خال ها ضایعات پوستی مسطح یا برجسته پوست هستند که از به هم خوردن ترکیب طبیعی بافت های پوست به دنبال افزایش یا عملکرد غیرطبیعی سلول های رنگدانه ساز پوست ایجاد می شوند. در حقیقت خال یک نتوپلاسم خوش خیم سلول های رنگدانه ساز است. خال ها به دو گروه بزرگ اکتسابی و مادرزادی تقسیم می شوند. گروه اول که بیشتر خال ها را شامل می شوند، اکتسابی اند و به طور طبیعی حدود ۸۰ درصد مردم دارای یک یا چند خال ملانوسیتی هستند. این خال ها بیشتر در دوران کودکی و بلوغ ایجاد می شوند و پس از ۳۵ سالگی ایجاد خال جدید کمتر دیده می شود.
این نوع خال ها می توانند در اندازه های کوچک، متوسط و بزرگ باشند و خال های بزرگ، قطری بالاتر از 20 سانتی متر دارند و ممکن است گاهی به اندازه ای بزرگ باشند که قسمتی یا تمامی تنه یا اندام را در بر گیرند. این نوع از خال ها در قسمت تحتانی پشت و در ناحیه ران ها دیده می شوند و 4 تا 6 درصد خطر ایجاد سرطان بدخیم پوست یعنی ملانوم در آنها وجود دارد. خال های مادر زادی در موقع تولد ممکن است بسیار کمرنگ باشند و به همین دلیل ممکن است مورد توجه واقع نشوند؛ در حالی که خال های ملانوسیتی مادر زادی کوچک و متوسط معمولا سرعت رشد کمتری نسبت به سرعت رشد شیرخواران دارند، بنابراین با گذشت زمان کوچک می شوند. در واقع در دوران بلوغ این خال ها تیره تر می شوند و موهای زبر و خشن روی آنها رشد می کنند.
مشکلات خال های مادرزادی
بیشتر خال های مادرزادی بی ضرر است و بسیاری از آنها در چند سال اول خودبه خود از بین می رود. اما چند استثنا وجود دارد. بنابراین ضروری است که پزشک کودک، همۀ خال های مادرزادی او را ببیند. مشکلات احتمالی خال ها شامل موارد زیر است:
- خال های شرابی در نزدیکی چشم و گونه ها، گاهی با مشکلات بینایی مثل آب سیاه یا با تأخیر در رشد همراه است. این وضعیت به عنوان سندرم استورج وبر شناخته می شود.
- همانژیوم های بزرگ با توجه به محل آنها، می تواند با خوردن، دیدن یا تنفس تداخل داشته باشد. همانژیوم ها گاهی در داخل بدن رشد می کند و در نتیجه سلامت یک عضو را تهدید می کند. دیگر همانژیوم ها می تواند از لحاظ زیبایی، مشکل ساز باشد.
- خال های مادرزادی در ستون فقرات تحتانی ممکن است به زیر پوست گسترش یابد و اعصاب و جریان خون نخاع را تحت تأثیر قرار دهد.
- گروه های شش تایی یا بیشتر از لکه های شیرقهوه ای ممکن است نشانۀ یک اختلال ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز نوع یک باشد. کودکان مبتلا به نوروفیبروماتوز نوع یک، معمولاً این خال ها را هنگام تولد یا تا دو سالگی تجربه می کنند، هرچند تعداد خال ها می تواند در دوران کودکی و گاهی در دوره های بعدی زندگی افزایش یابد.
- در برخی موارد نیز، خال های گوشتی بزرگ هنگام تولد، احتمال بیشتری برای سرطانی شدن در سال های بعدی زندگی افراد دارد.
برخی از خال های مادرزادی ذکرشده در بالا مانند همانژیومی که بر چشم فشار می آورد، ممکن است نیاز به برداشتن داشته باشد. برای دیگر خال ها، این تصمیم جای بحث دارد. از آنجا که بسیاری از خال های مادرزادی خود به خود و بدون ایجاد هر گونه مشکل جسمی محو می شود، اگر یک خال مادرزادی بدشکل نیست یا باعث مشکلات فیزیکی نمی شود، پزشک فرزندتان ممکن است به جای درمان، صبر کردن را توصیه کند.
زمان مراجعه به پزشک و معاینه خال ها
پزشکان متخصص به افراد پیشنهاد می دهند که جهت معاینه خال های خود به صورت سالیانه به پزشک مراجعه کنند. پزشکان در هنگام معاینه، هر گونه تغییرات خال ها و وجود هر گونه زائده سرطانی را بررسی می کنند. در صورت مشاهده هر گونه تغییرات پوستی نگران کننده در فاصله بین مراجعه های سالیانه باید با پزشک خود دیدار کرد. برخی تغییرات نیازمند مراجعه به پزشک هستند که از جمله آن ها می توان موارد زیر را نام برد:
- بروز هر گونه خال جدید و دارای سرعت رشد بالا
- تغییر ناگهانی شکل یا اندازه یک خال
- خارش شدید یک خال
- وجود خال هایی که بدون آسیب دیدن خونریزی داشته یا عفونی به نظر می رسند.
به گفته سازمان ملی سلامت آمریکا، افرادی که بیش از ۵۰ خال در سطح بدن خود دارند از نظر ابتلا به خال های سرطانی در معرض خطر بیشتری هستند.