کلسیم مهمترین ماده در بدن برای تقویت استخوان و دندان شناخته شده است.در حقیقت این ماده در بدن بیشتر در استخوان ها و دندان ها ذخیره می شود.زمانی که استخوانی شکسته یا تغییر شکل می یابد، کلسیم به تشکیل استخوان جدید بویژه در طول رشد و تکامل فرد کمک فراوانی می کند.۹۰ درصد اسکلت استخوانی بدن انسان تا پایان نوجوانی یعنی ۱۹ سالگی کامل می شود.بنابراین اگر کودکان کلسیم کافی دراین مدت دریافت نکنند طبق نظر سازمان NICHD)national institute of child health and human development)کودکان در معرض بیماری استئوپروز و دیگر بیماری های استخوانی که در آن استخوان ها شکننده می شوند،قرار می گیرند.جلوگیری از بیماری استئوپروز و دیگر بیماری های استخوانی بایددر سنین خردسالی اقدام شود. جذب کم کلسیم در این دوران باعث بروز مشکلات جدی تری در آینده خواهد شد.کودکان معمولا کلسیم کافی دریافت نمی کنند بدین دلیل که آن ها نوشیدنی های غیر الکلی و آب میوه های غیر طبیعی را بر مصرف شیر ترجیح می دهند.در حالیکه شیر سرشار از کلسیم و ویتامین D می باشد.بهمین دلیل آمار شکستگی استخوان در بچه ها و نوجوانان رو به افزایش است.همچنین تحقیقات نشان داده است که کمبودهای تغذیه ای کلسیم ،فسفر،ویتامینA,C,D اغلب می توانند باعث هیپوپلازی مینای دندان شوند که در آن مینای دندان بطور ناقص تشکیل شده و از نظر ساختاری خلل وفرج دارد.بعبارتی به اندازه لازم و کافی محکم نیست ،بنابراین نسبت به دندان های بدون نقص بیشتر دچار پوسیدگی می شوند. انجمن متخصصین آمریکا مقدار کلسیم روزانه را برای رده های سنی مختلف بدین گونه مشخص می کند؛
- ۲۱۰میلی گرم برای نوزادان تا ۶ ماهگی
- ۲۷۰ میلی گرم برای کودکان ۶ ماه تا یک سال
- ۵۰۰ میلی گرم برای سنین ۱ تا ۳ سال
- ۸۰۰ میلی گرم برای بچه های ۴ تا ۸ سال
- ۱۳۰۰ میلی گرم برای سنین ۹ تا ۱۸ سالگی
کلسیم و ویتامین D: برای محافظت از دندان ها به مدت طولانی
به نظر می رسد که این مکمل ها برای کاهش افتادن دندان ها نیز مفید باشند. آنچه هم برای استخوان ها و هم برای دندان ها مفید است.
همراه با افزایش سن، استخوان ها تمایل به از دست دادن کلسیم دارند که این امر منجر به از بین رفتن تراکم آنها خواهد شد. این پدیده که پوکی استخوان نامیده می شود، علاوه بر مجموعۀ استخوان های اسکلت بدن، هم دندان ها را در برمی گیرد و منجر به افتادن آنها می شود.
آیا می توان از بروز پوکی استخوان پیشگیری کرد یا حداقل به کمک تغذیۀ سرشار از کلسیم و ویتامین D، یا حتی به کمک مکمل های تغذیه ای، مانع از افتادن دندان ها شد؟
پاسخ به این سئوال مثبت است و حداقل می توان این پدیده را ده سال به تأخیر انداخت.
کلسیم و ویتامین D برای پیشگیری از افتادن دندان ها
۱۴۵ نفر، فرد سالخورده که بالای ۷۱ سال سن داشتند، در یک دورۀ پنج ساله مورد بررسی قرار گرفتند. در طی سه سال نخست، برخی از آنها روزانه کلسیم و ویتامین D دریافت کردند، در حالی که بقیه فقط پلاسبو می خوردند. متوسط سنی، جنسیت، سطح تحصیلات و تعداد افراد سیگاری در هر دو گروه یکسان بود. به جز همان دریافت کلسیم و ویتامین D، هیچ عامل متمایز کنندۀ دیگری میان این دو گروه وجود نداشت.
در طی دو سال پس از شروع دورۀ درمان، افرادی که کلسیم و ویتامین D مصرف می کردند، کمتر دندان شان می افتاد (۴۰%) در حالی که افرادی که فقط پلاسبو می خوردند بیشتر دچار این مشکل می شدند (۵۹%).
بنابراین کم کردن احتمال افتادن دندان ها با تکمیل تغذیۀ افراد به کمک کلسیم و ویتامین D ممکن است. پس منتظر نشوید که لثه تان خالی شود، پیش دستی کنید!
ویتامین D و تقویت دندان ها
رابطه ویتامین D و دندان ها در هیچ جای دیگری به اندازه سلامت عمومی و قوای دندان ها آشکار نیست. همانطور که گفتیم اغلب افراد از نقش کلسیم برای داشتن استخوان ها و دندان های مقاوم مطلع هستند اما ویتامین D در تنظیم و تعدیل کلسیم نقش ضروری تر دارد. کلسیم موجود در استخوان ها و دندان ها به طور دائم در حال حرکت است، جذب خون می شود و وقتی به سطح متعادل رسید دوباره به استخوان ها و دندان ها برمی گردد، اما این ویتامین D است که چنین مکانیزمی را تنظیم می کند. وقتی سطوح ویتامین D در بدن پایین باشد تقریبا هیچ کلسیمی به استخوان ها و دندان ها نمی رسد، در نتیجه در ساختارهای قوی شاهد فقدان کلسیم خواهیم بود. در نهایت این کمبود می تواند منجر به پوکی استخوان و ضعف و بیماری لثه و دندان ها شود. همه و همه تنها به علت کمبود ویتامین D!