فشارخون پایین مانند فشار خون بالا برای افراد مشکلاتی مانند (ضعف، سرگیجه، ضعیف شدن قلب، خستگی، بی حالی و غش ) ایجاد می کند. برای درمان فشارخون پایین دانستن علت آن مهم است علل فشارخون پایین مانند (خونریزی، عفونت، کم آبی بدن، کند شدن غیر طبیعی ضربان قلب ( ناشی از تجویز دارو )، تغذیه نادرست و سوء تغذیه به علت فقدان پروتئین و کالری کافی و کمبود ویتامین های گروه ب مخصوصاً ویتامین B5 ،C، پانتتونیک اسید ) می باشد. در صورتی که علت فشار خون مشخص باشد پزشک با رفع علت مشکل را برطرف می کند ولی در زمانی که علت فشار خون نامشخص باشد و یا تغذیه نادرست علت فشار خون باشد با یک برنامه غذایی صحیح می توانید مشکل کاهش فشار خون را بر طرف نمایید.
علائم فشار خون پایین
بیشتر افرادی که فشارخون پایینی دارند، علائمی نشان نمی دهند. در این افراد، بیماری نهفته ای وجود ندارد که باعث افت فشارخون شود و در نتیجه درمانی لازم نیست. با این حال، زمانی که افت فشارخون مانع رسیدن خون کافی به مغز و دیگر اندام های حیاتی می شود، بایستی تحت درمان قرار بگیرد. در چنین مواقعی، یک بیماری نهفته منجر به افت فشارخون می شود. علائم رایج افت فشارخون عبارت اند از:
- سرگیجه
- تاری دید
- تپش قلب
- خستگی شدید
- تشنگی شدید
- پوست رنگ پریده
- ضعف
- تنگی نفس
- ضربان قلب نامنظم
- سبکی سر
- حمله
عدم رسیدن خون کافی به مغز در اثر فشارخون پایین منجر به سرگیجه، خستگی شدید و عدم تمرکز می شود. تغییر حالت مانند بلند شدن و ایستادن ممکن است باعث سرگیجه یا سبکی سر شود. زمانی که فردی در حالت ایستاده است، خون به سمت پایین بدن حرکت می کند و این امر باعث کاهش فشارخون می شود. از آنجا که فشارخون افراد مبتلا به فشارخون پایین در حالت عادی پایین است، ایستادن باعث کاهش بیشتر فشار می شود. در نتیجه علائمی همچون سبکی سر و سرگیجه بروز می کند.
علت فشار خون پایین و راههای درمانمصرف آب زیاد برای بالا بردن فشار خون خوب است
برای افزایش فشار خون نوشیدن آب زیاد، حجم خون را افزایش میدهد. که سبب افزایش فشار خون می شود. وقتی شما مصرف نمک را افزایش می دهید بدن شما تقاضای نوشیدن آب زیاد می کند. اگر افت فشار خون دارید حداقل ۲ لیتر آب در روز مصرف کنید. اگر شما افت فشار خون دارید علاوه بر مواد معدنی یا آب لوله کشی، از نوشیدنی های ورزشی که دارای سدیم بالایی هستند استفاده کنید.
کمبود ویتامین و نقش آن در افت فشار خون
فقدان ویتامین ها مخصوصاً ( ویتامین های C, B و فقدان ویتامین E می تواند سبب کاهش فشار خون شود. و در مورد کمبود ویتامین B5 یا کمبود اسید پانتونیک بدرستی ثابت شده است مخصوصاً این ویتامین برای تولید انرژی و متابولیسم چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدرات و شکل گیری عنصر آهن لازم است کمبود پانتتونیک اسید نیز می تواند به حذف سدیم بالا منجر شود. ویتامین B5 در همه غذاهای حیوانی مخصوصاً کبد و احشاء بیشتر است گوشت مرغ و تخم مرغ نیز مقدار زیاد از این ویتامین را دارند. منابع گیاهی مانند ( برنج و گندم ) مخصوصا برنج غنی از این ویتامین هستند.
نقش ویتامین C در فشار خون پایین
مرکبات ( پرتغال، لیمو، گریپ فروت و غیره ) مخصوصاً فلفل ویتامین C بالایی دارند سبزیجات سبز تیره برگ دار مانند ( کلم یا کلم بروکلی ) از منابع مهم این ویتامین هستند. گیاهان دیگری که حاوی این ویتامین هستند عبارتند از (گلابی، سیب، تربچه، انار، اسفناج، گل کلم، سیب زمینی، کلم بروکسل، موز، خربزه، هندوانه، هویج، آناناس، کرفس، نخود فرنگی، توت فرنگی، انگور، انجیر، لوبیا، کاسنی، آووکادو، دانه های سویا، نارگیل و غیره ) می باشند.
