رامبوتان نوعی میوه گرمسیری بومی مالزی است و اسمش از کلمه ای مالیایی به معنی مو گرفته شده است که به خاطر ظاهر مودار این میوه است. میوه رامبوتان ابتدا سبز است و وقتی رشد می کند، به رنگ قرمز یا زرد درمی آید. اگر رامبوتان را پوست بگیرید، شبیه میوه های لیچی و لانگان می شود. گوشت سفید شفاف آن فوق العاده آبدار و شیرین و خامه ای است و در مرکز آن یک دانه قرار دارد.میوه رامبوتان منبع ویتامین سی (C)، B3، مواد معدنی و قند طبیعی است و می توانید آن را میان وعده ای عالی در نظر بگیرید. این میوه را تازه یا کنسروی می فروشند.
انواع رامبوتان
رامبوتان انواع مختلفی دارد که فقط ۲۲ نوع آن بومی اندونزی اند. چند نمونه از انواع رامبوتان عبارت اند از:
- سیکوننگ (Cikoneng)؛
- راپیا (Rapiah)؛
- سینیونیا (Sinyonya)؛
- بینجای (Binjai).
زمان مصرف رامبوتان
رامبوتان بومی جنوب آسیاست، اما در حال حاضر در سراسر دنیا طرف داران زیادی دارد و می توان این میوه شگفت انگیز را در میوه فروشی ها پیدا کرد. اگر موهای میوه رامبوتان سبز باشند، میوه نارس است. رنگ قرمز یا زرد میوه یعنی رسیده است و زمانی که این موها قهوه ای رنگ و خشک شوند، میوه پیر شده است. هنگام خرید رامبوتان دنبال میوه شاداب با رنگی یکدست باشید که علائم کرم خوردگی و بیماری نداشته باشد.
خواص رامبوتان
رامبوتان علاوه بر ویتامین و مواد معدنی، حاوی چندین پلی فنول است که در بهبود سلامت انسان نقش دارند. این مواد سبب کاهش احتمال بروز دیابت، جلوگیری از ابتلا به سرطان، کاهش خطر سنگ کلیه و حمایت از استخوان و سلامت قلب می شوند. رامبوتان حاوی فولات است که به تقسیم سلولی و تکثیر دی.ان.ای (DNA) کمک می کند. پزشکان پیشنهاد می کنند برای جلوگیری از نقایص تولد، زنانی که قصد بارداری دارند روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولات مصرف کنند.
- کاهش احتمال بروز دیابت: بیشتر افراد مبتلا به دیابت بر این باورند که نباید میوه های شیرین را در رژیم غذایی خود بگنجانند، اما میوه ای مثل رامبوتان فواید زیادی برای سلامتی دارد و در مقایسه با سایر شیرینی ها و غذاهای فراوری شده، محتوای قند کمتری دارد. بااین حال این افراد نباید از میوه کنسروی و حاوی شیرین کننده استفاده کنند.
- احتمال پیشگیری از سرطان: رامبوتان حاوی چندین آنتی اکسیدان شامل آنتوسیانین، ترکیبات فنولی و متانولی است. هرچند هیچ آزمایش انسانی طولانی مدتی اثرات ضدسرطانی رامبوتان را تأیید نکرده است، آنتی اکسیدان های موجود در میوه ها و سبزیجات تا حدی سبب پیشگیری از سرطان می شوند و رامبوتان فراوری نشده بیشترین میزان آنتی اکسیدان را دارد.
- تقویت استخوان ها: ازدست دادن تراکم استخوان با افزایش سن تا حدی اجتناب ناپذیر است. بااین حال، مصرف غذاهای سالم و فعالیت جسمانی سبب کاهش میزان و شدت این مسئله می شوند. مصرف بیشتر میوه هایی مثل رامبوتان به علت وجود پتاسیم، با افزایش تراکم مواد معدنی استخوان مرتبط است. رامبوتان با کاهش دفع کلسیم از طریق ادرار، می تواند از پوکی استخوان جلوگیری کند.
