نخود که در دسته حبوبات قرار دارد یک گیاه یک ساله است. نخود یکی از قدیمی ترین و مقوی ترین حبوبات است. از نخود برای تهیه انواع سالاد، سس، نان و غیره استفاده می شود. یکی از خواص نخود این است که حاوی مقادیر بالای فیبر است و از این طریق به سلامت دستگاه گوارش نیز کمک می کند و از بیماری های قلبی عروقی جلوگیری می کند. نخود سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی است و به همین دلیل برای سلامت بدن مفید است.
ارزش غذایی نخود
نخود یکی از رایج ترین انواع سبزیجات است و در رژیم غذایی سالم ترین افراد دنیا گنجانده شده است. نخود بسیار از آنتی اکسیدان ها، مواد معدنی، مواد مغذی و ویتامین B6 (از جمله منیزیم، اسید فولیک، ویتامین ث، کلسیم، روی، فسفر و پتاسیم) را دارد که مزایای برای سلامتی دارد.نخود نیز برای سلامت قلب مفید است که خطر بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد و گوارش را بهبود می دهد. مقادیر غذایی در زیر نشان می دهند که چگونه نخود به غذایی مغذی تبدیل شده است.یک فنجان نخود حاوی مقادیر توصیه شده زیر است:
- 268 کالری
- 5 گرم فیبر رژیمی
- 5 گرم پروتئین
- 2 گرم چربی
- 84 % منگنز
- 71 درصد اسید فولیک
- 29 % مس
- 28 % فسفر
- % 26 % آهن
- 17 % روی
خواص نخود برای سلامتی بدن
نخود یکی از منابع بسیار غنی پروتئین به شمار می رود و مواد مغذی دیگری مانند ویتامین B6، فولات، ویتامین C، منگنز و منیزیم دارد. همچنین حاوی کلسیم و مقداری پتاسیم است که برای سلامت قلب فوایدی دارند. پروتئین به ایجاد توده ی عضلانی و بهبود سلامت سلول ها کمک می کند و منیزیم، منگنز و کلسیم هم استخوان ها را مستحکم نگه می دارند. ویتامین C نخود از بیماری هایی مثل سرطان و مشکلات پوستی پیشگیری می کند. آهن و فولات هم برای زنان باردار مفید هستند. در ادامه خواص نخود را با هم بررسی می کنیم.
۱. سطح قند خون را تنظیم می کند
تنظیم سطح قند خون یکی از خواص نخود به شمار می رود. شاخص گلیسمی نخود پایین (۲۸) است و به همین دلیل منجر به بالا رفتن سطح قند خون نمی شود. تحقیقات نشان می دهند کسانی که نخود مصرف می کنند، کمتر در معرض ابتلا به دیابت قرار می گیرند.
نخود همچنین منبع غنی فیبر محسوب می شود. فیبر یک ماده ی مغذی است که سرعت جذب قند در خون را کاهش می دهد و از این طریق احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را پایین می آورد. فیبر موجود در نخود می تواند اشتها را هم کنترل کند و به شما در دوری کردن از مواد غذایی حاوی شاخص گلیسمی بالا کمک کند.
۲. به کاهش وزن کمک می کند
فیبر نخود برای افرادی که قصد لاغری دارند، مفید است. فیبر باعث می شود برای مدت زمان طولانی سیر بمانید. این ماده ی مغذی به شما کمک می کند از غذاهای ناسالم دوری کنید. نخود به کاهش میزان چربی موجود در بدن کمک می کند و از این طریق در کاهش وزن اثرگذار است.
یک ماده ی مغذی دیگر که در زمینه ی لاغری فوایدی دارد، پروتئین است که به خواص خود در تنظیم وزن کمک می کند. مطالعات نشان می دهند کسانی که پروتئین زیادی مصرف می کنند، نه تنها وزن بدنشان کاهش پیدا می کند، بلکه میزان چربی موجود در بدنشان هم کم می شود.
افرادی که برای کاهش وزن رژیم می گیرند، بعضی مواد غذایی را از رژیم غذایی خود حذف می کنند و به همین دلیل ممکن است دچار کمبود بعضی از مواد مغذی شوند. با مصرف نخود بدنتان مواد مغذی لازم را دریافت می کند.
۳. سلامت دستگاه گوارش را افزایش می دهد
فیبر مسؤول این خاصیت نخود است. فیبر به پیشگیری از یبوست و افزایش حجم مدفوع کمک می کند. فیبر همچنین در دستگاه گوارش به عنوان یک ترکیب حجم دهنده عمل می کند و از این طریق سلامت دستگاه گوارش را بهبود می بخشد. مهم تر از همه اینکه فیبر سطح PH و باکتری های مفید روده را متعادل می کند. نخود همچنین حاوی نشاسته است که ممکن است به هضم کمک کند.
