ایباندرونیک اسید (Ibandronie Acid) با نام تجاری برای کاهش صدمه به استخوان در بیماری هایی مانند پوکی استخوان و یا سرطان استخوان و نیز برای کاهش سطح کلسیم خون در شرایطی که میزان کلسیم خونی بالاست (در شرایطی که ناشی از سرطان باشد) به کار می رود.
هنگامی که ایباندرونیک اسید برای درمان پوکی استخوان به کار رود تنها برای زنانی مورد استفاده قرار می گیرد که دوران قاعدگی قرار داشته باشند. در پوکی استخوان، استخوان ها ضعیف و شکننده شده و احتمالاً شکستن آن ها بالا می رود. در طی زندگی بافت های قدیمی استخوان با بافت های جدید جایگزین می شوند.
پس از سن ۳۵ سالگی، تراکم استخوان کمتر می شود. دلیل آن این است که سلول های قدیمی استخوان سریع تر از بین می روند در حالی که فرایند نوسازی کندتر انجام می شود. به دلیل آنکه تغییرات هورمونی در یائسگی، زنان بیشتر از مردان در خطر پوکی استخوان قرار دارند. ایباندرونیک اسید با کاهش سرعت از بین رفتن بافت های قدیمی از کاهش تراکم استخوان جلوگیری می کند.
ایباندرونیک اسید برای درمان بیماری های مرتبط با سرطان نیز به کار می رود. در بعضی از سرطان ها کاهش تراکم استخوان بیشتر می شود. در این شرایط، استخوان ضعیف و شکننده می شود که منجر به بالا رفتن مقادیر کلسیم در خون می شود. ایباندرونیک اسید با اتصال به استخوان از جدا شدن کلسیم جلوگیری می کند.
نام های تجاری: بونیوا، بون ویوا، بوندرونات و ایباندریکس
اشکال دارو
- بونویوا قرص 150 ایباندرونیک
مکانیسم اثر ایباندرونیک اسید
ایباندرونیک اسید از بازجذب کلسیم از استخوان به خون جلوگیری کرده و با مهار فعالیت استئوکلاست ها باعث مهار تضعیف بافت استخوان می شود.
فارماکودینامیک
داروی ایباندرونیک اسید یک ترکیب بیس فسفونات است که با اتصال به هیدروکسی آپاتیت و مهار فعالیت استئوکلاست ها عمل می کند. این دارو بدون تاثیر مستقیم روی شکل گیری استخوان از بازجذب کلسیم از استخوان و تخریب آن جلوگیری می کند.
فارماکوکینتیک
- در مقایسه با فرم وریدی , مصرف خوراکی حدود 0.6 درصد یک دوز فراهمی زیستی دارد (در صورتی که دارو صبح ناشتا و با فاصله حداقل نیم ساعته از صبحانه مصرف شود).
- در صورتی که داروی ایباندرونیک اسید همراه صبحانه مصرف شود فراهمی زیستی آن 90 درصد کاهش می یابد. شروع اثر دارو 1 تا 3 ماه پس از شروع مصرف است و حدود 6 ماه طول می کشد تا اثر بخشی آن به حداکثر برسد. دارو به خوبی در بدن توزیع شده و میزان اتصال پروتئینی آن 5-84 درصد است.
- شواهدی از متابولیزاسیون این دارو موجود نیست و 60-50 درصد دارو به صورت دست نخورده طی 72 ساعت در ادرار و بقیه دارو به دلیل جذب نشدن از طریق مدفوع دفع می شود.
موارد مصرف ایباندرونیک اسید
درمان استئوپروز , پیشگیری از استئوپروزیس
مقدار مصرف ایباندرونیک اسید
درمان استئوپروزیس :
خوراکی : 150 میلی گرم ماهی یک مرتبه. هر ماه در روز مشابه ماه قبل تکرار شود.
وریدی: 3 میلی گرم وریدی طی 30-15 ثانیه . هر 3 ماه یک مرتبه تزریق شود.
پیشگیری از استئوپروزیس :
خوراکی : 150 میلی گرم ماهی یک مرتبه. هر ماه در روز مشابه ماه قبل تکرار شود.
وریدی: 3 میلی گرم وریدی طی 30-15 ثانیه . هر 3 ماه یک مرتبه تزریق شود.
توصیه های دارویی ایباندرونیک اسید
در صورت مصرف خوراکی به بیمار در مورد عوارض گوارشی توضیح داده شود :
- از بیمار خواسته شود دارو را با یک لیوان پر از آب یک ساعت پیش از اولین وعده ی غذایی روزانه ببلعد و حداقل تا یک ساعت پس از مصرف دراز نکشد و خم نشود.
- در صورت مصرف دارو های ضد درد (NSAIDs) با پزشک مشورت نماید.
- پیش از شروع قرص خوراکی این دارو سطح Cr و Ca اندازه گیری شود و در مدت درمان نیز بیمار از نظر هایپوکلسمی، سطح Mg و PO4 بررسی گردد.
- پیش از شروع فرم تزریقی، وضعیت دهان و دندان بیمار بررسی گردد. همچنین سطح Cr, Ca, Mg و PO4 پس از هر بار تزریق بررسی گردد.
نحوه نگه داری داروی ایباندرونیک اسید
- تمام داروها را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در جایی خنک، خشک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم آفتاب نگه دارید.