فلبامات (انگلیسی: Felbamate) که با نام تجاری فلباتول هم شناخته می شود، یک داروی ضدتشنج است که در درمان صرع کاربرد دارد. این دارو در درمان صرع های پارشیال بالغین (با و بدون گسترش سرتاسری) و صرع های پارشیال یا سرتاسری مرتبط با سندرم لنوکس-گستو در کودکان استفاده می شود. با این حال، به دلیل احتمال بروز کم خونی آپلاستیک مرگبار و/یا نارسایی کبد، مصرف این دارو فقط محدود به مواردی است که تشنج راجعه شدید وجود دارد.
مکانیسم اثر فلبامات
مکانیسم اثر دقیق داروی فلبامات شناخته شده نیست.مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که احتمالا فلبامات آنتاگونیست ناحیه اتصال گلایسین در کمپلکس گیرنده های یونی NMDA است.مهار این گیرنده موجب مهار اثر آمینواسیدهای تحریکی و سرکوب تشنج می شود.
مطالعات حیوانی نشان داده اند که فلبامات آستانه تشنج را افزایش می دهد و وسعت تشنج را کاهش می دهد.همچنین اثر مهاری ضعیفی بر محل اتصال گیرنده های گابا، اتصال گیرنده بنزودیازپینی دارد.
فارماکودینامیک فلبامات
اثر مهاری ضعیفی بر محل اتصال گیرنده های گابا، اتصال گیرنده بنزودیازپینی دارد و فاقد فعالیت در محل گیرنده MK-801 در کمپلکس یونی گیرنده NMDA است. فلبامات آنتاگونیست محل اتصال گلایسین در کمپلکس گیرنده های یونی NMDA است.
فارماکوکینتیک فلبامات
- نیمه عمر:20-23 ساعت
- حداکثر غلظت پلاسمایی:17-49 میکروگرم در میلی لیتر(وابسته به دوز)
- زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی:3-5 ساعت
- فراهمی زیستی:زیاد
- اتصال به پروتئین :22-25%
- حجم توزیع :756 میلی لیتر به ازای هرکیلوگرم وزن بدن
- متابولیسم :کبدی
- متابولیت ها :غیرفعال
- کلیرانس کل بدن :26 میلی لیتر در ساعت به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در تجویز تک دوز، 30 میلی لیتر در ساعت به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در تجویز چند دوزی
- دفع :80-90% ادراری
- القای آنزیمی: CYP3A4
- مهار آنزیمی: CYP2C19 کبدی
توصیه های دارویی فلبامات
- آزمایشات دوره ای خون که توسط پزشک تجویز می شود باید به صورت مرتب انجام شود
- از مصرف همزمان داروهای اعصاب مرکزی جلوگیری کنید.
- علائم مسمومیت را به بیمار گوشزد کنید.( ناراحتی گوارشی و زیادی تعداد ضربان قلب ) .
- وزن بیمار را کنترل کنید.
نکات پرستاری هنگام تجویز فلبامات
- تیتراسیون دوز با کنترل دقیق وضعیت بالینی بیمار .
- قبل از شروع درمان و مدتی پس از قطع دارو تست های خونی به عمل آید .
- کنترل تست های عملکرد کبد و کنترل وزن بیمار طی درمان.
- اندازه گیری دوره ای سطح پتاسیم و سدیم سرم بیمار .
- آگاه سازی بیمار از عوارض جانبی مهم .
- گزارش هرگونه علایم غیر طبیعی به پزشک معالج.