رژیم گیاه خواری یا خام خواری؟ کدام سالم تر است

گیاه خواری موضوع تازه ای در دنیا نیست. گیاه خواری تقریبا از ۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تاکنون در جهان دیده شده است و انواع مختلفی هم دارد. آدم ها به دلایل مختلفی به سراغ این سبک زندگی می روند. برخی به دنبال سلامتی اند، برخی هم آن را به دلایل اخلاقی و حتی مذهبی دنبال می کنند. دوستداران حیوانات و محیط زیست هم که گل سرسبد طرف داران گیاهخواری اند. هرچند گیاه خواری موضوع آشنایی است، مشتقات آن مثل خام گیاهخواری هنوز جنبه های مبهم و نامشخصی برای عموم دارد. برای روشن شدن موضوع، در این مقاله درباره تفاوت رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری می خوانید.

هر آنچه که باید راجب رژیم گیاه خواری بدانید

رژیم گیاهخواری چیست؟

بنا به تعریف جامعه گیاهخواران، گیاهخوار کسی است که از خوردن این مواد خودداری می کند: گوشت قرمز، گوشت پرندگان، گوشت شکار، ماهی، صدف و هر محصول دیگری که از کشتار حیوانات به دست می آید. در رژیم گیاهخواری انواع میوه ها، سبزیجات، حبوبات، دانه ها و خشکبار وجود دارد. گیاهخواری به دسته های مختلفی تقسیم می شود، مثلا:

• گیاهخواری حاوی شیر و تخم مرغ:در این نوع از رژیم گیاهخواری هیچ نوع گوشتی مصرف نمی شود، اما خوردن تخم مرغ و لبنیات مانعی ندارد؛
• گیاهخواری حاوی شیر: این دسته از گیاهخواران گوشت و تخم مرغ مصرف نمی کنند، اما شیر و لبنیات دیگر را با کمال میل در رژیم غذایی شان دارند؛
• گیاهخواری حاوی تخم مرغ: در این روش از گیاهخواری ، گوشت و هیچ فراورده حیوانی ای به جز تخم مرغ مصرف نمی شود؛
• خام گیاهخواری: در این شیوه از گیاهخواری هیچ گونه فراورده حیوانی مصرف نمی شود: هیچ فراورده ای.

کسانی هم که به طور دائم گیاهخوار نیستند، نیم گیاهخوار خوانده می شوند. دسته ای از دوستداران گیاهخواری نیز گوشت پرندگان و گوشت قرمز مصرف نمی کنند؛ اما ماهی را به رژیم غذایی شان راه می دهند. به این افراد هم پسکاتاریان (pescatarians) یا ماهی خوار می گویند. این دو دسته از افراد عملا زیر عنوان گیاهخوار قرار نمی گیرند.

رژیم خام گیاهخواری چیست؟

برای بررسی تفاوت رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری قبل از هر چیز باید بگوییم که خام گیاهخواری سخت گیرانه ترین شکل گیاهخواری است. جامعه گیاهخواران این رژیم را روشی می داند که هرگونه بهره برداری ظالمانه از حیوانات را محکوم می کند؛ پس خام گیاهخواران فقط مخالف استفاده غذایی از حیوانات نیستند؛ بلکه هر استفاده دیگری از آنها را هم درست نمی دانند.

خام گیاهخواران نه گوشت می خورند و نه لبنیات، تخم مرغ و فراورده های حیوانی دیگر؛ مثلا از خوردن عسل، گلاتن، قرمزدانه مکزیکی یا کارمین، پپسین، انواعی از ویتامین D3، شِلاک، آلبومین و کازِئین هم خودداری می کنند. بیشتر دلایل خام گیاهخواران و گیاهخواران برای نخوردن گوشت و تولیدات حیوانی مشابه است؛ اما تفاوت هایی در میزان سخت گیری شان درباره این موضوع وجود دارد.

برای مثال هر دو گروه به خاطر محیطزیست و حفظ سلامت بدن خود از خوردن گوشت و فراورده های حیوانی خودداری می کنند؛ اما خام گیاهخواران در انتخاب مواد غذایی سخت گیرترند و معتقدند که انواع فراورده های حیوانی می تواند سلامتی شان را در معرض خطر قرار دهد و برای محیط زیست عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.

گیاهخواران معتقدند که ازنظر اخلاقی، کشتن حیوانات کار درستی نیست؛ اما مصرف فراورده های حیوانی مانند شیر و تخم مرغ را مجاز می دانند؛ البته تا زمانی که تولید آنها همراه با آسیب زدن به حیوانات نباشد.

دراین زمینه نگاه خام گیاهخواران سخت گیرانه تر است و می گویند حیوانات باید زندگی کاملا آزادانه ای داشته باشند و انسان ها نباید به هیچ وجه در مسیر تولید غذا و لباس، کشفیات علمی و… از آنها بهره کشی کنند.

پس همان طور که دریافتید، تفاوت رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری در نگاه آنها به چگونگی برخورد انسان ها با حیوانات هم هست.

وضعیت مواد مغذی در رژیم های گیاهخواری و خام گیاهخواری چگونه است؟

پژوهش ها نشان می دهند که رژیم های غذایی گیاهخواری و خام گیاهخواری ازنظر چربی های اشباع شده و کلسترول، کمبود دارند. در مقابل، مقادیر زیادی از ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر و گیاهان مقوی و سالم در این رژیم ها جای دارند.

