قُروِه شهری در غرب ایران است. این شهر، مرکز شهرستان قروه است که سومین شهر پرجمعیت در استان کردستان به شمار می آید.این شهرستان در دشت وسیعی در شرق شهر سنندج قرار دارد و با بخش اپاختر باختری (شمال غربی) استان همدان هم مرز است، که این دشت از اپاختر (شمال) به شهرستان بیجار و از جنوب به استان کرمانشاه محدود است. این شهرستان در دامنهٔ رشته کوه زاگرس و در بلندای ۱۹۰۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است و از شهرهای سردسیر کشور به شمار می آید. رشد و توسعهٔ قروه در مسیر جادهٔ (سنندج به تهران) انجام پذیرفته است و هم چنین به این شهر القابی نظیر «دشت خدا»، «شهر تمیز ایران»، «اولین شهر توریستی ایران»، «شهر تاریخ و فرهنگ»، «شهر تجاری ایران»، «دشت سرسبز ایران» و «پاک ترین و خوش آب وهواترین شهر ایران» معروف است. قروه برای زندگی مطابق ارزیابی دیده بان کیفیت هوا در سوئیس معرفی شد و رتبه اول را کسب کرد.شهرستان قروه به شهری تجاری تبدیل شده و مراکز خرید و پاساژهای متعددی را در خود جای داده است. عواملی چون شاه راه ارتباطی غرب کشور که از مرکز این شهرستان گذر می کند و پایتخت را به کشورهای همسایه از جمله عراق و ترکیه متصل می کند از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است.شهر قروه به دلیل نزدیکی به بازارچه های مرزی، جزء شهرهایی به شمار می رود که در آن کالاهای خارجی دادوستد می شود. اغلب کالاهای خارجی در پاساژها و مراکز خرید این شهرستان عرضه می شوند. این شهرستان دارای جاذبه های تاریخی بسیاری است و این عامل موجب شده مسافران و گردشگران از اقصی نقاط ایران به این شهر مسافرت کنند و از مراکز تجاری و اماکن تاریخی و فرهنگی این شهرستان دیدن کنند.قروه در منطقه ای کوهستانی واقع شده و اغلب کوه های پیرامون آن در بیش تر ماه های سال پوشیده از برف اند. از مهم ترین کوه های این شهر می توان به شعبان کچل، بدر، پریشان، پنجه علی (پنجه)، حاج آقا، قره یارکه، قلوز و کولاره اشاره کرد. رود شور مهم ترین رود قروه بوده و آب این رود به همراه سایر رودهای منطقه به قزل اوزن می ریزد. از سایر رودهای قروه می توان اوزون، تلخه رود، طهماسب قلی و قره چای را نام برد.
نام شهرستان قروه
مورد اطمینان ترین ریشه یابی نام شهر قروه، برگرفته از گل وا بوده که به محلی اطلاق می شده که گل در آن زیاد بوده و با اندکی بارندگی گل به وجود می آید. قروه معرب کلمهٔ فارسی میانه (گوربِگ) بوده و مرکب از (گروگور) یعنی دشت و صحرایی هموار و از این جهت است که (گور) با (بگ) به معنی خدا که بر روی هم گوربک یعنی دشت خدا است. در اسفند آباد شهرستان قروه کنونی کلمهٔ اسفند در لغتنامهٔ دهخدا چنین تعبیر می شود اسفند. [اِ ف َ] (اِ) در اوستا سپنته صفت است (در تأنیث سپنتا) یعنی پاک یا مقدس است. در بسیاری از کلمات بسیط و مرکب فارسی بجا مانده مانند: اسفند یا سپند گیاهی که در لاتینی روتا نام دارد و دانهٔ آن بخوری است معروف.
مردم شناسی شهرستان قروه
شهر قروه یکی از شهرستان های مهاجرپذیر استان به شمار می رود. وجود آب و هوای خنک، موقعیت ترانزیتی، و دشت های حاصلخیزی است که در توسعه این شهر مؤثر بوده است از جمله عوامل رشد این شهر مهاجرت بی رویه به این شهر است که از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بوده است.
