محققان می گویند عارضه جانبی شایعی که در اثر استفاده از داروهای تجویزی و غیرتجویزی نمایان می شود، خشکی دهان است.در این حالت، بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان وجود ندارد و همین روند، خطر ابتلا به عفونت های دهانی و پوسیدگی دندان ها را به طور قابل توجهی، افزایش می دهد. دلیلش هم این است که اگر دهان خشک باشد، باکتری ها مانند همیشه از دهان خارج نمی شوند.
داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند
_ داروهای مورد استفاده در درمان بی اختیاری ادراری.
_ داروهای مورد استفاده در درمان افسردگی.
_ داروهای مورد استفاده در درمان بی خوابی.
_ داروهای مورد استفاده در درمان اختلال اضطرابی.
_ داروهای مورد استفاده در درمان فشار خون بالا.
ادوین تان مسئول مطالعه و از اعضای Aging Research Center در استکهلم، می گوید که سالمندان به طور خاص در معرض خطر قرار دارند، چون آنان بیشتر از انواع داروها استفاده می کنند و معمولا مجبور می شوند که سراغ داروهای مخصوص بی اختیاری ادراری بروند.
به گفته دکتر تان، خشکی دهان فقط خطر ابتلا به پوسیدگی دندان ها را بیشتر نمی کند، بلکه می تواند وضعیت تغذیه ای افراد را هم تحت تاثیر قرار بدهد. در واقع، خشکی دهان در فرآیند جویدن و بلعیدن اختلال ایجاد می کند و حتی باعث می شود که بعضی از افراد در این شرایط واقعا کمتر از دیگران غذا بخورند.
هارولد کاتز دندان پزشک و موسس California Breath Clinics، می گوید که این مشکل به نحوه اثرگذاری داروهای مختلف بر غدد بزاقی دهان بستگی دارد. البته این مکانیسم می تواند در هر دارویی با داروی دیگر متفاوت باشد. این دندان پزشک می گوید که برای محافظت از دندان ها لزومی ندارد که داروهای ضروری خودتان را مصرف نکنید.
داروهایی که عامل خشکی دهان و پوسیدگی دندان می شود
در این قسمت رایج ترین داروهایی را نام می بریم که می تواند عاملی برای خشکی دهان و پوسیدگی دندان باشد و سپس به شما خواهیم گفت که چه اقداماتی می توانید در این مورد انجام دهید.
داروهای ضد اسید
اسید و رفلاکس معده می تواند عاملی برای پوسیدگی دندان باشد . درمان این وضعیت ها با آنتی اسید ها ممکن است برای بهداشت دهان شما مضر باشد از آن جایی که ضد اسید ها احتمال آسیب دیدگی به دندان بر اثر اسید داخل دهان را کاهش می دهند اما می توانند باعث ضعیف شدن دندان و پوسیدگی آن شوند.
آنتی اسیدها همچنین حاوی قند هستند و شیرین کننده های مصنوعی دارند که عاملی برای تخریب دندان می باشد. ضد اسید های جویدنی مخصوصا برای دندان مضر می باشند و می توانند بین دندان تان گیر کنند و پوسیدگی آن را به وجود بیاورند.
داروهای مسکن
بیمارانی که درد مزمن را تجربه می کنند، اغلب از بیماری های دندانی و پوسیدگی دندان به دلیل خشکی دهان رنج می برند زیرا عوارض جانبی داروهای مسکن و اوپیوئیدها می توانند عاملی برای خشکی دهان و پوسیدگی دندان باشد.
آنتی هیستامین ها و داروهای ضد سرفه
آنتی هیستامین دریافت کننده های هیستامین را برای جلوگیری از واکنش های آلرژیک مسدود می کند. اگرچه که اثرات جانبی یکسانی در نواحی دیگر بدن اتفاق می افتد که شامل دهان و دندان می شود.آنتی هیستامین ها آزادسازی بزاق را مسدود می کنند که عاملی برای خشکی دهان است. داروهای ضدسرفه یکی دیگر از درمان های رایج برای آلرژی ها و سرماخوردگی ها می باشند.
داروهای ضد سرفه نیز عاملی برای خشکی دهان هستند. شربت سرفه می تواند سطح دیگری از آسیب را به دندان ها وارد کند زیرا میزان اسید بالایی دارد و مانند آنتی هیستامین ها می تواند موجب پوسیدگی و یا از بین رفتن رنگ دندان شود.
داروی فشار خون
بتا بلاکرها و بلاکر های کانال کلسیم ، داروهای ادرارآور، داروهای قلب و آنژیوتنسین ها باعث مسدود سازی آنزیم ها می گردند. در نتیجه برای درمان فشار خون بالا تجویز می شوند . این داروها همگی عوارض جانبی مثل خشکی دهان دارند و احتمال پوسیدگی دندان را بالا می برند.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی اثرات منفی زیادی روی سلامت استخوان ها دارند که می تواند باعث افزایش احتمال پوسیدگی دندان، تنفس بدبو، بیماری های لثه، عفونت های مخمری دهانی و شکست درمان ایمپلنت شود. مهم تر از همه داروهای ضد افسردگی عاملی برای خشکی دهان هستند.
آسپیرین و خونریزی لثه
تنها داروهای خاص، عوارض دندانی ندارند و برخی داروهای پرمصرف مثل آسپیرین هم با عوارض دندانی همراه اند. آسپیرین که معمولا برای رقیق شدن خون تجویز می شود می تواند عامل خونریزی از لثه باشد. این عارضه زمانی بروز می کند که یا لثه از قبل ملتهب باشد یا دارو به مدت طولانی مصرف شود. مثلا بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی که روزانه برای تمام طول عمرشان باید آسپیرین مصرف کنند، بیشتر دچار این عارضه می شوند. خونریزی از لثه که ناشی از مصرف آسپیرین باشد، برگشت پذیر است و به محض قطع مصرف دارو پایان می یابد، اما هرگز بدون تجویز پزشک اقدام به انجام این کار نکنید.
مکمل آهن و سیاهی دندان
آیا به دلیل فقر آهن و کم خونی مکمل آهن مصرف می کنید؟ مکمل آهن به شکل شربت می تواند باعث سیاه شدن رنگ دندان حتی با چندروز استفاده شود. معمولا با قطع مصرف دارو، سیاهی دندان هم رفع می شود اما بهترین روش این است که از قطره چکان استفاده کنید تا دندان ها تغییر رنگ ندهند و بلافاصله بعد از مصرف قطره آهن آب بنوشید. اگر احساس می کنید سیاه شدن دندان در حال پیشرفت است و مایه نگرانی شما شده، هرگز سرخود مصرف مکمل آهن را قطع نکنید و ابتدا با متخصص در این رابطه صحبت کنید.
دهانشویه و تغییر رنگ دندان
غیر از قطره آهن برخی از دهانشویه ها هم می توانند باعث قهوه ای شدن رنگ دندان ها یا پروتزهای دندانی شوند. بیشتر این نوع دهانشویه ها حاوی کلرهگزیدین هستند. معمولا تاثیر این نوع دهانشویه ها بعد از گذشت ۱۵ روز از استفاده، نمایان می شود. به همین دلیل بهتر است بیش از ۱۰ روز از آنها استفاده نکنید. اگر متوجه تغییر رنگ دندان شدید، فورا استفاده از دهانشویه را کنار بگذارید و در عین حال که دندان ها را مسواک می زنید به خوبی آنها را آب بکشید.