- کاهش احتمال ایجاد سنگ کلیه: رژیم غذایی سرشار از میوه می تواند علاوه بر حفظ استخوان، از ایجاد سنگ کلیه هم جلوگیری کند. شایع ترین نوع سنگ کلیه کلسیمی است. مصرف زیاد پتاسیم با میوه ای مثل رامبوتان، جذب کلسیم در کلیه را افزایش می دهد. بر اساس چندین پژوهش، مصرف پتاسیم زیاد احتمال ایجاد سنگ کلیه را کاهش می دهد.
- حمایت از سلامت قلب: مثل بسیاری از میوه ها، رامبوتان حاوی مجموعه ای از مواد مغذی است که در سلامت قلب نقش دارند. رامبوتان حاوی پتاسیم (برای کاهش فشار خون) و فیبرهای کاهش دهنده کلسترول است. فولات و انواع ویتامین ب (B) موجود در رامبوتان هم التهاب را کم می کنند و خطر سکته مغزی را تا ۲۵درصد کاهش می دهند. ویتامین سی موجود در رامبوتان نیز سبب حذف رادیکال های آزادی می شود که به مرور زمان به عروق آسیب می زنند.
- بهبود هاضمه: رامبوتان حاوی فیبرهای محلول و غیرمحلول است، در نتیجه به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می کند. این فیبرها با جذب مایعات از روده از یبوست جلوگیری می کنند و با نرم کردم مدفوع، دفع را راحت تر می کنند. فیبرهای موجود در رامبوتان توسط باکتری های خوب روده استفاده می شوند و از التهاب و عفونت جلوگیری می کنند. فیبرهای محلول به میکروارگانیسم های روده غذا می دهند و این باکتری های خوب اسید چرب با زنجیره کوتاه تولید می کنند. رامبوتان همچنین به کاهش بیماری های گوارشی مثل سندروم روده تحریک پذیر، بیماری کرون و کولیت زخمی کمک می کند.
- حمایت از سیستم ایمنی: بر اساس تحقیقات، رامبوتان سبب تقویت سیستم ایمنی می شود. مثلا ویتامین سی موجود در رامبوتان عملکرد ایمنی را تقویت می کند، بنابراین مصرف روزانه رامبوتان می تواند در حفظ سلامت سیستم ایمنی نقش داشته باشد.از طرف دیگر، میوه رامبوتان با عفونت مبارزه می کند و جلوی تکثیر ویروسی را می گیرد. همچنین مردم به صورت سنتی از پوست رامبوتان برای درمان بیماری و مقاومت در برابر بیماری های ویروسی و باکتریایی استفاده می کنند.
- کاهش وزن: رامبوتان به علت کالری کم و فیبر زیاد به کاهش وزن کمک می کند. فیبرهای محلول رامبوتان می توانند در آب حل شوند و ماده ژل مانندی را در معده ایجاد کنند. بنابراین روند هضم و جذب مواد مغذی آهسته می شود، اشتها کاهش می یابد و بیشتر احساس سیری می کنید. همچنین رامبوتان حاوی مقدار زیادی آب است که آب بدن شما را تأمین می کند و با جلوگیری از پرخوری به کاهش وزن کمک می کند.
- کمک به جذب آهن: آنمی یا کم خونی ممکن است به علت کاهش میزان آهن باشد که علائمی مثل ضعف، خستگی و رنگ پریدگی دارد. رامبوتان حاوی مقدار زیادی ویتامین سی است که می تواند به بهبود جذب آهن کمک کند و آهن موجود در غذا را به شکل قابل جذب آن تبدیل می کند. بنابراین تا حدی از کم خونی جلوگیری می کند.
