلی ییلاق ، جاده ی قزوین ، اطراف تبریز , مشکین شهر ، جبال سهند ، بین خلخال و اردبیل ، خوی ، تفرش ، قصر شیرین ، ماهیدشت ; و اصفهان و شیراز می روید.
- بالنگوی شیرازی: که در دامنه های البرز در شمال ایران در راه قزوین ، رشت ، آذربایجان ، غرب ایران ; قصر شیرین ، قم ، تفرش ، کرمان ، بلوچستان ، اصفهان و شیراز می روید.
خواص بالنگو
- خواص بالنگو برای دل پیچه : اگر 10 گرم از آن خورده شود، خنک کننده، مسکن و آرام بخش است، برای رفع نفخ، دل پیچه، یبوست و شکم روی مصرف میشود.
- خواص بالنگو برای اسهال خونی : بالنگو را در گلاب بریزید، شیرین کنید و بخورید. برای درمان اسهال خونی که از امعا باشد و اسهال خونی مجرب است.
- خواص بالنگو برای غش کردن : هر روز دومثقال از آن را در یک لیوان آب جوشانید، شربت کنید و بخورید. خفقان را درمان می کند، ضعف عمومی بدن ,l برطرف می سازد، معده ،قلب و مغز را تقویت مینماید، توحش را برطرف میکند، برای رفع جنون و صرع یا غش مؤثر است.
- خواص بالنگو برای سرفه مرطوب : استفاده از تخم بالنگو می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود و اگر فردی از ابتدای پاییز از تخم بالنگو استفاده کند به سرماخوردگی مبتلا نمی شود حتی سینوزیت مزمن هم بروز نمی کند. تخم بالنگو به دفع ترشحات برونش و سینوس کمک می کند. یک قاشق مربا خوری تخم بالنگو را در یک لیوان شربت گلاب بریزید و بگذارید بماند تا حالت ژله ای پیدا کند. این نوشیدنی را از صبح تا ظهر به صورت آرام آرام و مقدار کم بنوشید.
- خواص بالنگو برای قلب :تخم بالنگو مقوی قلب است و باعث کاهش تپش قلب و احساس سبکی در قفسه سینه می شود، همچنین در کاهش احساس وحشت هم مفید است و می توان در ورم روده (کولیت) به عنوان یک کمک دارو تجویز کرد.
- خواص بالنگو برای ورم روده : شربت تخم بالنگو را می توان در ورم روده (کولیت)، به عنوان یک کمک دارو تجویز کرد. این شربت تأثیر زیادی در درمان ورم روده دارد به خصوص اگر میزان گلاب بیشتر باشد.
- خواص بالنگو برای تقویت سیستم ایمنی بدن : از دیگر خواص این گیاه تقویت سیستم ایمنی بدن است، چنانچه فردی از ابتدای فصل پاییز از تخم بالنگو استفاده کند به سرماخوردگی مبتلا نمی شود و حتی سینوزیت مزمن هم بروز نمی کند. تخم بالنگو به دفع ترشحات برونش و سینوس کمک می کند.
- خواص آرام بخش بالنگو : مصرف بالنگو، خنک کننده، مسکن و آرام بخش است،
- بالنگو داروی صرع و غش: یکی از خواص بالنگو، داروی گیاهی غش کردن است. به این منظور هر روز دو مثقال از آن را در یک لیوان آب بجوشانید و به صورت شربت بخورید، همچنین برای رفع جنون و صرع یا غش مؤثر است.
- بالنگو در درمان سرفه های خشک : برای درمان سرفه های خشک، تخم بالنگو، تخم ریحان، بالنگ، قدومه از هر کدام ۱۰ گرم را مخلوط نموده سپس یک قاشق مرباخوری در یک لیوان آب کمی جوشانده با نبات یا عسل میل شود.
- خواص بالنگو برای درمان آسم : برای درمان آسم، بالنگو، تاج ریزی، خارخاسک، گل بنفشه، تاج خروس از هر کدام ۵ گرم و شکر تغار نرم سائیده ۲۰ گرم را در آب حل نموده آهسته و در چند نوبت میل شود.
برای مصرف تخم بالنگو از چه روش هایی باید کمک بگیریم؟
تخم بالنگو مقوی قلب است و باعث کاهش تپش قلب و احساس سبکی در قفسه سینه می شود، همچنین در کاهش احساس ترس هم مفید است و می توان آن را برای مبتلایان به ورم روده (کولیت) به عنوان یک کمک دارو تجویز کرد.شناخت طبع مواد غذایی بسیار به سلامتی و پیشگیری از بیماری کمک می کند.بعضی از خوراکی ها و آشامیدنی ها باعث ایجاد رطوبت و سردی در بدن می شود مانند: دوغ، ماست، خیار، هندوانه، کاهو، هلو، آلبالو، پرتقال و … . افرادی که طبیعت معتدل دارند، با خوردن مداوم این گونه خوراکی ها، طبیعتشان به سردی و تری متمایل می شود و اگر مداومت بر مصرف این غذاها کنند حالت سستی, رخوت, تنبلی بدنی و ضعف قوه تفکر در آنها ایجاد می شود.
این شربت تأثیر زیادی در درمان ورم روده دارد به خصوص اگر میزان گلاب آن بیشتر باشد. برای تهیه شربت تخم بالنگو می توان یک سوم لیوان گلاب، دوسوم لیوان آبجوش، یک قاشق مرباخوری شکر، یک قاشق چایخوری تخم بالنگو را مخلوط کرد، اگر کسی مداومت به خوردن این شربت در صبح به صورت ناشتا کند سیستم ایمنی بدنش بسیار تقویت می شود، البته می توان برای تأثیر بیشتر یک قاشق غذاخوری خاکشیر هم به آن اضافه کرد.