۴ . سلامت قلب را بهبود می بخشد
نخود حاوی پتاسیم، فیبر، ویتامین C و ویتامین B6 است که همگی برای سلامت قلب مفید هستند.فیبر میزان کلسترول در بدن را کم می کند و خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد. همچنین پلاک ها را از عروق خارج می کند. مطالعات نشان داده اند که فیبر محلول نخود می تواند از بیناری های قلبی و عروقی پیشگیری کند.یک مطالعه به این نتیجه رسید که پتاسیم می تواند خطر ابتلا به حمله ی قلبی را کم کند. فولات نخود هم در تقویت سلامت قلب اثرگذار است. این ماده ی معدنی هوموسیستئین را خنثی می کند. هوموسیستئین یک نوع اسید آمینه است که به شکل گیری لخته ی خون در بدن کمک می کند. این موضوع هم می تواند برای قلب مفید باشد.
۵. از سرطان پیشگیری می کند
سلنیوم با وجود اینکه در بیشتر میوه و سبزیجات وجود ندارد، اما در نخود موجود است. این ماده ی معدنی به کبد کمک می کند درست عمل کند و کبد را در از بین بردن بعضی از ترکیبات سرطان زا در بدن توانا می کند. سلنیوم همچنین مانع از التهاب می شود و از گسترش تومور جلوگیری می کند.
فولات نخود نقش مهمی در سنتز و ترمیم DNA دارد و به همین دلیل است که از شکل گیری سلول های سرطانی در اثر جهش در DNA پیشگیری می کند. نخود حاوی یک نوع ترکیب فیتوشیمیایی به نام ساپونن است که آن هم از تکثیر سلول های سرطانی پیشگیری می کند.
فیبر موجود در نخود همچنین به پایین آوردن احتمال ابتلا به سرطان روده ی بزرگ کمک می کند. ویتامین C نخود به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده و با رادیکال های آزاد مبارزه می کند.این موضوع در پیشگیری از سرطان مفید است. ایزوفلاون یکی از ترکیبات مهم موجود در نخود به شمار می رود. مطالعات به این نتیجه رسیده اند که مصرف ایزوفلاون می تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد.
۶. منبع عالی پروتئین است
نخود یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی محسوب می شود؛ به طوری که یک فنجان نخود حاوی ۱۵ گرم پروتئین است. پروتئین در تقریبا تمام عملکرد های بدن، از افزایش سلامت اندام های حیاتی، عضلات و بافت ها گرفته تا کاهش سرعت فرآیند پیری اهمیت دارد. پروتئین همچنین به کنترل قند خون کمک کرده و هموگلوبین و آنتی بادی های مهم دیگر را تولید می کند.علاوه بر این به درمان جراحت ها و زخم ها کمک می کند. دقت کنید که پروتئین نخود از نوع ناکامل است که این یعنی تمام اسید آمینه های لازم بدن را ندارد. بنابراین حتما نخود را به همراه سایر منابع غذایی پروتئین مصرف کنید.
۷. غنی از مواد مغذی مهم است
نخود به غیر از پروتئین، منبع خوبی از منیزیم، منگنز، زینک و آهن به حساب می آید. علاوه بر این مقدار خوبی بتاکاروتن و ویتامین های B دارد. منیزیم، منگنز و ویتامین های B به مدیریت علائم سندرم پیش از قاعدگی کمک می کنند. منیزیم و منگنز به همراه زینک سلامت استخوان ها را تقویت می کنند.آهن نخود به مبارزه با خستگی کمک می کند و کیفیت خون را بهبود می بخشد. علاوه بر این از آنمی پیشگیری کرده و با ریزش مو مبارزه می کند. ویتامین A نخود در بهبود سلامت پوست و چشم ها مؤثر است. این ویتامین به توانایی خود در پیشگیری از بیماری های چشمی شدید از جمله آب مروارید و تباهی لکه ی زرد شناخته می شود.
۸. چین وچروک را از بین می برد
رفع چین وچروک یکی دیگر از خواص نخود محسوب می شود. علت این خاصیت نخود، وجود منگنز در آن است که انرژی لازم سلول ها را مهیا کرده و با رادیکال های آزاد مبارزه می کند که منجر به بروز چین وچروک می شوند. ویتامین های B هم برای سلول ها به عنوان سوخت عمل می کنند.
می توانید از ماسک نخود برای پاکسازی پوست خود استفاده کنید. برای تهیه ی ماسک نخود، ابتدا نخود له شده را با زردچوبه و مقداری آب مخلوط کنید و خوب هم بزنید تا یک خمیر نرم به دست بیاید. خمیر ایجاد شده را صبح روی صورت خود بگذارید و ۱۵ دقیقه صبر کنید. سپس صورت خود را با آب خنک بشویید. این ماسک صورت به کاهش لکه های پیری و روشن کردن پوست هم کمک می کند.