- افزایش متابولیسم انرژی : دامنه ویتامین های گروه B در رامبوتان مسیرهای متابولیکی بدن را تقویت می کند که به نوبه خود به سوخت و ساز انرژی یعنی تبدیل کربوهیدرات ها به انرژی قابل استفاده نیز کمک می کند. این میوه سرشار از کربوهیدرات و پروتئین است که به تولید انرژی فوری هنگام مصرف کمک می کند. همچنین میزان بالای آب میوه به شما در رفع عطش کمک کرده و انرژی از دست رفته را به بدن بر می گرداند. به دلیل این خاصیت برای دوندگان و سایر بازیکنان ورزشی بسیار مناسب است.
- بیماری های مزمن : مجله Food Science and Technology تحقیقاتی را منتشر کرده است که نشان می دهد محتوای آنتی اکسیدانی موجود در رامبوتان آن را به عنوان یک داروی عالی یا پیشگیری کننده برای بیماری های مزمن تبدیل می کند. آنتی اکسیدان ها مانند ترکیبات پلی فنولیک، تانن ها، اسید اللاژیک و بقیه می توانند رادیکال های آزاد را قبل از ایجاد جهش سلولی و استرس اکسیداتیو خنثی کنند که می تواند منجر به بیماری های مختلف شود.
- درمان تب : شواهد حکایت از آن دارند که به ویژه در طب سنتی چینی از رامبوتان برای درمان تب و مقابله با سایر شرایط التهابی، از جمله نقرس، سردرد، ناراحتی معده و ورم مفاصل استفاده می شود.
- تولید گلبولهای قرمز و سفید:از جمله مواد مغذی موجود در این میوه، مس است که برای تولید گلبول های قرمز و سفید در بدن بسیار حیاتی می باشد. این میوه همچنین حاوی منگنز است که برای بدن ما برای تولید آنزیم ها و فعال شدن آنها ضروری است. آنزیم ها برای انجام بسیاری از کارکردها در بدن ما ضروری هستند و اغلب بیوشیمیایی لازم را در بدن ما انجام می دهند.
- سردرد : رامبوتان همچنین برای معالجه بیماری های شایع مانند سردرد مفید است. برای تسکین سردرد می توان برگ درخت آن را به عنوان خمیر روی پیشانی بمالید. این روند می تواند اعصاب را آرام کند و سردرد را کاهش دهد. از آمالگامات پوست درخت می توان برای درمان استفاده کرد. بنابراین نه فقط میوه بلکه هر بخشی از درخت رامبوتان به نوعی برای ما سودمند است.
- بهبود کیفیت اسپرم : ویتامین C که میوه رامبوتان سرشار از آن است همچنین می تواند برای رشد اسپرم بسیار مهم باشد. فقدان احتمالی ویتامین C در مردان می تواند منجر به توانایی محدود در تولید مثل و باروری شود. این بیماری با افزایش مصرف ویتامین C حدود 500 میلی گرم در حدود یک ماه می تواند بسته به نیاز شخص درمان شود. عنوان شده است که در بسیاری از موارد کیفیت و کمیت اسپرم را افزایش می دهد و می تواند به مردان در غلبه بر مشکلات ناباروری کمک کند.
طرز استفاده از میوه رامبوتان
رامبوتان ها اگر غیرعادی به نظر نمی رسند، دیگر میوه منحصر به فردی محسوب نمی شدند . خوردن آن ها مانند میوه های دیگر، آسان است. برای مصرف رامبوتان کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:
- پوست را برش دهید.در گوشت بیرونی این میوه ، یک برش کوچک ایجاد کنید. به آرامی قسمت بیرونی میوه رافشار دهید تا قسمت داخلی خوراکی خارج شود. قسمت داخلی میوه مانند یک انگور سفید بزرگ به نظر می رسد. هسته را دور بریزید. در داخل گوشت خوراکی میوه ، یک برش کوچک ایجاد کنید تا بتوانی دهسته های بزرگتر را جدا کنید.