زبان شهرستان قروه
مردم شهرستان قروه به زبان های کردی و اقلیتی به ترکی آذربایجانی صحبت می کنند؛ و پیرو دین اسلام مذهب تسنن و تشیع هستند لازم است ذکر شود تعدادی خانوار بهایی نیز در این شهر ساکن هستند. برپایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ خورشیدی، جمعیت قروه در این سال بالغ بر ۱۱۵٬۲۳۸ نفر بوده است.
صنعت و معدن شهرستان قروه
قروه سه شهرک صنعتی به نام های آونگان، دلبران و سه راهی میهم را در خود جای داده است؛ همچنین ۸۰ واحد صنعتی در این شهر مشغول به فعالیت اند. قروه معادن سنگ و طلای بسیاری را در خود جای داده و نیاز منطقه به سنگ های مختلف را تأمین می کند. معادن مختلف آنتیموان در معدن بهارلو، پوکهٔ معدنی، شن کوهی، گرانیت، ماسهٔ کوهی، مرمر و مرمریت در این شهر قرار گرفته اند. همچنین از مهم ترین سنگ های معدنی استخراجی از معادن این شهر می توان به سرامیک چینی، کریستال و گرانیت اشاره کرد. تعداد کارگاه های استخراج معدن قروه در سال ۱۳۸۳ خورشیدی، بالغ بر ۴۶ کارگاه بوده که این کارگاه ها مسئولیت استخراج معادن این منطقه را برعهده داشته اند. در سال ۱۳۸۴ خورشیدی، شرکت استرالیایی ریوتیتنو یکی از معادن بزرگ طلا را در منطقهٔ بهارلو-داش کسن در شرق قروه کشف کرد. پروانه بهره برداری این معدن اکنون با نام ساریگونی صادر شده است و دو شرکت داخلی با همکاری یک شرکت قزاقستانی در حال آماده سازی این معدن به منظور بهره برداری از آن هستند. ذوب آهن زاگرس در این شهرستان واقع است.
ورزش قروه
در حال حاضر سه هزار۵۰۰ نفر ورزشکار سازمان یافته وجود دارد از این تعداد، دو هزار۵۰۰ نفر از آقایان و هزار نفر شامل بانوان می باشد. ۱۵ هیئت ورزشی بانوان و ۳۵ هیئت ورزشی آقایان در این شهرستان فعال است در حال حاضر ۱۹۲ مربی بانوان و آقایان در این شهرستان وجود دارد که از این تعداد ۱۲۰ نفر در سطح درجه ۳، ۵۵ نفر در سطح درجه ۲، ۱۰ نفر در سطح درجه یک، دو نفر در سطح ملی و پنج نفر در سطح بین المللی فعالیت می کنند. ۲۳ باشگاه فعال شهرستان در رشته های فوتبال، کشتی، بدنسازی، کونگ فو، آیروبیک، یوگا، بیلیارد و کاراته و کوهنوردی و بوکس وجود دارد ورزشکاران و جانبازان و معلولین شهرستان در این رشته ها دارای مقام های کشوری می باشد.
ساختار شهرستان قروه
محدودهٔ کنونی شهرستان قروه از قرن نهم به بعد به قلمرو علی شکر معروف بوده است. علی شکر از امرای جهانشاه میرزا قراقوینلو بوده است بلوک اسفند آباد شهرستان قروه کنونی در دورهٔ حکومت قراقویونلوها به همدان تعلق داشته است. قلمرو علی شکر در زمان کنون پسر بلافصل اردلان که حاکم کردستان در سال های ۶۰۶ تا ۶۲۶ ه.ق بوده است به کردستان الحاق شده است در سال ۹۰۱ ه.ق قلمرو علی شکرشاه به انضمام مهربان و جوانمرد کنونی به سرخاب بیک پسر مأمون بیک واگذار می شود. در دورهٔ قاجاریه در دارالحکومه اسفند آباد که در قدیم قلمرو علی شکر نامیده می شود و یکی از بلوکات هجده گانهٔ سنندج به شمار می رود در قریهٔ قصلان بود. در عهد امان الله خان بزرگ قصلان قلعه و عمارات و حمام و مسجد باغ و بیشه زیادی داشته است.مستندات تاریخی نشانگر آن است که قروه نه تنها به عنوان یک شهر در دورهٔ قاجاریه مطرح نبوده بلکه مراکز جمعیتی روستایی دیگری که در اطراف آن وجود داشته مانند روستای قصلان بدون تردید یک مرکز جمعیتی قدیمی در منطقه محسوب می شده و از اهمیت و مرکزیت بیشتری برخوردار بوده است.رشد و توسعهٔ قروه در مسیر راه ارتباطی همدان به سنندج صورت گرفته است. قرائن تاریخی موید آن است که این روند از اواخر دورهٔ قاجاریه شروع می شود هستهٔ اولیهٔ روستای قروه در کنار چشمهٔ سراب و در ارتفاعات جنوب غربی شکل گرفته است این ارتفاعات بر دشت وسیع حاصلخیز شمال و شمال شرقی خود مسلط بوده است.