مواد غذایی گیاهی دارای ویتامین E شامل (تخم آفتابگردان، روغن جوانه گندم، بادام برشته، لسیتین سویا ، روغن زیتون ) و سایر منابع گیاهی مانند ( سیب یا مارچوبه ) دارای مقادیر کمتر این ویتامین است. بسیاری از سبزیجات هستند که داری ویتامین ای هستند ولی ارزش ذکر کردن را ندارند.
کمبود پروتئین و کاهش فشار خون
منابع با پروتئین بالابرای ساخت سلول ( سلول های عروق خونی ) سطح پروتئین باید مناسب باشد رگ های خونی در فردی که افت فشار خون ( هیپوتنشن ) دارد نمی تواند پمپ کردن خون را بطور صحیح انجام دهند. برای ساخت سلول ها در دیواره رگ های خونی نیاز به پروتئین است و بهترین منابع دارای پروتئین منابع حیوانی است پروتئین های گیاهی ناقص هستند کامل ترین مواد غذایی حیوانی پروتئین تخم مرغ است که جذب ۹۰ درصد دارد و پروتئین شیر ۸۰ درصد جذب دارد و غذاهای گیاهی مانند (گندم) که ارزش بیولوژیکی بالایی دارد تنها ۵۰ درصد جذب پروتئین دارد. برای اینکه جذب پروتئین های گیاهی را بالا ببریم باید با مواد غذایی دیگر ترکیب کنیم تا جذب آن ها را بالا ببریم برای مثال غلات لیزین کم ولی متیونین و سیستئین بالایی دارند حبوبات متیونین و سیستئین کم ولی لیزین بالایی دارند برای مثال اگر گندم را با عدس ترکیب کنیم پروتئین مرغوبی بدست می آید که همانند گوشت ارزش دارد.
راه دیگری که مردم برای بدست آوردن پروتئین با کیفیت بالا انجام می دهند مثلا ترکیب تخم مرغ با شیر و یا محصولات لبنی با غذاهای گیاهی مانند (ماست با غلات، ماکارونی با پنیر، سبزیجات با تخم مرغ) است
مصرف مواد پر کربوهیدرات را کاهش دهید.
با خیساندن ۱۵ – ۳۰ گرم از گیاه سنبل هندی در ۲۵۰ سی سی آب جوش معجونی تهیه کنید و سه بار در روز مصرف کنید.
مصرف یک فنجان آب چغندر دو بار درروز مشکل کاهش فشار خون را بر طرف می کند.
درمان اورژانسی
زمانی که دچار افت ناگهانی فشار خون شده اید موارد ذیل جهت درمان اورژانسی توصیه می گردد:
- مقداری چای دارچین میل نمایید تا به سرعت تاثیر آن را در بالا بردن فشار خونتان مشاهده نمایید برای این کار با توجه به این که تهیه دم نوش از چوب دارچین مقداری زمانبر است و در لحظه اورژانس ممکن است تهیه دم نوش از چوب دارچین موجب صرف زمان گردد، توصیه می شود از پودر دارچین استفاده نمایید و مقداری از پودر آن را داخل آب جوش ریخته، بعد از چند دقیقه که دم کشید با عسل شیرین کنید و میل نمایید.
- مصرف نمک دریا باعث تعدیل در فشار خون می گردد، اگر دارچین دم دست نبود و امکان مصرف آن را نداشیتد، مصرف مقدار نمک دریا می تواند برای رفع افت فشار خون نافع باشد.
- مصرف شربت زنجبیل و عسل نیز برای بالا بردن فشار خون مفید می باشد
توصیه هایی برای افراد مبتلا به فشارخون پایین
برخورداری از یک رژیم غذایی سالم که از تمام گروه های غذایی بهره می برد، مواد مغذی موردنیاز بدن را تأمین خواهد کرد.
وعده هایی غذایی مکرر اما کوچک به جای دو وعده غذایی بزرگ به پیشگیری از افت فشارخون کمک می کند.
محدودسازی مواد غذایی سرشار از کربوهیدرات مانند سیب زمینی، برنج، نان و پاستا به کنترل فشارخون کمک می کند.
نوشیدنی های حاوی کافئین به صورت موقت فشارخون را افزایش می دهند.
مصرف غذاهای سرشار از سدیم به بهبود سطح فشارخون کمک می کند. با این حال سدیم اضافی منجر به بروز مشکلات قلبی می شود.
نوشیدن آب کافی حجم خون را افزایش می دهد و از کمبود آب جلوگیری می کند.
مواد غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین ب کمپلکس و ویتامین سی را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
از ایستادن یا قرار گرفتن در یک موقعیت برای مدت طولانی خودداری کنید.
از تغییر حالت ناگهانی بپرهیزید.
در محیط های گرم و خشک قرار نگیرید.
اگر دچار افت فشارخون شدید، بنشینید و پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید.