- اگر هسته آن به راحتی خارج شود، شما گونه فری استون این گیاه را در اختیار دارید. اگر از بین بردن هسته میوه به نظر سخت می رسد، پس رامبوتان از نوع clingstone است. جدای از این دسته بندی ها، گونه های مختلفی از این میوه وجود دارد. رامبوتان خود را تجربه کنید. اکنون می توانید از خوردن رامبوتان لذت ببرید. طعم آن مانند همه میوه های معمولی شیرین و متمایل به طعم کمی ترش است.
روش مصرف میوه رامبوتان
می توانید از میوه رامبوتان برای انواع دستور العمل ها و روش های تهیه مختلف استفاده کنید. در اینجا ۵ روش برای مصرف رامبوتان وجود دارد:
- سالاد میوه: ظاهر خزدار این میوه مانع قرار دادن آن در ظرف سالاد میوه شود. بعد از اینکه پوست و هسته رامبوتان را جدا کردید، چیزی مانند انگور پوست کنده با طعمی خاص باقی خواهد ماند. گوشت میوه را برش داده و در سالاد میوه خود قرار دهید.
- بستنی: می توانید از این میوه برای تهیه بستنی یا شربت استفاده کنید. اگرنمی خواهید آن را در خانه خود تهیه کنید، می توانید یک نمونه از قبل آماده شده را در یک سوپرمارکت خاص خریداری کنید.
- ژله: مشابه بسیاری از میوه ها و انواع توت ها، می توانید ژله را با میوه رامبوتان درست کنید. یا گوشت آنها را له کنید و روی نان تست و سایر مواد غذایی بمالید و نوش جان کنید.
- مارینادها : از آب میوه های رامبوتان، یک ماریناد خوشمزه تهیه کنید واز آن استفاده کنید. شما می توانید برای ایجاد طعم میوه ای در پروتئین و یا دیگر غذاهااستفاده کنید.
- اسموتی ها: پس از جداکردن پوست میوه و دور انداختن هسته داخلی آنها، شما می توانید این میوه را را با هر ماده خوراکی دیگری مخلوط کنید.
خطرات احتمالی و عوارض جانبی رامبوتان
گوشت میوه رامبوتان برای مصرف انسان بی خطر است.از طرف دیگر، پوست و هسته آن به طور کلی غیرقابل خوراکی تلقی می شود.در حالی که مطالعات انسانی در حال حاضر فاقد آزمایش هستند، مطالعات حیوانی گزارش می دهند که خوردن پوست آن می تواند سمی باشد.به خصوص هنگام مصرف خام، به نظر می رسد که هسته آن اثرات مخدر و ضد درد دارد که ممکن است باعث علائمی مانند خواب آلودگی، اغما و حتی مرگ شود.در حال حاضر، برشته کردن دانه تنها روش شناخته شده برای استفاده از خواص مخدر طبیعی هسته خام است. با این حال، دستورالعمل های واضح در مورد چگونگی پخت و پز به بهترین شکل آن برای سالم سازی مصرف انسان در دسترس نیست.شاید بهتر باشد از خوردن هسته به طور کلی پرهیز کنیم تا تحقیقات دیگری انجام شود.
- فشار خون بالا: هنگامی که میوه رامبوتان خیلی زیاد رسیده باشد، قند آن حاوی خواص الکلی می شود که می تواند برای افرادی که در تلاش هستند سطح کلسترول و فشار خونشان را کنترل کنند خطرناک باشد. اگر مشکل فشار خون دارید، قبل از افزودن این میوه به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.
- دیابت: یک مشکل مشابه در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مشاهده شده است. هنگامی که آنها رامبوتان بیش از حد رسیده را می خورند، می تواند باعث افزایش قند خون شود که می تواند برای کسانی که دچار این بیماری هستند و همچنین در معرض خطر زیاد هستند، خطرناک باشد.
- مسمومیت بالقوه: همانطور که گفته شد، هسته این میوه ممکن برخی از افراد را دچار مسمومیت کند اما برای خنثی کردن برخی از اجزای سمی موجود در آن، لازم است این هسته ها پخته شوند.