بیشتر کودکان اولین دندان خود را در ۶ ماهگی در می آورند اما برخی از کودکان نیز در اوایل سه ماهگی یا ۱۴ ماهگی دندان در می آورند. اینکه کودکان در چنین شرایطی چه احساس و تجربه ای دارند بسیار متنوع است. هر کدام از کودکان ممکن است نشانه های خاص خود را داشته باشند اما برخی از نشانه ها در همه کودکان یکسان است.
شکل گیری دندان ها از زمانی که کودک هنوز در رحم است شروع می شود. وقتی باردار بودید جوانهٔ دندان های کودکتان که پایهٔ دندان های شیری او هستند ایجاد شده است، اما با وجود این، بسیار به ندرت نوزادی با یک یا دو دندان به دنیا می آید یا در طول چند هفتهٔ اول زندگی دندان درمی آورد.
اولین دندان های شیری کودک که دو دندان وسط فک پایین است، اغلب بین چهار تا هفت ماهگی درمی آید اما این زمان بر حسب ژن های به ارث رسیده در کودک می تواند خیلی زودتر یا حتی تا ۱۳ ماهگی به تأخیر بیفتد و در کودکان مختلف با یکدیگر متفاوت باشد. اگر کودکتان رشد سریعی دارد، ممکن است سفیدی اولین دندان او را که معمولاً یکی از دندان های میانی پایین است از سه ماهگی ببینید و اگر رشد آهسته تری دارد، ممکن است اولین دندانش را تا یک سالگی یا بعد از آن درنیاورد.
به طورکلی بیشتر کودکان ابتدا دو دندان میانی فک پایین، بعد دو دندان میانی فک بالا و سپس دندان های کناری و پشتی را درمی آورند. آخرین دندان هایی که کودک درمی آورد دندان های آسیاب دوم هستند که در انتهای دهان و در بالا و پایین درمی آیند. این دندان ها معمولاً از سه سالگی کودک شروع به درآمدن می کنند. کمی پس از آن، کودکتان باید یک دستهٔ ۲۰ تایی دندان داشته باشد.
راه هایی برای کاهش درد ناشی از دندان درآوردن نوزادان
شما نمی توانید برای بیرون آمدن دندان های نوزادتان کاری انجام دهید، اما می توانید میزان درد و ناراحتی ناشی از آن را برای دلبندتان کاهش دهید. اینها برخی از راهکارهایی هستند که می توانند مفید باشند:
- به نوزادتان چیزی بدهید تا آن را بجود. به او یک حلقه ی دندانی یا حوله ی خیسی بدهید که قبلا آن را در یخچال گذاشته اید. دندان گیرها را در فریزر نگذارید، چون با منجمد شدن می توانند آن قدر سفت شوند که به لثه های کودک آسیب برسانند.
- به نوزادتان، غذای سرد بدهید. دادن غذاهای سردی مانند پوره ی سیب (کمپوت سیب له شده) یا ماست به کودک می تواند به کاهش درد و ناراحتی لثه های او کمک کند.
- لثه های کودک را ماساژ دهید. بعد از شستن دست هایتان، لثه های او را به آرامی اما محکم با انگشت تان ماساژ دهید. این فشار می تواند فشاری را که نوزاد به خاطر دندان های درحال جوانه زدن احساس می کند، تا حد زیادی تسکین دهد.
- داروی مُسکن را امتحان کنید. اگر هیچ یک از این روش ها مؤثر نبود، ممکن است پزشک برای کاهش درد و التهاب، استفاده از قطره ی استامینوفن نوزادان را توصیه کند.
استفاده از داروهای بدون نسخه مانند ژل ها و کر م های بی حس کننده که لثه ی نوزاد را بی حس می کنند و درد دندان درآوردن را تسکین می دهند، برای کودکان زیر ۲ سال توصیه نمی شود، بنابراین از مصرف خودسرانه ی این داروها اجتناب کنید و فقط تحت نظر پزشک از آنها استفاده کنید. آکادمی دندان پزشکی کودکان آمریکا، اداره ی غذا و داروی ایالات متحده و سایر کارشناسان هشدار می دهند که داروهای بی حس کننده ی موضعی حاوی بنزوکائین می توانند باعث متهوگلوبینمی ( methemoglobinemia) شوند؛ وضعیتی نادر اما خطرناک که در آن مقدار اکسیژن در خون، به طرز زیاد و خطرآفرینی پایین می آید.