الاستیک ارتودنسی (Elastics) در واقع کش هایی هستند که به صورت خاص در ارتودنسی و به منظور درمان انواع مختلف مال اکلوژن یا مشکلات همپوشانی فک ها بکار گرفته می شوند. مال اکلوژن هایی مانند اوربایت، کراس بایت، آندربایت، اپن بایت و … به تنهایی توسط بریس ارتودنسی قابل اصلاح نیستند و مدت زمان ارتودنسی آن ها زیاد است. متخصصان برای برطرف کردن یا اصلاح این مشکلات، علاوه بر بریس های ارتودنسی، از انواع کش ارتودنسی نیز کمک می گیرند. تا هم مدت زمان درمان را کاهش داده و هم نیاز به روش های دیگر را کم کنند.
کاربرد کش ارتودنسی چیست؟
از کش ارتودنسی برای حرکت فک ها یا دندان ها در جهت های خاص استفاده می شود. انجام این کار، به تنهایی از انواع ارتودنسی ثابت بر نمی آید و تنها باید از الاستیک ها استفاده کرد. برای مثال، ممکن است از این کش ها برای کمک به جلو یا عقب کشیدن یکی از فک ها استفاده شود. یا حتی ممکن است برای حرکت یکی از فک ها به صورت عرضی از الاستیک ارتودنسی کمک گرفته شود.
این کش ها هم از لاتکس و هم موادی به غیر لاتکس ساخته شده اند. کش های ساخته شده از لاتکس پر مصرف ترین و متداول ترین نوع کش ها در ارتودنسی محسوب می شوند. با این حال در صورتی که بیمار به لاتکس حساسیت داشته باشد، می توان از نوع غیر لاتکس آن استفاده کرد. تحقیقات نشان داده است که کش لاتکس می تواند حتی به مدت 24 ساعت قدرت کشیدن خود را حفظ می کند.
گاهی ممکن است اینگونه به نظر برسد که این کش های لاستیکی کوچک کمک زیادی به بهبود وضعیت دندان ها نمی کنند، اما این کش های ارتودنسی اهداف بزرگی دارند. بعضی از درمان های ارتودنسی نیاز به فاز اصلاحی دارند که ارتودنسی نقش خود را با این کش ها به نحوه بهتری انجام می دهد. اگر چه این مرحله یکی از طولانی ترین فازهای درمانی نسبت به سایر مراحل دیگر بوده و مشکل هم می باشد، اما برای داشتن یک وضعیت فکی مناسب و دندان هایی مرتب کنار آمدن با این کش ها ارزشش را دارد.
یک نکته مهم در مورد کش ارتودنسی اینست که نیاز به مشارکت کاربر دارد. این امر واقعا حائز اهمیت است زیرا کاربر باید آن را با توجه به دستورالعمل های دندانپزشک خود انجام دهد. همکاری و نظم و انضباط نقش کلیدی دارند تا فرد بتواند به یک نتیجه عالی در پایان دست یابد. آنها باید به طور مرتب بر روی براکت های خاص قرار داده شوند و اغلب جایگزین شوند تا موثر باشند. بسته به شرایط دندانپزشکی، ممکن است حتی برای قرار گرفتن در موقعیتی اثربخش، در شکل خاص یا پیکربندی معینی قرار داده شوند.
نکات استفاده از کش مخصوص ارتودنسی:
- استفاده از کش دندان باعث درد گرفتن دندان ها و فک می شود.اما این درد پس از چند روز از بین می رود.
- باز و بسته کردن کش دندان به جهت استراحت و بستن مجدد آن درد به همراه خواهد داشت
- استفاده مداوم از کش ارتودنسی در طول درمان ارتودنسی موثر است.
- کش ارتودنسی به صورت مداوم به جز صرف غذای اصلی استفاده شود.
- رعایت بهداشت دهان و دندان در حین ارتودنسی و تعویض کش ارتودنسی بعد از هر اقدام
- خاصیت ارتجاعی کش ارتودنسی بعد از گذر زمان از بین می رود و باید 4 بار در روز کش ارتودنسی را تعویض کرد.
- در صورت پاره شدن یا شل شدن کش ارتودنسی بایستی آن را تعویض کرد.
- داشتن یک بسته کش ارتودنسی اضافی در هر مکان اجباری است.
عوامل موثر در شناسایی کش ارتودنسی :
برای شناسایی کش ارتودنسی عوامل زیر تاثیر گذار است :
- قطر کش ارتودنسی : عرض کش ارتودنسی بیانگر قطر آن است.از کش ارتودنسی برای اتصال بین دندان هایی که فاصله کوتاهی دارد استفاده می شود . برای فاصله های بیشتر و دندان های دور از هم از کش ارتودنسی با قطر بیشتر استفاده می شود.
- قدرت کش ارتودنسی : قدرت کش ارتودنسی موجب جابه جایی دندان می شود و برای وارد کردن نیروهای محکم تر باید سیم های محکم تر استفاده شود.
- نام کش ارتودنسی : شناسایی نوع کش ارتودنسی به وسیله نام آن انجام می شود.شرکت های سازنده کش ارتودنسی برای محصولات خود نامی را بر اساس ضوابط خود انتخاب می کنند.
کش های ارتودنسی در ظاهر شبیه به هم هستند اما کارایی آنها با هم متفاوت است.نوع کش ارتودنسی و کیفیت کش ارتودنسی در هزینه ارتودنسی تاثیر گذار است.استفاده نادرست از کش ارتودنسی درمان بیمار را تغییر خواهد داد و بیمار فقط باید کش های ارتودنسی را از ارتودنتیست خود دریافت نماید.