۹. از ریزش مو پیشگیری می کند
از آنجایی که نخود غنی از پروتئین است، می تواند در پیشگیری از ریزش مو مفید باشد. منگنز موجود در نخود هم می تواند مو را مستحکم کند. کمبود منیزیم می تواند منجر به کاهش سرعت رشد مو شود. ویتامین A و زینک موجود در نخود با شوره مبارزه می کنند. می توانید برای تهیه ی ماسک موی نخود، شش قاشق غذاخوری نخود له شده را با آب مخلوط کنید و روی پوست سر خود ماساژ دهید.اجازه دهید ماسک نخود به مدت ۱۵ دقیقه روی کف سرتان بماند. سپس سرتان را طبق روال عادی بشویید. زینک که یکی از مواد معدنی نخود است، به پیشگیری از نازک شدن موها کمک می کند. مس هم ممکن است به افرادی که در اثر روش های درمانی مثل شیمی درمانی موهای خود را از دست داده اند، در رشد دوباره ی مو کمک کند.
۱۰. سلامت چشم ها را بهبود می بخشد
گفتیم که بتاکاروتن موجود در نخود می تواند سلامت چشم ها را بهبود ببخشد. زینک هم یک ماده ی مغذی دیگر برای بینایی به شمار می رود. زینک به انتقال ویتامین A از کبد به قرنیه کمک می کند. زینک ممکن است به پیشگیری از پیشرفت بیماری تباهی لکه ی زرد کمک کند.
۱۱. استخوان ها را تقویت می کند
نخود حاوی کلسیم است. می دانیم که کلسیم برای استخوان ها اهمیت دارد. مهم تر از همه اینکه نخود حاوی منیزیم است. منیزیم یک ماده ی معدنی مهم است که بدن از آن به همراه کلسیم برای ساخت استخوان ها استفاده می کند. سایر مواد معدنی موجود در نخود که سلامت استخوان ها را بهبود می بخشند، شامل منگنز، زینک و ویتامین K می شوند که به حفظ ساختار استخوان ها کمک می کنند.نخود همچنین فسفات دارد که به همراه کلسیم برای استخوان ها مفید است. دقت کنید که مصرف بیش از حد فسفر و مصرف خیلی کم کلسیم می تواند منجر به پوکی استخوان شود. ویتامین K که یکی از ویتامین های موجود در نخود به شمار می رود، منجر به بهبود جذب کلسیم می شود.
سطح پایین ویتامین K در بدن معمولا با شکستگی استخوان ها در ارتباط است. آهن و زینک نخود برای تولید کلاژن اهمیت دارد. کلاژن یک پروتئین مهم است که به حفظ سلامت استخوان ها و غضروف کمک می کند.
۱۲. برای زنان باردار مفید است
فولات موجود در نخود، همچنین فیبر، پروتئین، آهن و کلسیم آن همگی برای زنان باردار ضروری هستند. فولات یک ماده ی مغذی مهم در دوران بارداری به شمار می رود. مصرف فولات برای سلامت مادر و جنین ضروری است. فولات خطر ابتلا به نواقص مادرزادی و کم وزنی هنگام تولد را کاهش می دهد. مصرف ناکافی فولات در دوران بارداری می تواند کودک را در سال های آینده در معرض خطر ابتلا به عفونت ها و بیماری ها قرار دهد.
۱۳. به کاهش التهاب کمک می کند
مطالعات به این نتیجه رسیده اند که مصرف نخود دست کم چهار بار در هفته می تواند احتمال ابتلا به التهاب را کاهش دهد . همچنین می تواند به طرز چشمگیری بعضی از ویژگی های متابولیک را به طرز قابل توجهی بهبود ببخشد . سایر مواد مغذی موجود در نخود مانند فیبر، ویتامین A، ویتامین B6، پروتئین، ویتامین C، منیزیم، سلنیوم و آهن همگی به مبارزه با التهاب کمک می کنند.
مضرات نخود
نخود خواص بسیار زیادی دارد اما این دلیل نمی شود که در مصرف آن افراط کنید. همانطور که مطمئنا می دانید نخود نفاخ است و می تواند باعث نفخ در معده شود. ضمن اینکه نخود دیر هضم است و ممکن است برای معده های حساس مشکلاتی به وجود آورد.
اگر نخود را با رژیم غذایی مناسب و مورد تشخیص متخصص تغذیه مصرف کنید مطمئنا هیچ مشکلی برای شما به وجود نخواهد آورد. ضمنا برای اینکه بتوانید نفخ نخود را به حداقل برسانید می توانید آنرا در آب بخیسانید تا راحت تر هضم شود و نفخ کمتری داشته باشد.
خواص نخود برای لاغری
یکی از خواص نخود کمک به کاهش وزن سریع است. نحود حاوی مقادیر بالایی از پروتئین و فیبر است که موجب احساس سیری شده و از خوردن تنقلات و مواد اضافه و رساندن کالری اضافی به بدن جلوگیری می کند. همجنین کالری نخود بسیار کم است و نخود موجب تنظیم سطح قند خون شده و از این طریق موجب تولید انرژی از طریق سوختن چربی حاصل شده و موجب کاهش وزن می شود.