داشتن دندان های زیبا و عاری از هر نوع ضایعه، از آرزوهای دیرینه انسان بوده است. پوسیدگی دندان ها از قدیمی ترین و درعین حال از شایع ترین مشکلات شناخته شده نزد انسان می باشند. وقتی قسمتی از ساختمان سطح دندان خراب شود می گوییم دندان فاسد و پوسیده شده است. در سال های قبل از میلاد نیز بقراط و ارسطو امراض دهان و دندان را در آثار خود به بحث گذاشته بودند و دستوراتی را برای مقابله با آن ها ارائه داده بودند. همان طور که می دانیم دندان ها بزرگ ترین وسیله برای کمک به عمل گوارش هستند و غذایی که خوب جویده نشود می تواند مشکلاتی در عمل هضم غذا ایجاد نماید. در این مقاله قصد داریم در مورد راز زیبایی دندان و همچنین روش های مراقبت از دندان صحبت کنیم.
برخی می گویند چشم ها پنجره روح هستند اما در حقیقت یک لبخند زیبا سبب نمایش دندان های سالم و زیبا می شود و تأثیر زیادی دارد. پوسیدگی دندان سبب تخریب ساختار دندان می شود و می تواند روی مینای دندان (لایه خارجی دندان) و لایه عاج دندان تأثیر بگذارد. پوسیدگی دندان هنگامی رخ می دهد که غذاهای حاوی کربوهیدرات (قندها و نشاسته) مانند نان، غلات، حبوبات، شیر، نوشابه، میوه، کیک، آب نبات بر روی دندان باقی بماند. باکتری هایی که در دهان زندگی می کنند این غذاها را هضم کرده و آن ها را به اسید تبدیل می کنند. این باکتری ها، اسید، بقایای مواد غذایی و بزاق، باهم ترکیب شده و به شکل پلاک به دندان می چسبند. اسید، سطح مینای دندان را حل کرده و سبب ایجاد سوراخ هایی در دندان به نام حفره می شود.
یکی از متخصصان دندان پزشک در بریتانیا با بیان نکاتی که باید برای داشتن دندان های سفید و سالم رعایت کنید پرده از راز خانم هایی که دندان های مرواریدی دارند برداشت ؛ vimal Arora می گوید خانم هایی که دندان های سفید و زیبایی دارند :همیشه دندان های خود را دورانی مسواک می زنند این کار مانع آسیب لثه و مینای دندان آنها می شود.
همیشه از مسواک با برس نرم استفاده می کنند :
حتما از برس با موهای نرم استفاده کنید. موهای سخت می توانند به لثه و مینای دندان آسیب بزنند. با آرام مسواک زدن با یک برس پلاستیکی نرم، می توانید از شر باکتری ها خلاص شوید و لایه طبیعی دندانها را حفظ کنید.
هرگز نخ دندان کشیدن را فراموش نمی کنند :
کشیدن نخ دندان به کاهش باکتری موجود در میان دندان ها و لثه ها کمک می کند. این کار زمانی که روزانه نخ دندان بزنید بهتر عمل می کند.
نوشیدن زیاد آب قانون هر روز آنهاست:
آب بطور شگفتی در سلامت دندان موثر است و به جلوگیری از خشکی دهان کمک کند. دهان خشک منجر به رشد باکتری ها و قارچ ها می شود در نتیجه باعث پوسیدگی دندان و تنفس بد بو می شود. نوشیدن 7 - 8 لیوان آب روزانه کمک می کند از بوی بد دهان جلوگیری کنید.
شستن دندان ها با لیمو ترش:
آنها هفته ای 2 بار دندان هایشان را با مقداری آب لیموترش تازه می سایند ؛ برای انجام این کار پیش از شستشو هم به آرامی دندان هایتان را مسواک می زنند .
خاک رس و لیموترش
لیموترش، خاک رس و جوش شیرین به مرواریدی شدن دندان هایتان کمک می کنند پس هر چند وقت یکبار از این روش خانگی استفاده کنید.
خاک رس:
برای شستشوی خاص دندان هایشان مسواک را به مقداری خاک رس سبز یا جوش شیرین آغشته می کنند ؛ بعد یک قطره عصاره ی روغنی لیموترش یا نارنگی روی آن ریخته و دندان ها را به آرامی با این ترکیب مسواک می زنند و بعد کامل آبکشی می کنند.
دهانشویه نعناع
از جوشانده نعنا به عنوان دهانشویه استفاده می کنند.
زیبایی دندان ها
- لااقل روزی ۲ بار، اول صبح و شب، لازم است دندان ها مسواک زده شوند.
- لااقل روزی یک بار قبل از مسواک زدن باید با نخ دندان حاوی فلوراید، بین دندان ها تمیز شوند.
- هفته ای ۲ تا ۳ بار باید از دهان شویه فلوراید ۲/۰ درصد استفاده شود.
- هفته ای ۱ تا ۲ بار باید از دهان شویه کلرهگزیدین ۱۲/۰درصد استفاده شود.
- افراد با ریسک بالای پوسیدگی دندان، باید هر ۳ تا ۴ ماه یک بار به دندان پزشک مراجعه کنند و افراد با ریسک کمتر، هر ۶ تا ۹ ماه یک بار.
- افراد با ریسک بالای پوسیدگی دندان باید هر ۱۲ تا ۱۸ ماه یک بار از دندان های خود کلیشه رادیوگرافی تهیه کنند و افراد با ریسک کمتر، هر ۲۴ تا ۳۶ ماه یک بار.
- استفاده از آدامس های فاقد قند پس از مصرف غذاهای حاوی ساکارز یا تنقلات به مدت ۵ تا ۳۰ دقیقه توصیه می شود.
- استفاده از خمیر دندان های حاوی فلوراید مناسب و مواد ساینده کم همراه با مسواک توصیه می شود.
- دهان شویه آب نمک ممکن است مفید باشد اما جایگزین روش های پیشگیری فوق الذکر نمی شود.
- دندان های شیری کودکان تا سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی باید تحت کنترل باشند و بدون حفظ فضایشان نباید آنها را کشید.
- کشیدن دندان های شیری منجر به از دست رفتن فضای دندان های دایمی زیرین می شود و نیاز به درمان های ارتودنسی را واجب می کند.
- به محض رویش اولین دندان دایمی در سن ۶ تا ۸ سالگی باید شیارهای آن از نظر ابتلا به پوسیدگی مورد معاینه قرار گرفته و در صورت لزوم بسته شوند.
- در صورتی که به صورت ژنتیکی ناهنجاری های دندانی یا فکی در والدین یا بستگان کودک وجود داشته باشد، بهتر است کودک از سنین ۱۰ سالگی تحت کنترل دندان پزشک متخصص کودکان یا ارتودنسی قرار گیرد.
- وجود فاصله بین دندان های شیری معمولا طبیعی است و نباید موجب نگرانی والدین شود.
- مقادیری بی نظمی و درهم رفتگی دندان های پایینی در سنین ۸ تا ۹ سالگی معمولا طبیعی است و به مرور برطرف می شود.
- درد نداشتن دندان ها الزاما بیانگر سالم بودن آنها و نداشتن پوسیدگی نیست.
- در صورتی که دندانی درد شدید داشته باشد، نشان دهنده تخریب وسیع عاج و عصب دندان است و احتمال نیاز به درمان ریشه را مطرح می کند.