عفونت ناخن پا عارضه ای متورم و دردناک است. بروز عفونت ناخن تحت تأثیر عدم رعایت مسائل بهداشتی، ضعف در سیستم ایمنی و کوتاه کردن نامناسب ناخن به وجود می آید. از سری نشانه های ابتلا به عفونت ناخن پا می توان به تجمع ضایعات ناخن زیر پوست، احساس درد، خونریزی، تغییر رنگ ناخن به صورت قهوه ای، سفید و زرد اشاره کرد.
عفونت ناخن پا
قارچ ناخن یک بیماری شایع است که به صورت لکه سفید یا زرد در زیر نوک انگشت یا ناخن پا فرد بروز پیدا می کند. هرچه عفونت قارچی عمیق تر شود، قارچ ممکن است باعث تغییر رنگ، ضخیم شدن و خرد شدن لبه های ناخن فرد شود. این بیماری می تواند به طور همزمان چندین ناخن را درگیر کرده و تحت تأثیر عفونت قرار دهد.
به قارچ ناخن آنيكوميكوز (onychomycosis) نيز گفته مي شود. البته هنگامی که قارچ نواحی بین انگشتان پا و پوست پای فرد را آلوده می کند، به آن پای ورزشکار (tinea pedis) گفته خواهد شد.
قارچ ناخن نوعی عفونت است که از طریق ترک های ناخن یا بریدگی های پوستی به وجود می آید. این عفونت می تواند باعث تغییر رنگ ناخن یا ضخیم تر شدن آن شده و با درد همراه باشد. از آنجا که انگشتان پا اغلب گرم و مرطوب هستند، در نتیجه محیط بسیار مناسبی برای رشد قارچ ها محسوب شده و انواع مختلف قارچ و گاه مخمرها می توانند قسمت های مختلف ناخن را درگیر کنند. در صورت عدم تشخیص و درمان عفونت ممکن است به سرعت گسترش یافته و ناخن های دیگر پا، پوست و حتی ناخن های دست را درگیر کند.
علت عفونت ناخن پا
عفونت های قارچی ناخن توسط ارگانیسم های مختلف قارچی ایجاد می شود. شایع ترین علت بروز قارچ ناخن، نوعی قارچ به نام درماتوفیت است. مخمر و قالبها همچنین می توانند باعث عفونت ناخن پا شوند. علاوه بر قارچ ها، کپک ها و مخمرها نیز می توانند باعث بروز عفونت ناخن شوند. عوامل دیگر – مانند کاهش گردش خون به پا و ضعیف بودن سیستم ایمنی – از جمله مواردی است که احتمال ابتلا به عفونت قارچی ناخن را افزایش می دهد. عفونت قارچی ناخن پا می تواند از پای ورزشکار (قارچ پا) شروع شده و یکی یکی ناخن ها را درگیر کند. اما اینکه عفونت از فرد دیگری وارد بدن ما شود، تقریباً غیر ممکن است. عفونت ناخن پا می تواند هر فردی در هر سنی را درگیر کند، اما این نوع عفونت بیشتر در افراد مسن شایع است. با افزایش سن، ناخن ها شکننده و خشک شده و با بروز ترک ها احتمال ورود قارچ ها به بدن تا حد زیادی افزایش خواهد یافت.
عوامل خطر عفونت ناخن پا
عواملی که می توانند خطر ابتلا به قارچ ناخن را افزایش دهند، عبارتند از:
- تعریق شدید
- ابتلا به دیابت
- بالا بودن سن
- کاهش گردش خون
- آسیب دیدگی جزئی پوست
- سابقه ابتلا به عفونت پای ورزشکار
- بیماری های پوستی مثل پسوزیاریس
- سال ها قرار گرفتن در معرض قارچ ها و کم شدن سرعت رشد ناخن ها
- داشتن سیستم گردش خون ضعیف یا سیستم ایمنی ضعیف بدن
- راه رفتن با پای برهنه در مکان های مرطوب مثل استخرهای شنا، باشگاه ها و حمام های عمومی
علائم عفونت ناخن پا
بروز یک یا چند علائم زیر می تواند نشان دهنده قارچ ناخن پا باشد:
- بوی ناخوشایند
- تغییر شکل و فرم ناخن
- ضخیم شدن پوسته ناخن
- تغییر رنگ از سفید تا زرد یا قهوه ای
- شکننده ، خرد و پوسته پوسته شدن ناخن
- تیره تر شدن رنگ ناخن، ناشی از جمع شدن ضایعات ناخن در زیر پوست
- قارچ ناخن حتی می تواند ناخن های دست را نیز درگیر کند، اما شیوع عفونت ناخن پا بیشتر از ناخن های دست است.
از دیگر علائمی که می توان به آن اشاره کرد بلند شدن، کلفت شدن و زرد شدن ناخن می باشد که در بیشتر موارد ناخن دچار بیماری های قارچی شده ؛ این نوع عفونت ها بویژه در افرادی که از کفش های با تهویه نامناسب استفاده می کنند و یا در جاهای مرطوب به کار و زندگی مشغولند و یا حتی زمانهای نسبتا طولانی کفش به پا دارند بیشتر دیده می شود.
چگونه عفونت ناخن را درمان نماییم ؟
برای درمان عفونت ناشی از پارونیشیا از آنتی بیوتیک استفاده میشود. در مواردی که تجمع چرک در گوشه ناخن وجود داشته باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی کوچکی وجود داشته باشد. در این عمل جراحی پزشک معالج آبسه گوشه ناخن را شکاف داده تا چرک آن تخلیه شود و ممکن است نیاز باشد تا قسمت کوچکی از گوشه ناخن هم برداشته شود.
قرار دادن دست در آب گرم روزی سه بار و هر بار ۱۵ دقیقه هم مفید است. بهتر است آب حاوی صابون یا موارد ضد باکتریایی باشد. در موارد پارونیشیای قارچی درمان بصورت استفاده از داروهای ضد قارچ است و بیمار باید سعی کند تا حد امکان دست خود را خشک نگه داری کند.
پارونیشیای باکتریایی معمولا به راحتی درمان میشود ولی نوع قارچی آن به درمان مقاومتر بوده و ممکن است نیاز به چند ماه زمان برای درمان داشته باشد. در صورت شدید شدن عفونت ممکن است آبسه گوشه ناخن گسترش یافته و عفونت به تاندون یا استخوان و یا حتی جریان خون گسترش یابد. در عفونت های مقاوم ممکن است ناخن تغییر شکل دائمی پیدا کند.
چگونه به عفونت شست پا مبتلا نشویم؟
پیشگیری از عفونت قارچی انگشت شست پا با رعایت موارد زیر می تواند کمک کننده باشد. بایدهای جلوگیری از عفونت قارچی:
- انگشتان پای خود را تمیز و خشک نگه دارید.
- ناخن های پای انگشت خود را هلالی کوتاه نمایید.
- در صورتیکه به عارضه هالوکس والگوس مبتلا هستید، جهت جلوگیری از فشار انگشت شست پا به سایر انگشتان از محصولات هالوکس والگوس استفاده نمایید.
- در هنگام ورزش از کتانی های ورزشی استفاده نمایید.