می خواهیم در مورد مراقبتهای دهان و دندان در سالمندان بپردازیم. همراه با بالا رفتن سن مشکلات در ناحیه دهان و دندان مانند تیرگی دندان، مشکلات لثه، دهان خشک، کم شدن حس چشایی و .... نمایان می شود. که در ادامه توضیح مختصری از هریک از این مشکلات آمده است.
تیرگی دندان
به دلیل تغییرات در دنتین یا همان بافت استخوانی دندان، مصرف غذاها و نوشیدنی های دارای رنگدانه که در گذر عمر فرد مصرف شده است و همچنین نازک شدن مینای دندان به علت بالارفتن سن دندان ها تغییر رنگ داده و زرد و تیره می شوند.
خشکی دهان
با کهولت سن بزاق دهان کاهش یافته و منجر به خشکی دهان می شود که در نهایت این عارضه می تواند علت بروز بیماری هایی چون سرطان باشد. به علاوه خشکی دهان می تواند از مصرف برخی داروها به وجود آید.
کاهش یا از دست دادن قدرت چشایی
همراه با بالارفتن سن حس کردن طعم و مزه در دهان افراد کاهش می یابد. مصرف دارو، بیماری ها و استفاده از دندان مصنوعی هم در کم کردن حس چشایی بی تاثیر نیست.
عفونت های دندانی
اگر اسیدهای سمی به ریشه دندان برسند باعث ایجاد عفونتهای دندانی می شوند زیرا ریشه دندان هیچ محافظی مانند مینای دندان ندارند و بیشتر از قسمت تاج دندان در معرض پوسیدگی قرار می گیرند.
بیماری های لثه
به دلیل تمیز نکردن دندان بلافاصله پس از مصرف مواد غذایی تبدیل شدن به پلاک دندانی، استفاده از تنباکو، رژیم غذایی ضعیف، داشتن برخی بیماری ها مانند کم خونی، دیابت و سرطان باعث ایجاد مشکلات لثه در بزرگسالان و افراد مسن می شود.
فلوراید تراپی دندان چیست؟
از دست دادن دندان ها
یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین عوامل اصلی که باعث از دست دادن دندانها می شود بیماری های لثه می باشد.
ناهمواریهای ایجاد شده در استخوان فک
علت اصلی این عارضه جایگزین نکردن دندان به جای دنداهایی که از دست رفته اند می باشد زیرا سایر دندان ها به سمت فضای خالی رانده می شوند و باعث فضای خالی بین دندانها می شود.
ایجاد برفک در دهان
اکثر بیماری ها و داروهایی که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر گذار هستند می توانند باعث رشد قارچ در دهان شوند این بیماری به Candida albicans مشهور است. کهولت سن به خودی خود عاملی تاثیرگذار در تعیین سلامت دهان نیست. ولی در بعضی موارد ممکن است فرد به دلیل داشتن آرتوروز در ناحیه دست و انگشت نتواند به خوبی مسواک بزند پس بهداشت دهان و دندان در فرد کاهش می یابد و سلامت دهان فرد را به خطر می اندازد. استفاده از مواد مخدر نیز میتواند در سلامت دهان و دندان فرد تاثیر نامطلوبی بگذارد.
نکات مهم در بهداشت دهان و دندان سالمندان
استفاده از نخ دندان و مسواک زدن روزانه میتواند بهترین کمک را به حفظ سلامتی دهان و دندان افراد بکند. حال اگر این نظافت به صورت روزانه رعایت نشود پلاک دندانی ایجاد شده که مهمترین عامل در پوسیدگی دندان ها و در نهایت بیماری های لثه می باشد. حال بدون در نظر گرفتن سن رعایت نکردن نکاتی که در ادامه آمده است برای همه ی سنین توصیه می شود:
- استفاده از نخ دندان حداقل روزی یکبار
- استفاده ازدهانشویه ضد عفونی کننده یک یا دو بار در روز
- استفاده از یک خمیردندان دارای فلوراید حداقل دوبار در روز
- مراجعه به دندانپزشک خود طبق برنامه و چک آپ کامل دهان و دندان
بهداشت دندان در سالمندان
این افراد باید رعایت بهداشت دهان و دندان خود را به هیچ دلیلی ترک نکنید.بعضی افراد به دلیل داشتن دندان مصنوعی متحرک یا پروتز های ثابت دیگر مسواک نمیزنند . در افراد با دست دندان حتما بدانید برای پیشگیری از بیماریهای قارچی نیاز به تمیز کردن دندان مصنوعی و لثه های خود دارید.در افراد با روکش ثابت برای دوام بیشتر پروتز ثابت حتما مسواک خود را ترک نکنید.
بی دندانی کامل در سالمندان
سالمندان ممکن است در مرور زمان تعدادی از دندانها را بر اثر پوسیدگیها یا بیماریهای لثه ای یا حوادث از دست داده باشند و برای درمان به گزینه کشیدن تمام دندانها و پروتز کامل (دست دندان) فکر کنند .البته پروتز کامل هم یک درمان انتخابی میباشد اما بهتر است بدانید با خارج کردن دندانها استخوان فک تحلیل میرود به مرور زمان باعث لق شدن دست دندان میگردد و گاها امکان باز سازی مجدد بسیار مشکل میشود. قدرت جویدن افراد با دندانهای طبیعی تقریبا ۱۰۰ برابر افراد با دست دندان میباشد .به همین دلیل این افراد تمایل کمتری به استفاده از میوه و سبزیجات خام دارند.هر چند که بدن در این دوره نیاز بیشتری به این دسته از مواد غذایی دارد. بنابراین تا حد امکان از کشیدن دندانهای دائمی خودداری کنید.و در صورت امکان برای جایگزینی دندانهای از دست رفته از ایمپلنتها استفاده کنید.
