به عمل بيرون آوردن يک دندان از داخل دهان، کشيدن دندان گفته مي شود. علت هاي متعددي براي کشيدن يک دندان وجود دارد که مهم ترين آن پوسيدگي دندان است. اگر شدت تخريب ساختار دندان در اثر پوسيدگي به حدي باشد که ديگر امکان ترميم آن وجود نداشته باشد، بايد آن دندان کشيده شود. دندان های عقل که به حالت نهفته باقی مانده یا برای ساير دندان ها مشکلاتي ایجاد کرده است نیز معمولاً کشیده می شوند. همچنین برای ایجاد فضای کافی جهت درمان ارتودنسی ممکن است لازم باشد که بعضی از دندان های دائمی فرد کشیده شود. چنانچه فضای کافی در قوس دندانی وجود نداشته باشد،طی مراحل کشیدن دندان به احتمال زیاد ضرورت خواهد یافت. به هم فشردگی یا ازدحام گاهی آن قدر شدید است که تمام دندان ها در قوس جا نمی شوند و بنابراین دندان کشیدن ضرروت بیشتری می یابد. به علاوه گاهی علی رغم آن که به کمک ارتودنسی امکان جای دادن و مرتب کردن تمام دندان ها در قوس دندانی وجود دارد، اما احتمال دارد نگه داشتن تمام دندان ها به پایداری دندان ها، بافت لثه یا زیبایی دندان ها یا بافت نرم آسیب بزند؛ برای مثال در صورت از پایین جلو بودن دندان های پیشین و حالت قیفی داشتن دندان های پیشین، بیشتر رو به جلو راندن آنها برای جای گرفتن در فضای تنگ موجود تنها بدشکلی را شدیدتر خواهد کرد و نیاز به کشیدن دندان در ارتودنسی وجود دارد . ضمناً این موضوع اثبات شده است که بیش از حد رو به جلو راندن دندان ها احتمال بازگشت به حالت اولیه را افزایش خواهد داد و در نهایت نتیجه ای ناخوشایند و نازیبا به دست خواهد آمد.
مراقبت های روز اول کشیدن دندان
تكه گاز گذاشته شده بر محل دندان كشيده شده را به مدت حداقل نيم ساعت با فشار ملايم فك در دهان نگهداريد. گاز استریل در ناحیه جراحی شده را تا 4 ساعت محکم با دندانهایتان فشار دهید. بعد گاز را به آرامی برداشته ، دهان را با آب سرد بشوئید و آبمیوه خنک یا بستنی میل کنید. سعی کنید شب اول و مخصوصا در 4 ساعت اول بعداز جراحی و کشیدن دندان کمتر صحبت کنید. شب اول آن ناحيه مسواك نشود. جهت بهداشت دهان و دندان از روز دوم با آب و نمك رقيق ولرم و يا محلول شستشوی نمكی روزانه چند بار دهان را به آرامی و بدون پمپاژ نمودن شستشو دهيد. از فردای کشیدن دندان مسواک کل دهان به غیر از ناحیه جراحی شده انجام می شود. همچنین از فردای کشیدن دندان از دهانشویه کلر هگزیدین و بنزیدامین را هر هشت ساعت یکبار استفاده نمائید. می توانید محل جراحی شده را با سرنگ حاوی دهانشویه کلرهگزیدین با فشار آرام بشوئید.
توجه داشته باشيد به علت طولانی بودن زمان بی حسي (معمولاً 4-3 ساعت) و بی حس بودن بافت های نرم اطراف دندان، لب، گونه يا زبان گاز گرفته نشود.در صورت عارض شدن خونريزی در منزل، يك تكه گاز استريل مرطوب شده را بر روی محل دندان كشيده شده گذاشته و با فشار ملايم دهان را ببنديد و ضمناً از بيرون دهان، كمپرس سرد (كيسه يخ) نمائيد. در صورتی كه خونريزی شديد و غير قابل كنترل باشد به كلينيك مراجعه نموده و از گذاشتن داروها و مواد مختلف بر موضع اجتناب نمائيد.در صورت عارض شدن درد از استامينوفن استفاده نمائيد و از مصرف داروهای مسكن ضد التهابی مثل آسپرين و بروفن به علت اينكه خاصيت ضدانعقادی دارند، خودداری نمائيد. اگر احساس کردید بخیه ها باز شده اند ، مشکلی به وجود نخواهد آمد. بیست و چهار ساعت کیسه یخ روی صورت به مدت ده دقیقه و فواصل زمانی ده دقیقه بگذارید. اگر داروهای دیگری به جهت مشکلات پزشکی دیگر مصرف میکنید طبق رژیم قبلی ادامه دهید.
