سرطان لب (lip cancer) از شایع ترین سرطان های دهان است که اغلب در مردان دیده می شود. شایع ترین نوع آن هم، نوع سنگفرشی آن است که می تواند پخش شود.اگر افراد و به خصوص آقایان که بیشتر در معرض ابتلا به سرطان لب قرار دارند، با علل بروز آن آشنا شوند، می توانند از عوامل خطرزای آن دوری کنند و شانس خود را برای ابتلا به این سرطان کاهش دهند.
۱- مصرف تنباکو : مصرف محصولات تنباکو از قبیل سیگار، پیپ و قلیان یکی از عوامل خطری است که سبب افزایش احتمال ابتلا به سرطان لب می شود.
۲- عفونت های ویروسی : اگر چه به بطور کامل ثابت نشده، ولی نتایج برخی تحقیقات حاکی از آن است که ویروسی به نام (HPV)یا ویروس پاپیلومای انسانی، احتمال ابتلا به سرطان لب را افزایش می دهد.
۳- کمبود برخی موادمغذی: برنامه غذایی که عناصری مانند آهن، اسید فولیک، سلنیوم و ویتامین های A و E را کمتر دارد، احتمال ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهد.
۴- عدم رعایت بهداشت دهان: عدم رعایت نکات بهداشتی در ناحیه دهان (مثل مسواک زدن) سبب ابتلا به سرطان لب و دهان می شود.
۵- عوامل ژنتیکی: نژادهای آفریقایی و مردان بالای ۴۰ سال، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان لب قرار دارند.
۶- مصرف الکل : مصرف الکل، خطر ابتلا به سرطان لب را افزایش می دهد.
۷- در معرض نور آفتاب بودن : افرادی که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارند و یا از نورها و اشعه های مصنوعی استفاده می کنند (مثل تخت های سولاریوم که برای برنزه کردن استفاده می شوند)، در معرض ابتلا به سرطان لب می باشند. این گونه افراد به سرطان پوست نیز مبتلا می شوند.
اگر فرد مبتلا به سرطان لب، خونریزی داشته باشد و متوقف نشود، و یا علایم غیر معمول مثل مشکل در خوردن و آشامیدن و قورت دادن غذا داشته باشد، حتما باید با پزشک متخصص خود در میان بگذارد
علل بروز سرطان لب
از علل بروز سرطان لب می توان به استعمال سیگار، مصرف مشروبات الکی، در معرض نور مستقیم خورشید (اشعه UV) بودن، اشاره کرد. دچار شدن به عفونت های ویروسی مانند HPV (ویروس پاپیلومای انسانی تناسلی) و EBV (ویروس اپشتین بار) هم احتمال ابتلا به سرطان های سر و گردن به ویژه لب را افزایش می دهد. افرادی که از دستگاه های سولاریوم برای برنزه کردن پوست خود استفاده می کنند هم نسبت به سایر اشخاص بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان لب قرار می گیرند.
علائم سرطان لب
رایج ترین نشانه ی سرطان لب، وجود زخم روی لب یا داخل دهان است که به مرور زمان درمان نمی شود. سایر نشانه ها و علائم آن عبارتند از:
- برآمدگی روی لب یا متورم و ضخیم شدن قابل توجه لب
- بی حس شدن یا احساس درد در لب
- خونریزی از لب
- لکه های قرمز یا سفید روی لب
- سفت و منقبض شدن فک، که ناشی از تورم است.
- بی حس شدن چانه به خاطر درگیری اعصاب ناحیه
مانند سایر سرطان ها، سرطان لب نیز در مراحل اولیه احتمالا علائم آشکار نداشته باشد . گاهی اوقات ابتلا به سرطان لب از طریق معاینه بیمار توسط دندانپزشک مشخص می شود.علائم سرطان لب می تواند همانند سایر بیماری های لب باشد، بنابراین ضروری است در صورت مشاهده هر نوع ضایعه بی دلیل روی لب یا خونریزی از لب به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.
تشخیص سرطان لب
تست ها و روش های تشخیص سرطان لب عبارتند از:
– معاینات فیزیکی، که پزشک به بررسی کامل لب، دهان، صورت و گردن و هم چنین علائم و نشانه ها می پردازد. تومور لب در این مرحله می تواند تشخیص داده شود.
– برداشت نمونه از بافت، که اصطلاحاً بیوپسی نام دارد. در این تست، نمونه کوچکی از بافت جهت بررسی های بیشتر زیر میکروسکوپ، به آزمایشگاه فرستاده می شود تا از لحاظ وجود سرطان بررسی گردد.
– تست های تصویربرداری، که نشان می دهند آیا سرطان به سایر نواحی پخش شده است یا خیر. سی تی اسکن و MRI از جمله این تست ها هستند.