پایان یک سالگی و ورود کودک به سال دوم زندگی مرحله مهمی از زندگی کودک است. در این دوران همچنان باید بخشی از غذاهای اواخر یک سالگی ادامه یابد و غذاهای سفره به تدریج وارد برنامه غذایی او شود، به طوری که با بزرگ شدن کودک و گذشت زمان سهم اواز مواد غذایی سفره خانواده بیشتر و غذاهای مخصوص قبل از یک سالگی کمتر شود تا بعد از چند ماه کودک بتواند همه مواد مورد نیاز خود را از سفره خانواده تأمین نماید. در این مطلب با نکات مهم تغذیه ای کودکان دو ساله آشنا شوید.
مواد غذایی مناسب برای کودکان زیر دو سال، چهار گروه اصلی غذا عبارتند از:
• گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ
• شیر، پنیر و سایر لبنیات
• انواع میوه ها و سبزیجات
• غلات، سیب زمینی، برنج و محصولات تهیه شده از آرد
چنانچه کودک با امتناع از مصرف برخی غذاها خواسته شما را برآورده نمی کند نگران نباشید. بسیاری از کودکان نوپا در برابر خوردن برخی غذاها خصوصا غذاهای مناسب کودکان زیر دو سال مقاومت کرده و یا دائما اصرار به خوردن یک یا دو غذای مورد علاقه خود را دارند. هر چه بیشتر به دلیل ترجیحات غذایی کودک خود با او مبارزه کنید او بیشتر از شما سرپیچی خواهد کرد. مواد غذایی مناسب برای کودکان زیر دو سال را هوشمندانه به آنها ارائه کنید. گنجاندن مواد غذایی متنوع در برنامه غذایی کودک و آزاد گذاشتن او در انتخاب آنها باعث می شود که کودک خود به خود از یک تغذیه سالم و متعادل برخوردار شود. علاوه بر آن کودک دوست دارد غذایش را به تنهایی بخورد بنابراین در صورت امکان به جای غذای پخته شده که برای خوردن به قاشق و چنگال نیاز دارد از غذاهای انگشتی برای کودک خود استفاده کنید.
مواد غذایی مناسب برای کودکان زیر دو سال، استفاده از مکمل های غذایی برای برخی از کودکان
استفاده از مکمل های ویتامین در کودکانی که از رژیم غذایی متنوعی برخوردارند به ندرت مورد نیاز است. البته چنانچه کودک به هر دلیل از مواد غذایی مانند گوشت، غلات غنی شده با آهن و یا سبزیجات حاوی آهن به میزان بسیار اندک تغذیه کند مصرف مکمل آهن در او ضرورت خواهد یافت. همچنین مصرف مقادیر زیاد شیر (بیش از 960 میلی لیتر در روز) می تواند در جذب مناسب آهن اختلال ایجاد کرده و خطر ابتلا به کم خونی و فقر آهن را در کودک افزایش دهد. کودک شما باید روزانه 480 میلی لیتر شیرکم چرب یا بدون چربی بنوشد. این مقدار شیر می تواند به راحتی کلسیم مورد نیاز برای رشد استخوان های کودک را تامین کرده و همچنین در جذب آهن از سایر مواد غذایی حاوی آهن نیز اختلال ایجاد نمی کند.
بنا به توصیه کادمی اطفال آمریکا ( AAP) کودک باید تا دو سالگی از شیر کامل استفاده کند مگر آنکه به دلایلی و بنا به توصیه پزشک از شیر کم چرب در برنامه غذایی کودک استفاده شود. شیر کامل حاوی تقریبا 4 درصد چربی است. پس از دو سالگی می توان مصرف شیر پرچرب را در برنامه غذایی کودک کاهش داده و به مرور شیر کم چرب را جایگزین آن کرد. بنا به توصیه بسیاری از متخصصان تغییر شیر پرچرب به کم چرب در تغذیه کودک باید به شکلی کاملا تدریجی انجام شود به طور مثال ابتدا شیر کامل یا 4 درصد را در برنامه غذایی کودک به شیر 2 درصد تغییر داده و پس از گذشت چند هفته آن را با شیر یک درصد یا فاقد چربی جایگزین کنید. بنا به گزارش آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) کودکان زیر یک سال برای بهینه سازی رشد و سلامت استخوان ها به 400 واحد بین المللی ویتامین D و کودکان بزرگتر به 600 واحد ویتامین D در روز نیاز دارند. مصرف این مقدار ویتامین D در رژیم غذایی روزانه از مشکلاتی نظیر ابتلا به نرمی استخوان و یا ضعیف شدن استخوان ها در کودک پیشگیری می کند. چنانچه کودک به طور مرتب در معرض آفتاب قرار نداشته و یا ویتامین D کافی در برنامه غذایی خود دریافت نمی کند می توانید در مورد مصرف مکمل های ویتامین D و نیز مواد غذایی مناسب برای کودکان زیر دو سال با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
مواردی که باید در ارتباط با غذای کودک یک تا دو ساله در نظر گرفتگ
علاوه بر استفاده از شیر مادر ، ۵ تا ۶ بار در شبانه روز به او غذا بدهید. از پایان یک سالگی می توان سفیده تخم مرغ را به صورت کاملا پخته و سفت شده برای کودک از مقدار کم شروع کرد و به تدریج بر مقدار آن افزود تا به یک سفیده کامل برسد و سپس یک روز در میان می توان یک تخم مرغ کامل به کودک داد. غلاتی که کودک قدرت جویدن آن ها را دارد مانند برنج به صورت کته های مختلف مخلوط با سبزی ها، حبوبات و گوشت های نرم به او بدهید. اگر کودک مبتلا به یبوست است در تهیه سوپ او، علاوه بر سبزی ها (سیب زمینی، هویج، کدو، فلفل سبز، سبزی های برگی و ...) از برگه هلو، زردآلو و آلو به مقدار کم استفاده کنید.
- مصرف نمک را در غذای کودک محدود کنید.
- غذای کودک را تمیز و کاملا پخته تهیه کنید و پس از خنک کردن به او بدهید.
- به غذای کودک کمی روغن مایع یا کره اضافه کنید تا مقوی تر شود.
- حداقل روزانه ۵ وعده غذا به کودک بدهید.
- از تهیه غذاهای شور و پرادویه خودداری کنید و سعی کنید.
- از سرخ کردن غذا به ویژه با حرارت زیاد و به مدت طولانی پرهیز کنید.
- باقیمانده غذا را در یخچال و یا فریزر نگهداری کنید.