يكي از مشکلات شایع دردندان پزشكي كودكان، پوسيدگي های زودرس دندان هاي شيري است. اين مشكل كه با نام علمي Early Childhood Caries ناميده مي شود، با ايجاد پوسيدگي در دندان هاي شيري سبب تخریب ساختار و درد دندانی مي گردد كه تبعاتي چون مشكلات تغذيه و ظاهر نا زيبا را برای کودک در پي دارد.
از آنجا كه اين مشكل در سنين خیلی پايين شروع می شود، درمان اين پوسيدگي ها هم براي بيمار و هم براي دندان پزشك يك معضل محسوب مي گردد. اين در حالي است كه تنها با رعايت نكاتي ساده ميتوان از بروز چنين مشكلي جلوگيري كرد.
پوسيدگي هاي دنداني زودرس دوران كودكي چيست؟
اين پوسيدگي ها، نوع خاصي از پوسيدگي های دنداني شديد هستند كه نوزادان و كودكان خردسال را درگير مي كنند و پيشرفت سريعي دارند. طبق تعريف آكادمي دندان پزشكي كودكان آمريكا، حضور بيش از يك سطح دنداني پوسيده (ضايعه حفره دار يا بدون حفره)، ترمیم شده یا از دست رفته (دراثرپوسيدگي ) درهر کدام از دندان هاي شيري در يك كودك زير 6 سال، پوسيدگي های زودرس دوران كودكي نامیده مي شود.
کودکان در سنین بسیار پایین شناخت و تعریفی از درد ندارند. پس چگونه بایستی متوجه دندان درد آن ها شویم؟جالب است بدانید پوسیدگی دندان در کودکان با علائمی همراه است که شناخت این نشانه ها کمک بسزایی در تشخیص پوسیدگی به والدین می نماید. اما این علائم کدامند؟
- بی قراری های کودک
- امتناع از غذا خوردن یا گریه کردن در زمان جویدن غذا
- گذاردن دست خود بر روی گونه اش
- ایجاد تورم در گونه های کودک
- ایجاد تغییر رنگ لثه یا حتی پوست صورت که به صورت صورتی یا قرمز رنگ خواهد بود
- متورم یا چرکی شدن لثه ها
- تغییر رنگ لثه ها
- عفونت های دندانی
- بوی بد دهان
علت سیاه شدن دندان کودک دو ساله
در ادامه به بررسی علل سیاه شدن دندان کودک دو ساله می پردازیم.
سیاهی دندان کودک بخاطر قطره آهن
اگر دندان کودکتان بین یک تا سه سالگی سیاه شود، ممکن است به خاطر آهن موجود در شربت های مولتی ویتامین باشد. از بین هر هزار کودک، فقط یک نفر به این مواد حساسیت نشان می دهد و اگر فرزند شما بین آن دسته است (یعنی دندان هایش به دلیل مصرف شربت آهن مستعد سیاه شدن هستند)، باید حواستان را بیشتر جمع کنید و به بهداشت دهان او اهمیت بیشتری بدهید. در این صورت می توانید کنترل بیشتری روی دندان های او داشته باشید و درصورت لکه شدن سریع متوجه آن شوید. اگر این سیاهی ها در دندان ریشه بدوانند، از بین بردنشان خیلی سخت می شود و حتی اسکراب دندانپزشک هم از پس آن برنمی آید. هرچند این نوع تغییر رنگ تاثیری در سلامت دندان کودک نمی گذارد و فقط ظاهر نازیبایی دارد.
سیاه شدن دندان کودکان در اثر افتادن از بلندی
یکی دیگر از دلایل سیاه شدن دندان کودکان (بین یک تا دو سال) می تواند افتادن از بلندی باشد. این نوع سیاهی در داخل دندان اتفاق می افتد و نمی توان آن را از بین برد. همچنین بیماری های مزمن، تب های شدید و پشت سر هم، مصرف بعضی داروهای خاص، خوردن بیش از حد فلوراید در دوران نوزادی یا نوپایی هم روی دندان ها تاثیر می گذارند؛ شاید این موارد بر دندان های شیری اثری نداشته باشند اما ممکن است در آینده رنگ دندان های اصلی کودک را تغییر دهند
پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می افتد که دهان کودک پر از باکتری شود. این باکتری ها اسید تولید می کنند و مینای دندان کودک را از بین می برند.
انتقال بزاق دهان والدین به دهان کودک
گاهی پدر و مادر یا پرستاران بچه بزاق دهان خودشان را وارد دهان کودک می کنند و این گونه باکتری های دهانشان به دهان کودک منتقل می شود. غذا دادن به کودک با قاشق خودتان، آب دادن به او با لیوان لب زده خودتان، تست کردن غذای کودک قبل از غذا دادن به او و تمیزکردن پستانک بچه با دهان، همگی از جمله مواردی هستند که باعث جابجایی بزاق و انتقال آن به دهان کودک می شود.
باقی ماندن مواد غذایی در دهان کودک
یکی دیگر از مواردی که می تواند باعث پوسیدگی دندان کودک شود، این است که مواد غذایی و مایعات (به جز آب) برای طولانی مدت یا به تعداد دفعات بالا در طول روز در دهان کودک باقی بماند. باکتری های موجود در دهان، شکرهای طبیعی و مصنوعی موجود در مواد غذایی را تبدیل به اسید می کنند و این اسید لایه رویی دندان را در خودش حل می کند. درنتیجه پوشش دندان از بین رفته و دندان شروع به پوسیدگی می کند.
شیر خوردن کودک هنگام خواب
یکی از رایج ترین دلایل جمع شدن مواد غذایی در دهان و پوسیدگی دندان این است که والدین هنگام خواب به کودکانشان شیشه شیر می دهند که حاوی شیر، آبمیوه یا مواد دیگر است (حتی اگر آن ها را با آب مخلوط کرده باشند). نوشابه، آب شکر یا نوشیدنی های شیرین دیگر هم از موادی هستند که هرگز نباید موقع خواب به بچه ها بدهید. حتی در طول روز هم اگر به کودک اجازه دهید مرتب شیشه شیر (یا شیشه های نی دار حاوی نوشیدنی های دیگر) به دهان داشته باشد و نوشیدنی هایی به جز آب مصرف کند، دندانش در معرض پوسیدگی قرار می گیرد.
دندان نوزادان معمولا فقط به دلیل شیر خوردن از سینه مادر خراب نمی شود (هرچند زیاد و به مدت طولانی شیر بخورند) اما با این حال مادران باید حواسشان به شستشوی دهان کودک باشد و همیشه با استفاده از فلوراید و انجام توصیه های تغذیه ای سالم، از دندان نوزاد مراقبت کنند.