آیین های سنتی شهرستان قروه
مردم کردزبان قروه مراسم عید باستانی نوروز را باشکوه خاصی برگزار می کنند. یکی از روستاهای این شهرستان که ساکنان آن چراغ آداب و رسوم کهن را روشن نگه داشته است، روستای طوغان در اطراف شهرستان قروه است. طوغان مردمی خونگرم و مهمان نواز دارد. زن های این روستا با ساخت عروسک های پشمی سیاه رنگ که بیشتر به شکل کلاغ است، آن ها را برای مراسم گار که در زبان فارسی به معنی قارقار کلاغ است، آماده می کنند، مراسم گار مربوط به صدها سال پیش است. مردم این روستا برای رهایی از فصل سرما و دور کردن این پرنده، در گذشته کلاغ عروسکی می ساختند. آن را داخل قفس چوبی یا حصیری که ساخته دست خودشان بود اسیر می کردند، چرا که بر این باور بودند با این کار کلاغ های واقعی از ترس اسارت از خانه آن ها دور می شوند و به این ترتیب این آیین نهادینه شد.
جاذبه های گردشگری شهرستان قروه
در سال هایی نه چندان دور شهرستان قروه ازشهرستان های پر رونق بوده است و گردشگران زیادی را بر خود جذب کرده است در ادامه برخی از جاذبه گردشگری شهرستان قروه معرفی میشود.
چشمه باباگرگر
در روستاي باباگرگر، در حدود 18 کيلومتري شمال شرقي شهرستان قروه، چشمه اي جوشان هميشه مي خروشد که به آن “دنگز” مي گويند. آب اين چشمه در استخري عميق و مدور به محيط 200 متر جمع مي شود. اين چشمه پر آب داراي آبي است که رنگ آن مايل به سرخ است و در بعضي مواقع به رنگ زرد مايل به ليمويي در مي آيد. آب اين چشمه به علت وجود املاح معدني به ويژه گوگرد رنگين است. ظاهرا اين آب براي امراض سودايي و پوستي مناسب است و در درمان سوً هاضمه و ديگر بيماري هاي دستگاه گوارش و نيز راشيتيسم و درمان تورم موثر مي باشد. اين چشمه و امامزاده باباگرگر در کنار آن از مکان هاي طبيعي و تاريخي استان محسوب مي شوند.
سینما فردوسی قروه
از اواخر دهه ۷۰ به بعد اولین سینمای شهرستان سینما فجر قروه، که تعطیل شده بود. عملیات راه اندازی سینما فردوسی قروه به همت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی قروه و با عزم جدی سینما شهر تهران و بخش خصوصی در دهه فجر ۹۳ شروع به فعالیت نمود و با اکران بارکد در شهرستان قروه افتتاح شد که سینما شهر تهران ۴۰۰ میلیون ریال و بخش خصوصی نیز برای مناسب سازی فضای آمفی تئاتر و تبدیل آن به سینما ۲۰۰ میلیون ریال هزینه کرده است. این سینما ظرفیت ۲۰۰ تماشاچی را دارد و با اکران فیلم های سینمایی روز به صورت صدای دالبی و تصویر فول اچ دی خواهد بود که سینما فردوسی شهرستان قروه را به یکی از برترین سینماهای باختر کشور تبدیل خواهد کرد.