از زمان کشیدن دندان تا دو روز از انجام کارهای سنگین و پایین انداختن سر خودداری کنید. همچنین از مصرف غذا های داغ خودداری نموده ، غذاهای سرد یا ولرم میل کنید. به علاوه از انجام نرمش ، ورزش و رفتن به استخر یا سونا خودداری کنید. دقت کنید هنگام خواب سر خود را کمی بالاتر قرار دهید.
حتما وعده های غذایی خوب و مغذی و نیز بین وعده های مقوی و مایعات زیاد استفاده نمائید. بهتر است غذای مصرفی نرم باشد و از چیپس و آجیل و مواد مشابه استفاده نشود. سعی کنید با زبانتان محل جراحی را لمس نکنید و با بخیه ها تماس نداشته باشید.داروهای خود را طبق دستور متخصص و دقیقا راس ساعت میل کنید.
چه زمانی درمورد دندان عقل باید به پزشک مراجعه کنیم؟
از میك زدن و خالی نمودن مكرر آب دهان خودداری كنيد. از خوردن اغذيه سفت و نوشيدنی های داغ اجتناب نمائيد. بعد از کشیدن دندان از كشيدن سيگار و پيپ و استفاده از نی برای نوشيدن مايعات تا چند روز خودداری نمائيد.
خروج و نشست مقداری خونابه از محل دندان كشيده شده به مدت 2-1 روز طبيعی بوده ونيازی به ويزيت دندانپزشكی ندارد. در صورت بروز تورم و عفونت با كلينيك تماس بگيريد.گاهي اوقات به علت درآمدن لخته خون از حفره دندان كشيده شده، عارضه ای بوجود مي آيد كه اصطلاحاً درای ساكت (حفره خشك) ناميده مي شود. اين عارضه درد نسبتاً شديدی داشته و بعد از 3-2 روز بوجود می آيد. در صورت بروز آن به كلينيك مراجعه نمائيد. دهان تا چند روز بعد از كشيدن دندان بد طعم بوده و بوی نامطبوعی دارد كه طبيعی بوده و نشانه وجود عفونت نمی باشد.از پس فردای کشیدن دندان کمپرس گرم و مرطوب روی صورت به مدت بیست دقیقه و فواصل زمانی بیست دقیقه بگذارید. زیرا امکان تورم صورت و کبود شدن آن وجود دارد، که با استفاده از کیسه آبگرم رفع می گردد. احتمال محدودیت باز شدن دهان وجود دارد، که با استفاده از کیسه آبگرم رفع می گردد. تا حدود یک هفته بوی دهان شما مطلوب نخواهد بود و امکان احساس طعم بد وجوددارد.
عادات و توصیه های غذایی که باید رعایت شود:
- بیمار باید تا زمانی که اثر ماده ی بیهوشی که جهت جراحی استفاده شده از بین برود از مایعات استفاده کند، بعد از آن هم باید تا چند روز غذاهای نرم و پوره شده بخورد. به این نکته توجه داشته باشید که مایعات را با نی میل نکنید زیرا عمل مکیدن باعث نرم شدن لخته های خون می شود.
- خوردن غذاها و مایعات سرد باعث کاهش و تسکین درد می شود. بستنی می تواند گزینه ی مناسبی باشد که می توانید پس از کشیدن دندان عقل نهفته برای کاهش درد استفاده شود.
- به طور مرتب (روزی دو مرتبه) به مسواک زدن ادامه دهید، اما از مسواک زدن محل دندان کشیده شده و اطراف آن تا 24 ساعت اول خودداری کنید.
