برخی افراد از افزایش بزاق دهانشان شکایت دارند و به دنبال یافتن علت و درمان آن هستند. توضیح این افراد از مشکلشان این گونه است که می گویند وقتی می خوابند بزاق دهان شان ترشح شده به طوری که موقع بیدار شدن از خواب باید دهان خود را که پر از آب دهان است بسته نگه دارند تا به بیرون نرید، تا رسیدن به دست شویی یا گاهی اوقات برخی افراد نیمه شب چندین بار به دلیل ریزش آب از دهان بیدار می شوند.علل متفاوتی می تواند سبب افزایش میزان ترشح بزاق در فرد شود . که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماریهای دهان و دندان(از جمله عفونتها، التهابات و مشکلات لثه).
- یماریهای غدد و مجاری بزاقی که در سه گروه عمده و به تعداد فراوان در ناحیه دهان و انتهای زبان و گلو یافت می شوند.
- بیماریهای با درگیری غدد و سیستم متابولیسم(سوخت و ساز)بدن.
- اشکال در بلع بزاق(که این نکته حائز اهمیت است، به عبارتی تولید، ترشح و ترکیب ماده بزاقی نرمال است ولی سیستم جمع کننده بزاق و بلع آن به سمت لوله های گوارشی پایین تر،دچار اشکال ساختمانی یا فیزیولوژیک است که در چنین مواقعی بزاق در دهان بدلیل عدم بلع در دهان جمع می شود).
اضطراب و استرس نیز با ایجاد تداخل در ترشح برخی از هورمونهای بدن که در پاسخدهی به استرس نقش دارند،تاثیر گذار است(مثل وقتی که در اثر ترس زیاد ، بصورت معکوس،فرد دچار خشکی دهان میشود).
روش های برطرف کردن بزاق زیاد
اگر از مشکل افزایش ترشح بزاق رنج می برید، بهتر است موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا برای یافتن دلیل و درمان آن اقدام کند. اگر سیگار می کشید، این موضوع دلیل دیگری برای ترک آن است. اگر در ترک کردن سیگار ناتوان هستید، برنامۀ مشخصی جهت ترک تدریجی برای خود تهیه کنید. اگر مدت زیادی است که به دندان پزشکی نرفته اید، بهتر است برای معاینه اقدام کنید. ممکن است رعایت موارد زیر در کاهش ترشح بزاق به شما کمک کند:
- دندان هایتان را مسواک بزنید و چندین مرتبه در روز از دهان شویه استفاده کنید.
- در وعده های بیشتر و با حجم کمتر و حساب شده غذا بخورید و از خوردن غذاهای شور بپرهیزید.
- زیاد آب بنوشید و یک بطری آب همراه داشته باشید تا بتوانید مرتب آب مزه مزه و دهانتان را تر کنید.
- آب نبات بمکید یا آدامس بدون شکر بجوید. این امر به ترشح کمتر بزاق کمک نمی کند، اما قورت دادن بزاق تولیدشده را آسان تر می کند. از آب نبات ها و آدامس های ترش بپرهیزید، زیرا ترشح بزاق را بیشتر می کند.
اگر می توانید بزاق اضافه را قورت بدهید. اگر قورت دادن باعث احساس تهوع شما می شود، آب دهان را در دستمال کاغذی یا درون یک ظرف مخصوص تخلیه کنید، اما توجه داشته باشید که در این حالت باید آب بیشتری بنوشید تا دچار کمبود آب نشوید. برای بسیاری از زنان، این موضوع آزاردهنده است اما این مشکل اغلب مثل تهوع، در اواخر سه ماهۀ اول کمتر می شود یا به کلی از بین می رود، هرچند گاهی ممکن است در تمام دوره بارداری همراه شما بماند.
روش های متعددی برای درمان بزاق غلیظ وجود دارد برای برخی افراد, تشخیص و درمان بیماری های زمینه ای تحت نظارت پزشک ساده است.درمان های عمومی برای دهان خشک شامل این موارد است:
- تغییر دارو (با پزشک خود مشورت کنید اگر دهان خشکتان اثر جانبی داروی شما است)
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دوبار در روز
- استفاده از جایگزین های بزاقی از دندان پزشک یا پزشک
- اجتناب از تنباکو, کافئین, شستشو دهنده ساینده دهان, الکل, نوشیدنی های الکلی, غذاهای تند و ادویه ای, آب پرتقال و قهوه
- برداشتن یک بخش یا کامل دندان مصنوعی قبل از خوابیدن در شب
- استفاده از درمان های غیر تجویزی برای دهان خشک (خمیر دندان, ژل ها و خمیر دندان)
انتخاب بهترین برند ایمپلنت دندان
استفاده از جایگزین های بزاقی غیر تجویزی
- خوردن غذاهای جویدنی, مکیدن آب نبات سفت و یا جویدن آدامس برای تحریک عملکرد غده بزاقی
- نوشیدن8 تا 10 لیوان مایعات در روز (اما آرام و کم کم ، ولی در زمان زیاد تا تولید بزاق تحریک شود)
- مکیدن قطعات یخ
- استفاده از بخور در اتاق خواب هنگام خواب
- اجتناب از غذاهای سخت یا ترد که می تواند داخل دهان را خشک کند یا ببرد
- جویدن کامل قبل از قورت دادن
- کاهش یا حذف مصرف شکر و محدود کردن مصرف نمک
- مشورت با پزشکتان برای توصیه های غذایی شامل اطلاعات درباره نوشیدنی ها و غذاهایی که می تواند شرایط شما را بدتر کند
- جراحی برای باز کردن غدد بزاقی مسدود شده
توصیه های اضافی برای افراد مبتلا به بزاق غلیظ ناشی از تشعشع یا مواد شیمیایی شامل موارد زیر است:
- خوردن غذاهای نرم و پوره ای تا حد امکان و پرهیز از غذاهای چسبنده مانند کره بادام زمینی (یا هر غذایی دیگری که به دندان ها یا سقف دهان می چسبد)
- تمیز کردن دهان قبل و بعد از هر وعده غذایی با شستشو دهنده ها و یا آب
- مشورت با پزشک درباره استفاده از جایگزین های غذایی مایع برای دریافت غذای کافی و جلوگیری از خشک کردن دهان خود
