معمولاً در درمان ارتودنسی ثابت برای مرتب کردن دندان ها از براکت های فلزی استفاده می شود. از آنجایی که این براکت ها کاملا بر روی دندان ها مشخص هستند در طی درمان ارتودنسی دندان، نمای زیبایی به دندان ها نمی دهند و بسیاری از افراد خصوصاً بزرگسالان، تمایلی به استفاده از آنها ندارند. لذا براکت هایی همرنگ دندان ها ساخته شده اند که نمایی بسیار زیبا و عملکردی مشابه براکت های فلزی دارند. در این روش براکت هایی از جنس سرامیک که تقریبا همرنگ دندانها هستند بر روی دندان ها چسبانده می شوند و از این رو به آن ارتودنسی سرامیکی نیز می گویند.
معرفی براکت های سرامیکی
این نوع براکت ها از مواد کامپوزیتی و آلیاژهای سرامیکی ساخته می شوند. و مواد کامپوزیتی به کار رفته در آن مشابه همان موادی می باشد که برای پر کردن دندان ها استفاده می شود. این براکت ها به دلیل شبیه بودن به دندان ها و همرنگی با آن حتی از فاصله یک متری هم قابل دیدن نیستند.
مهم ترین مزیت ارتودنسی سرامیکی، دیده نشدن براکت ها در طی درمان می باشد و برای افرادی که دندان های نامرتبی دارند و خواهان درمان ارتودنسی هستند و از طرفی هم نمی خواهند در طی درمان براکت های فلزی در دهانشان مشخص باشد، بسیار مفید است. البته باید در نظر داشت که در این روش معمولا سیم ارتودنسی که بر روی براکت ها قرار می گیرد از جنس فلزی می باشد و قابل رؤیت است. هر چند که امکان استفاده از سیم های روکش دار و همرنگ دندان هم وجود دارد؛ ولی معمولا به دلیل اصطکاک زیاد این سیم ها با براکت سرامیکی و کند شدن شدید حرکت دندان ها و طولانی شدن طول دوره درمان، استفاده از سیم های همرنگ دندان توصیه نمی شود.
براکت های سرامیکی به دلیل جنس شکننده ای که دارند نسبت به براکت های فلزی آسیب پذیرتر هستند و راحت تر می شکنند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند. بنابراین بهتر است در طول درمان از خوردن خوراکی های سفت اجتناب شود. همچنین، براکت های سرامیکی نیازمند رعایت جدی تر اصول بهداشت دهان و دندان هستند؛ چون براکت های سرامیکی مستعد لک شدن هستند. بنابراین در طی درمان، دندان ها باید حداقل دو تا سه بار در روز به روش صحیح مسواک زده شوند. رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی اهمیت بسزایی دارد، چون دسترسی به بعضی از نواحی دشوار است و احتمال جمع شدن ذرات غذایی و پلاک میکروبی در این نقاط وجود دارد. با توجه به نکات مطرح شده، استفاده از ارتودنسی سرامیکی در کودکان و نوجوانان توصیه نمی شود. لازم به ذکر است که معمولا طول درمان در ارتودنسی سرامیکی نسبت به ارتودنسی فلزی، اندکی بیشتر است چون میزان اصطکاک بین براکت سرامیکی و سیم ارتودنسی بالا است و همین امر روند حرکت دندان را کمی کند می کند و معمولا درمان با ارتودنسی سرامیکی کمی طولانی تر می شود.
هزینه درمان با ارتودنسی سرامیکی نیز از ارتودنسی فلزی بیشتر است؛ چون براکت های سرامیکی از براکت های ارتودنسی فلزی گران تر هستند. همچنین درمان در ارتودنسی سرامیکی زمان برتر است و درمان یک مشکل یکسان با ارتودنسی سرامیکی بیشتر از ارتودنسی فلزی طول می کشد در نتیجه هزینه ارتودنسی این دو نیز یکسان نخواهد بود. البته این تفاوت تعرفه در جلسه مشاوره به بیماران توضیح داده می شود تا آنها بتوانند با در نظر گرفتن عوامل مختلف، تصمیم گیری نهایی را انجام دهند. از این رو به دلایل فوق، سعی کنید در زمینه شیوه صحیح درمان ارتودنسی شفاف با متخصص ارتودنسی دندان مشورت نمایید.
بهترین سن برای انجام ارتودنسی
عیب های براکت سرامیکی
- براکت ارتودنسی سرامیکی به دلیل جنس شکننده ای که دارند نسبت به براکت های فلزی در برابر ضربه تحمل کمتری دارند و راحت تر می شکنند. همچنین اندازه این نوع از براکت ها نسبت به نوع فلزی بزرگتر می باشد و مقداری هم تیزتر و زبرتر هستند که این امر می تواند باعث آزار شما شود، البته بعد از چند روز به آن عادت خواهید کرد.
- طول درمان با براکت های سرامیکی نسبت به نوع فلزی آن، اندکی بیشتر است. به خاطر اینکه ارتودنتیست برای کاهش ریسک شکستن سرامیک ها مجبور است در طول درمان، نیروی کمتری را روی آن ها اعمال کند. همچنین به دلیل اینکه جنس این براکت های سرامیکی از مینای دندان محکم تر است، برخورد و تماس دندان ها با آن ممکن است باعث ساییدگی آن ها شود.
- در ارتودنسی سرامیکی برای زیبایی کار از کش های به رنگ سفید یا شفاف استفاده می شود. و این کش ها ممکن است در طول زمان تغییر رنگ دهند البته اگر زیاد چای یا قهوه مصرف نکنید، اتفاق خاصی نمی افتد. زیرا این کش ها هر یک ماه یک بار توسط ارتودنتیست تعویض می شوند.
- یکی دیگر از عیب های استفاده از براکت های سرامیکی این است که برداشتن آنها از روی دندان نسبت به نوع فلزی، سخت تر و مشکل تر می باشد. زیرا جنس براکت های سرامیکی به بافت مینای دندان نزدیکتر است و به همین منظور قدرت اتصال محکمتری دارند. هزینه ارتودنسی سرامیکی نسبت به ارتودنسی معمولی نسبتاً بیشتر است چونکه در این نوع، متخصص ارتودنسی زحمت بیشتری می کشد و جلسات بیشتری را باید صرف این کار کند.
- در حال حاضر، در خیلی از موارد می توان به جای براکت های فلزی از براکت های سرامیکی استفاده نمود، هرچند که استفاده از آن ها در ناهنجاری های شدید و مواردی که نیاز به جراحی فک می باشد، توصیه نمی شود. در صورت توصیه متخصص ارتودنسی، ارتودنسی سرامیکی می تواند جایگزین زیبایی برای ارتودنسی فلزی باشد.
استفاده از دهان شویه در دوران ارتودنسی
کاربرد های ارتودنسی با استفاده از بریس های سرامیکی:
بریس های سرامیکی، تقریبا قادر به اصلاح کلیه ی مشکلات مربوط به دندان و فک می باشد. برخی از این مشکلات عبارت اند از:
- بهم فشردگی دندان ها
- دندان های فاصله دار
- جلو یا عقب بودن دندان ها نسبت به یک دیگر و یا نیاز به چرخیدن بعضی از دندان ها
- مشکلاتی نظیر، اور بایت، اپن بایت و کراس بایت
