مراقبت از نوزاد و چگونگی برخورد با مشکلاتی که برای نوزاد ایجاد می شود برای والدینی که به تازگی صاحب فرزند شده اند می تواند کار بسیار دشواری باشد. یکی از این مشکلات گریه کردن نوزاد است که والدین راهکارهایی را برای ساکت کردن نوزاد خود فرا گرفته و به کار می بندند. گاهی گریه نوزاد به زمان دفع ادرار و مدفوع مربوط می شود. این مشکل می تواند به دلایل متفاوت و متنوعی ایجاد شود. گریه نوزاد در این مواقع را باید جدی گرفت و به پزشک متخصص اطفال مراجعه کرد. پزشک با توجه به علت این مشکل به ما در رفع آن کمک خواهد کرد.
دلایل گریه کردن نوزاد هنگام دفع ادرار یا مدفوع
گریه کودکان هنگام دفع ادرار یا مدفوع یک علامت جدی است که باید مورد پیگیری و بررسی دقیق پزشک قرار بگیرد؛ زیرا این علامت نباید در کودکان مشاهده شود. علت گریه کردن هنگام دفع ادرار یا مدفوع در دختران و پسران علت های متفاوت و متنوعی دارد اما از شایع ترین و خطرناک ترین علل آن می توان به تنگی مجرای ادرار در پسران و بروز انواع چسبندگی ها در دختران اشاره کرد.
طولانی شدن بروز علامت درد می تواند خطرات دیگری برای کودکان در پی داشته باشد. گریه کردن کودکان هنگام دفع نشانه عدم توانایی تخلیه کامل است که در طولانی مدت می تواند موجب بروز عفونت های ادراری، فشار روی عضله مثانه حتی حالب ها و کلیه ها شود.
پزشک پس از معاینه و تجویز آزمایش های لازم علت را تشخیص و درمان را آغاز می کند که درمان ممکن است دارویی باشد و یا کودک نیاز به جراحی داشته باشد. البته گاهی گریه کردن کودک هنگام دفع می تواند نشانه بروز یبوست و عدم توانایی برای تخلیه باشد. اگر علت یبوست باشد می توان بدون تجویز دارو و صرفا با تجویز یک رژیم غذایی مناسب مشکل را رفع کرد.
کودکان به دلیل اینکه تا 2 سالگی پوشک می شوند به راحتی ادرار و مدفوع خود را دفع می کنند اما پس از این سن و عدم استفاده از پوشک هنگام تخلیه ادرار یا مدفوع عضله خود را منقبض می کنند که این امر ناشی از عدم آموزش صحیح توسط خانواده ها است. وقتی کودک خود را منقبض می کند علاوه بر عدم توانایی تخلیه دچار احساس درد شدید می شوند که این مساله گریه آنها را به همراه دارد.
در این صورت نیز خانواده ها می توانند با مراجعه به پزشک و اطمینان از علت بروز مشکل، آموزش های لازم را از پزشک کسب و به فرزندانشان بیاموزند. والدین باید توجه داشته باشند به محض مشاهده گریه فرزندشان هنگام دفع سریعا به پزشک مراجعه کنند.
قرمز شدن و گریه کردن نوزاد هنگام مدفوع کردن عادی است و نیازی به مصرف دارو ندارد. همه شیرخواران از حدود سه هفتگی تا چهار ماهگی دل درد دارند، موقع دفع مدفوع زور می زنند و دست و پایشان را جمع می کنند. این دل درد در بچه ها جای نگرانی ندارد. باید با بغل کردن و حرکت دادن آرام، دل درد او را تسکین دهید.
اگر نوزاد موقع دفع مدفوع گریه کند، زور بزند و قرمز شود و بعد از زور زدن یک مدفوع نرم دفع کند، مشکلی نیست، زیرا این حالت در نوزادان گذراست ولی اگر نوزادی مدفوع سفت، شکل دار و غلیظ مانند کودکان بزرگ تر دفع کند، کاملا غیرطبیعی محسوب می شود و معمولا نشان دهنده یبوست است.
اگر کودک سالم شما کمتر از پنج ماه سن دارد و بیش از سه ساعت در روز و بیشتر از سه روز در هفته به صورت مداوم گریه می کند، ممکن است مبتلا به کولیک باشد. البته باید گفت، کولیک در نوزادان تازه متولدشده بسیار شایع است و جای نگرانی ندارد.
گاهی ناراحتی و گریه شیرخوار هنگام ادرار کردن، در اثر سوزش ادرار است. معمولا شایع ترین علل سوزش ادرار در کودکان، التهاب پوست ناحیه کهنه شیرخوار (در محل پوشک) در اثر عفونت های قارچی و التهاب های پوستی ناشی از حساسیت های تماسی است. به والدین توصیه می شود در انتخاب جنس پوشک دقت کنند. همچنین التهاب مجرا در زمینه عوامل شیمیایی و عفونت های ادراری نیز از عوامل شایع سوزش ادرار است.
اما سوزش ادرار شیرخواران تنها دلیل گریه کردن آنها موقع ادرار کردن نیست، زیرا در چند ماه اول زندگی، شیرخواران مستعد قولنج (کولیک) زیاد گریه می کنند. در آن هایی که نفخ شکم دارند، هنگام زور زدن برای ادرار و مدفوع ممکن است گاز زیاد شکم و اتساع آن باعث درد و ناراحتی شود که می تواند با سوزش ادرار اشتباه گرفته شود.
در شیرخواران پسر، تنگی های سر آلت، مجرای تناسلی یا تنگی ها و پرده های ناقص که گاهی به طور مادرزادی در مسیر مجرای ادرار وجود دارد، ممکن است به قطره قطره ادرارکردن منجر شود که این مساله بسیار مهم است زیرا در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع ممکن است فشار تدریجی اما قابل ملاحظه ای را به کلیه های کودک وارد کند.
بنابراین هر نوع درد و ناراحتی هنگام ادرار کردن را باید مهم دانست و پیگیری کرد. باقی ماندن هر نوع جسم خارجی، حتی تکه های نخ یا مدفوع در محل تناسلی دختربچه ها نیز می تواند به احساس ناراحتی و سوزش منجر شود.
گذشته از این ها، در فصل گرما اگر به کودک آب و مایعات کافی ندهید یا پوشش زیاد داشته باشد، میزان آب بدنش کاهش یافته و ادرارش غلیظ می شود که علاوه بر اینکه خطر سنگ کلیه افزایش می یابد، می تواند به سوزش ادرار نیز منجر شود.در برخی از مطالعه ها، نشستن کودکان به خصوص دختربچه ها در وان حمام داخل آب و کف صابون، خطری برای بروز عفونت های ادراری تلقی شده است. علاوه بر این، باقی ماندن کف صابون یا تماس آن با مخاط مجرا و ناحیه تناسلی چه در پسرها و چه در دخترها می تواند به سوزش ادرار موقتی منجر شود.
سخن پایانی
پدر و مادر باید پیش از فرزندآوری آموزش های لازم برای نحوه مراقبت از نوزاد را ببینند تا در مواقع لزوم به درستی از آن ها استفاده کنند. با توجه به اینکه نوزادان قابلیت بازگویی مشکلات خود را ندارند این وظیفه والدین است که هر گونه نشانه و علامتی در نوزادان را جدی بگیرند و در اولین فرصت با مراجعه به پزشک متخصص به درمان و رفع آن بپردازند.
شیر خوردن نوزاد از یک سینه و راهکارهایی برای رفع آن