منطقه حفاظت شده بدر و پریشان
منطقه حفاظت شده بدر و پریشان با مساحت 43 هزار هکتار در میان استان های کردستان و کرمانشاه و در فاصله 12 کیلومتری جنوب شهر قروه قرار دارد. منطقه بدر و پریشان منطقه ای کوهستانی است و از کوه های صخره ای، دره های کم عمق، تپه ماهورها و ارتفاعات به هم پیوسته تشکیل شده است که دامنه ارتفاعی آن از 2000 تا 3298 متر متغیر می باشد. این منطقه دارای چشمه های فراوان است که در این میان می توان به چشمه شاه پسند، چشمه های شمالی کوه بدر، چشمه کبود و چشمه پناهگاه پریشان اشاره نمود. این منطقه با پوشش گیاهی مناسب، زیستگاه گونه های جانوری مهمی همچون کل و بز می باشد که به منظور حفظ این گونه ها و چشم اندازهای طبیعی و زیبای آن از تاریخ 1375 خورشیدی به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت و در اوایل سال 1385 خورشیدی به منطقه حفاظت شده بدر و پریشان ارتقاء یافت.
گونه های جانوری این منطقه به شرح زیر می باشند:
- پستانداران: بز کوهی، کل، روباه، گرگ، شغال، گراز و خرگوش
- پرندگان: قرقی، طرقه، دلیجه، شاهین، عقاب، سارگپه، کبوترسانان، جغد، کلاغ نوک سرخ، شبگرد و کبک
- خزندگان: لاک پشت، مار و مارمولک
این منطقه از گیاهان مختلفی پوشیده شده است که عبارتند از گون، مرزه، کما، انواع لاله، نخود سیاه، گیاهان علفی چند ساله، بادام وحشی، ریواس، نسترن وحشی، جگن، زنبق، میخک، کنگر، شکر تیغال، شقایق، کلاه میرحسن و …
پل فرهاد آباد
پل فرهاد آباد در 45 کیلومتری شمال غربی شهرستان قُروه در روستای فرهاد آباد در مسیر جاده قدیمی بیجار بر روی رودخانه بایتمر احداث شده است. پل فرهاد آباد دارای 8 دهانه می باشد که چشمه وسط بزرگ تر است. این پل 80 متر طول دارد و نوع قوس های بکار رفته در آن عموماً جناغی و مصالح استفاده شده، آجر است. تاریخ ساخت پل به طور دقیق مشخص نیست ولی با توجه به شیوه معماری پل، به نظر می رسد که به احتمال زیاد از پل های دوران صفویه باشد.این پل در زمان حکومت خسروخان اول مقارن با حکومت زندیه تعمیر و بازسازی شد و فرهاد میرزای معتمدالدوله (عموی ناصرالدین شاه) در زمانی که حاکم کردستان بود آن را مرمت نمود و به همین جهت این پل به نام فرهاد آباد نامیده می شود. از آنجا که این پل توسط امیر علایی نیز مورد مرمت واقع شد، به نام پل امیر نیز مشهور است.این پل در اثر سیلاب های بهاری سال 1369 خورشیدی تخریب شد و به موجب آن سازمان میراث فرهنگی استان به احیا و مرمت آن پرداخت.روستایی به نام ویس مرید از موقوفات این پل است.
حمام قصلان
حمام قصلان از حمام های قدیمی شهر قروه است که در روستای قصلان در 6 کیلومتری شمال شرق قروه قرار دارد. تاریخ ساخت این حمام به اواخر دوره زندیه و زمان حکومت خسروخان اول؛ والی وقت کردستان تعلق دارد. این حمام دارای قسمت های مختلفی همچون هشتی، حمام سرد، میاندر، حمام گرم، خلوتی خصوصی و عمومی، خزینه و تون می باشد و تزئینات منحصر به فرد آهک بُری آن با طرح های گیاهی، هندسی، انسانی و حیوانی در نوع خود قابل توجه است.بر اساس کتیبه ای که بر سردرِ ورودی حمام نصب گردیده و اکنون در موزه سنندج نگهداری می شود، این بنا در سال 1255 هجری قمری در روزگار آصف؛ حاکم وقت سنندج مجدداً تعمیر و مرمت شده است. این بنا تا اوایل انقلاب اسلامی مورد استفاده بوده اما به دلیل احداث حمام جدید در روستا به تدریج از رونق آن کاسته شده است. در سال 1380 خورشیدی بار دیگر عملیات مرمت و تعمیرات توسط واحد حفظ و احیای مدیریت وقت میراث فرهنگی استان آغاز و از آن تاریخ تاکنون در چندین مرحله عملیات مرمت صورت گرفته است. بر اساس تصمیمات اخذ شده، با توجه به موقعیت و ویژگی شهرستان قروه در خصوص دارا بودن معادن مختلف سنگ، مقرر گردیده که بعد از پایان اقدامات مرمتی حمام، ساختمان مذکور به موزه سنگ و دست ساخته های سنگی منطقه تبدیل شود.