هم رژیم گیاهخواری و هم رژیم خام گیاهخواری سرشار از مواد مغذی اند؛ مثلا میوه ها، سبزیجات، دانه ها، غلات کامل، خشکبار و فراورده های سویا. اما اگر فردی بدون داشتن برنامه ای درست به این رژیم ها روی بیاورد، با کمبودهایی جدی مواجه خواهد شد؛ مثلا امکان دارد که بدنش دچار کمبود روی، کمبود آهن، کلسیم و کمبود ویتامین D شود.

طرف داران هر دو رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری هم کمبود ویتامین B12 و اسیدهای چرب زنجیره بلند امگا ۳ دارند. این را هم بدانید که کمبود این مواد در رژیم خام گیاهخواری بیشتر از رژیم گیاهخواری است.

کدام یک از دو رژیم غذایی سالم تر است؟

بنا به پژوهش ها و گزارش های تحقیقاتی مختلف، اگر هریک از این رژیم های غذایی به درستی تنظیم شوند، استفاده از آنها در تمام مراحل زندگی مجاز است؛ اما اگر برنامه ریزی درستی برای غذاهای مصرفی تان نداشته باشید، با کمبود اسیدهای چرب امگا۳، کلسیم و ویتامین های D و B12 روبه رو خواهید شد. این کمبودها سلامت جسم و سلامت روان شما را مختل می کنند.

هر دو روش تغذیه باید با برنامه ریزی هایی دقیق پیش بروند. برنامه های دقیق غذایی می توانند به جذب بهتر و بیشتر مواد مغذی کمک کنند. شاید لازم باشد گیاهخواران و خام گیاهخواران غذاهای غنی شده و مکمل هایی به ویژه آهن، کلسیم، امگا۳ و ویتامین های D و B12 مصرف کنند.

این دسته از افراد باید میزان مواد مغذی مصرفی خود در طول روز را به دقت کنترل کنند. برای این کار، اول باید میزان مواد مغذی موجود در خون بررسی شود؛ سپس درصورت نیاز بدن، داروهای مکمل مصرف شود.

مطالعات محدودی نیز نشان می دهند تفاوت رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری در ابتلا به بیماری ها هم محسوس است؛ برای مثال خام گیاهخواران کمتر از گیاهخواران در معرض دچارشدن به دیابت نوع دوم، بیماری های قلبی و انواع سرطان هستند. علاوه بر اینها، خام گیاهخواران شاخص توده بدنی (BMI) کمتری از گیاهخواران دارند؛ بنابراین به نظر می رسد با افزایش سن، کمتر به وزن آنها اضافه می شود.

البته رژیم های گیاهخواری و خام گیاهخواری هنوز به مطالعات بیشتری نیاز دارند و نمی توانیم با قطعیت درباره مزایا و معایب آنها صحبت کنیم. برای شروع باید مضرات خام گیاهخواری یا گیاهخواری را هم در نظر بگیرید.

بااین همه، رژیم خام گیاهخواری ازنظر کنترل وزن و کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری ها، از رژیم گیاهخواری مفیدتر است. درعین حال، همین رژیم خام گیاهخواری، اگر به درستی تنظیم نشود، سبب کمبود مواد مغذی در بدن می شود.

خام گیاهخواری فقط به تغذیه مربوط نمی شود

تفاوت رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری تاحدی هم در اصول و منش فکری طرف داران هر دو رژیم دیده می شود. درواقع خام گیاهخواری بیش از آنکه روشی برای تغذیه باشد، نگاهی است که سبک زندگی افراد را می سازد. خام گیاهخواران با آسیب زدن به حیوانات و نادیده گرفتن حقوق آنها مشکل دارند؛ به همین خاطر است که بیشتر آنها حتی از لباس هایی از جنس پشم، ابریشم، خز، چرم، جیر و… هم استفاده نمی کنند.

خام گیاهخواران دور هر نوع برندی را که از حیوانات سوءاستفاده می کند، به راحتی خط می کشند؛ مثلا فقط از آن دسته لوازم آرایشی استفاده می کنند که در تولیدشان خبری از دست درازی به زندگی حیوانات نیست.

این دسته از افراد با مسابقات اسب دوانی، سیرک ها، مراسم گاوبازی و هر فعالیت دیگری که در آنها از حیوانات سوءاستفاده می شود، کاملا مخالف اند. خام گیاهخواران روش زندگی و تغذیه خود را برای حفظ زمین و محیط زیست و جلوگیری از تشدید مشکلاتی مانند گرمایش کره زمین مناسب و مفید می دانند.

در آخر

پس متوجه شدیم که تفاوت رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری در شدت پایبندی به قوانینی است که در آنها خوردن فراورده های حیوانی منع می شود. خام گیاهخواری در میان روش های مختلف گیاهخواری سخت گیرترین است. مطالعاتی محدود نشان می دهد که احتمالا خام گیاهخواری مزایای بیشتری از گیاهخواری دارد.

اگر بتوانید به این روش های تغذیه و زندگی به درستی عمل کنید، در هر سنی که باشید، می توانید به آنها روی بیاورید. انتخاب با شماست.