داروی سدیم والپروات از دستۀ داروهای ضد صرع می باشد که یکی از مهم ترین و مؤثرترین داروها در کنترل حملات تشنجی، بیماری صرع در کودکان و بزرگسالان است. این دارو در موارد دیگری مانند پیشگیری از میگرن، بیماری های اعصاب و روان مانند افسردگی و دردهای عصبی ناشی از دیابت نیز تجویز می شود. تشنج یک حملۀ عصبی ناشی از اختلال در فعالیت الکتریکی مغز می باشد که سدیم والپروات با کاهش فعالیت های الکتریکی غیرطبیعی مغز، حملات تشنجی را کنترل می نماید.
زمانی که این دارو توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان برای فرزند شما تجویز می شود، پیش از مصرف در موارد زیر با پزشک مشورت کنید:
- در صورت سابقه حساسیت به این دارو
- در صورت ابتلا به بیماری های کبدی، و کلیوی
- در صورت ابتلا به سرطان، بیماری های خونی و ایدز
- در صورت ابتلا به مشکلات پانکراس، سطح پایین آلبومین، سطح گلایسین،بالا در خون
- در صورت فقدان آنزیم ارنیتین تراس کاربامیلاز و مشکلات متابولیک مغزی
- در صورت کما، سطح بالای آمونیاک یا گلوتامین، دمای پایین بدن، عقب ماندگی ذهنی و استفراغ های مکرر
- در صورت سابقه مشکلات ذهنی، رفتاری، احساسی، خودکشی و افکار خودکشی
- در صورت کاهش مصرف مایعات و غذا
- در صورت تصمیم به جراحی
- در صورت هر گونه داروی ضد تشنج دیگر
قرص والپروات سدیم برای درمان چیست؟
برخی از کاربردهای والپروات در زیر ذکر شده است:
- درمان انواع تشنج مانند: تشنج های جزئی پیچیده، تشنج ابسنس ساده و پیچیده.
- مرحله شیدایی در اختلال دو قطبی
- پیشگیری از سردردهای میگرنی.
دقت کنید داروی والپروات سدیم نمی تواند در درمان سردرد های میگرنی نقشی ایفا کند، فقط از بروز آن ها جلوگیری می کند .
نحوه استفاده از سدیم والپروات
- اگر سدیم والپروات را به طور منظم مصرف نکنید یا ناگهان مصرف آن را قطع کنید، امکان بروز خطرات جدی وجود دارد. ممکن است شرایط شما بهبود نیابد و یا دچار حملات تشنج شوید.
- اگر یک دوز مصرفی را فراموش کردید، دارو را در اسرع وقت مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت دوز بعدی است، دوز فراموش شده را حذف کنید. همزمان دو دوز را باهم مصرف نکنید. چون می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی شدید شود.
- سدیم والپروات می تواند باعث خواب آلودگی و سرگیجه شود.
- هنگام مصرف این دارو مشروبات الکلی خودداری کنید. زیرا می تواند باعث کاهش رفلکس ها، قضاوت نامناسب و خواب آلودگی شما شود.
قبل از شروع و در طول درمان با سدیم والپروات، پزشک ممکن است شما را از نظر موارد زیر بررسی کند:
- سطح پلاسمای سدیم والپروات
- عملکرد کبد
- دمای بدن
- سطح آمونیاک خون.
پزشک همچنین ممکن است شما را از نظر علائم التهاب پانکراس(پانکراتیت) یا افکار و اقدامات خودکشی بررسی کند.
مکانیسم اثر والپروات سدیم
مکانیسم دقیق عملکرد والپروات سدیم مشخص نیست. به نظر می رسد اثربخشی دارو به علت افزایش غلظت مغزی گاما آمینوبوتریک اسید (گابا) می باشد. از طرفی با تقلید یا افزایش اثربخشی گابا نیز عملکرد دارد. احتمالا والپروات سدیم با انسداد جریان سدیم, از فعالیت نورون ها با فرکانس زیاد جلوگیری می کند و همچنین جریان پتاسیم در غشاء سلول های مغزی را افزایش می دهد .
فارماکودینامیک والپروات سدیم
والپروات سدیم باعث افزایش سطح گابا می شود که یک انتقال دهنده عصبی مهاری است و از طرفی باعث افزایش عملکرد آن و تقلید اثرات آن می شود. دی والپروئکس نیز ترکیبی از والپروات و والپروئیک اسید می باشد که در معده به فرم فعال والپروات تبدیل می شود.
فارماکوکینتیک والپروات سدیم
اگرچه میزان جذب والپروات بسته به نوع فرمولاسیون مورد استفاده (محلول و جامد) و روش مصرف (با معده خالی یا با غذا) تغییر می کند اما در مصرف مزمن, در سطح پایدار دارو تاثیر گذار نیست و اهمیت بالینی ندارد. اتصال پروتئینی دارو وابسته به غلظت داروست. به عنوان مثال در غلظت 40 میکروگرم در میلی لیتر، اتصال پروتئینی دارو 90 درصد و در غلظت 130 میکروگرم در میلی لیتر، 81.5 درصد است.
حجم توزیع دارو در فرم والپروات آزاد 92 لیتر در 1.73 متر مربع سطح بدن و در کل والپروات 11 لیتر در 1.73 متر مربع سطح بدن است. والپروات سدیم تقریبا به طور کامل در کبد متابولیزه می شود. نیمه عمر دارو پس از تجویز خوراکی 250 تا 1000 میلی گرم، 9 تا 16 ساعت بود.در بیماران بزرگسال در درمان تک دارویی, 30 تا 50 درصد دوز مصرفی در ادرار و به فرم کونژوگه گلوکورونیده دفع می شود. تقریبا 3 درصد دارو به صورت تغییر نیافته در ادرار دفع می شود.
میزان و نحوه مصرف داروی توپیرامات
