دنیای پنیر کوزه یا «کوپه پنیر» با بقیه اقوامش فرق دارد. فرایند و آداب پروردنش یک ماجراجویی تمام عیار پنیری است. این پنیر محلی، گنجی زیرخاکی است که اهالی دوراندیش ارومیه در تابستان می کارند و در زمستان خوشمزگی اش را از دل خاک برداشت می کنند. هرچه پنیر کهنه تر باشد، حالش بهتر و مرغوب تر است. پنیر کوزه عطری تند و قوی، طعمی خوش و بافتی پودری شکل و نسبتا چرب دارد.
مواد لازم برای تهیه پنیر کوزه ای ارومیه
- شیر گاو تازه ۲۰ کیلوگرم
- مایه پنیر ۱/۲ ق چای خوری
- نمک ید دار درشت به مقدار لازم
طرز تهیه پنیر کوزه ای ارومیه ای
ابتدا شیر تازه گاو را باید بجوشانید. حتما باید از شیر محلی استفاده کنید که پرچرب باشد و اصلا شیر پاستوریزه برای این کار مناسب نیستند زیرا چربی آن ها گرفته شده است. شیر را داخل قابلمه ریخته و فقط در حد ولرم شد بجوشانید. نباید شیر به قل زدن بیفتد.
مایه پنیر را داخل کاسه ریخته و با کمی شیر ولرم حل کنید و بعد به کل قابلمه اضافه کنید و هم بزنید تا مخلوط شود. فقط در حد مخلوط شدن این کار را انجام دهید. در ادامه درب قابلمه را قرار دهید و روی آن یک پتو بگذارید و برای ۴۵ دقیقه بگذارید تا بماند و خودش را بگیرد و حالت بریده بریده شود.
وقتی پنیر خودش را گرفت باید آن را صاف کنید. برای این کار داخل یک سبد یک پارچه تنظیف قرار دهید کمی فشار دهید تا آب اضافی آن خارج شود. حالا یک سنگ یا جسم سنگین روی پنیر قرار دهید و بگذارید برای ۵ ساعت در همین حالت بماند تا خشک شود و آب اضافی آن گرفته شود.
پنیر سفت شده را داخل یک کوزه یا سطل بریزید و به اندازه دلخواه نمک دانه درشت بزنید. بعد از یک روز آب پس می دهد و اگر این اتفاق نیفتاد کمی آب و نمک درست کنید و روی آن بریزید و در جای خنک قرار دهید. بعد از یک ماه پنیر را رنده کنید و به دلخواه سیاه دانه یا سبزی معطر به آن اصافه کنید. نوش جان
نکات کلیدی در تهیه پنیر کوزه ای ارومیه مقوی و سالم با شیر گاو
- بعد از اینکه پنیر را رنده کردید نمک آن را بچشید و اگر کم نمک بود کمی نمک اضافه کنید.
- اگر بعد از رنده کرده احساس کردید کمی پنیر آب دارد مجدد داخل کیسه ریخته و روی آن سنگ قرار دهید.
- باید پنیر را به طور فشرده داخل کوزه بریزید تا هوا وارد آن نشود
نکات طلایی برای نگهداری پنیر کوزه ای
- پنیر کوزه ای را در جای خشک و خنک نگهداری کنید و پس از زمان گفته شده پنیر را رنده کرده و سپس مخلوطی از سبزیجاتی که مایل به اضافه کردن آن ها می باشید، بدان بی افزایید.
- پنیر را بچشید و اگر در نظرتان کم نمک تر بود، به آن مقداری نمک اضافه کنید و در صورتی که پس از رنده کردن پنیر احساس کردید، که مقداری آب دارد بایستی آن را به درون کیسه های تمیز ریخته و در طی سه ساعت یک سنگ بزرگ به رویش قرار دهید.
- پس از اتمام مراحل گفته شده پنیر را به درون کوزه و یا سطل قرار دهید و به خوبی آن را فشار دهید تا پنیر به درون ظرف در مجاورت هوا قرار نگیرد.
- حالا این سطل را در زیرزمین چال نمایید و پس از گذشت سه ماه، آن را بیرون آورده و در وعده های دلخواه به سرو بپردازید.
خاصیت پنیر کوزه ای برای سلامتی
پنیر کوزه در کنار داشتن خواص تغذیه ای و آنتی اکسیدانی، طعمی بسیار دلچسب و متفاوت دارد. عطر و رایحه این نوع پنیر در مقایسه با سایر پنیرهای رسیده بسیار قوی و تند بوده و شکل ظاهری آن نیز به صورت خرد شده و البته غیر قالبی است. جالب است بدانید، برای تولید این نوع پنیر در روش سنتی از شیرخام استفاده می شود که امکان انتقال بیماری هایی نظیر تب مالت وجود دارد. اما در در روش صنعتی، با بهره گیری از تکنولوژی روز دنیا با استفاده از شیر پاستوریزه و مواد اولیه با کیفیت، پنیر در محیط کاملا بهداشتی تولید شده و برای مصرف روانه بازارهای مصرف می شود. این پنیر سرشار از کلسیم، پروتئین با هضم و جذب آسان، فسفر و انواع ویتامین هاست که ارزش غذایی آن معادل ۱۱-۱۰ کیلو شیر تازه گاو است.
کلسیم، پروتئین، منیزیم، زینک و ویتامین های A ، D و K مواد مغذی موجود در پنیر هستند که به سلامت استخوان ها در کودکان و بزرگسالان کمک و از بروز پوکی استخوان پیشگیری می کند . همچنین خواص آنتی اکسیدانی پنیر می تواند از بدن در مقابل تاثیرات منفی سدیم در کوتاه مدت محافظت کند. این محصول می تواند در تمامی وعده های غذایی، برای تمامی گروه های سنی و همچنین درانواع سالاد مورد استفاده قرار گیرد.