آبشار سنگین آباد
آبشار قلوز در استان کردستان قرار دارد. قلوز در زبان محلی به معنی صعب العبور و دیواره سنگی است. این کوه سه قله دارد. قله های سه گانه قلوز( قلوز کوچک ، قلوز وسط ، قلوز بزرگ) در جنوب قروه واقع شده است. ارتفاع بلندترین قله آن (قلوز بزرگ ) 3100 متر است. قله های قلوز از سمت جنوب مُشرف به روستاهای پیر سلیمان و امین آباد است. از سمت غرب به روستاهای قلعه و سرتیپ آباد وهمچنین قله «زرده چرمو» با ارتفاع 3000متر در سرتیپ آباد می باشد. از سمت شرق مُشرف به روستای سرقل – میهم علیا ومیهم سفلی می باشد. مسیر صعود به قله اصلی قلوز ابتدا از قروه به سمت روستای قلعه که در 2 کیلومتری و سپس به روستای سنگین آباد که در8 کیلومتری و جنوب قروه واقع شده می توان حرکت کرد. آبشار قلوز یا سنگین آباد در 1 کیلومتر روستا واقع شده است.
غار و صخره های تاریخی فرهاد تاش (وینسار)
در حدود 35 كیلومتری شرق شهر قروه، در فاصله سه روستای داشبلاغ ، آقبلاغ و وینسار بر روی كوهی مرتفع، بقایای یك معدن بزرگ سنگ قرار دارد كه از نظر نوع ، اندازه و تراش سنگ دارای ویژگی های خاص و از اهمیت بسیار برخوردار است. باور مردم برآن است كه این سنگ ها به داستان شیرین و فرهاد ارتباط دارد. نوع حجاری و سفال های موجود در منطقه، احتمالاً به دوره ساسانی تعلق دارد. این منطقه در ایام بهار به عنوان تفرجگاه مورد استفاده مردم است. در ضلع شرقی همین كوه فرهادتاش، دهانه غاری وجود دارد كه “اورل استین” مستشرق اروپایی هنگام بررسی منطقه غرب كشور، از این غار نام برده و ظاهراً نتوانسته وارد آن شود.حوالی منطقه فرهادتاش نمونه های فسیل دریایی زیادی وجود دارد.
دریاچه سراب کوثر
دریاچه سراب کوثر در فاصله یک کیلومتری جنوب شهر قروه قرار دارد. آب این دریاچه از چشمه های متعددی که در بستر دریاچه وجود دارند تأمین می شود. این دریاچه از گذشته های دور تأمین کننده آب آشامیدنی و کشاورزی اهالی شهر بوده و امروزه یکی از گردشگاه های مهم این شهر محسوب می شود و علاقمندان رشته قایقرانی و سایر ورزش های آبی به این دریاچه زیبا مراجعه می نمایند. در میان دریاچه یک جزیره کوچک سر از آب بیرون آورده که به نحو زیبایی نورپردازی شده و با عبور از پل آهنی می توان به آن رسید.دریاچه سراب کوثر با نام «تک آغاج» که واژه ای ترکی است و به معنای تک درخت می باشد نیز خوانده می شود.
ودر پایان...
پیک پریشان/ قروه را شهرستان طلایی کردستان نامیده اند. شهرستانی که نه تنها بخش مهمی از کشاورزی و دامداری این استان را دربر می گیرد، بلکه سرشار از معادن طلا و سنگ است. طلای ساریگونی یا داش کسن، مرمر قصلان و قزل قایه سریش آباد، سنگ آهن گلالی و فلدسپات نمونه های بی نظیر از این معادن می باشند.امیدواریم از این مطلب لذت برده باشید. با ساعد نیوز همراه باشید.
معرفی شهرستان دیدنی لنجان
