در حالت عادی هر فرد در طول مدت عمر خود دارای 20 عدد دندان شیری و 32 عدد دندان دائمی هستند. اما گاهی ممکن است دندان اضافی رویش کند که در حالت عادی نباید به وجود آید. به این روند هایپردنت یا هایپردنتی (Hyperdontia ) می گویند جزو ناهنجاری های دندان دسته بندی می شودبه بیان دیگر به وضعیتی که تعداد دندان های شیری بیش از 20 عدد و تعداد دندان های دائمی بیش از 32 عدد باشند را دندان اضافی یا هایپردنت یا هایپردنتی می گویند. در این مقاله قصد داریم تا انواع دندان اضافی، علت رشد دندان اضافی و راه های درمان آن را با هم بررسی کنیم.
رویش دندان اضافی در دهان انواع مختلفی دارد. که در هر بخشی از قوس دندانی ممکن است اتفاق بیوفتد. ولی بیشتر این اتفاق در دندان های دائمی جلویی دیده می شود، هرکدام بنا بر موقعیت رویش دندان اضافی نام های متفاوتی دارند.
ماگزیلاری مزیودنس: اگر در موقعیت دندان های جلویی کناری در فک بالا دندان اضافی رویش کند به آن ماگزیلاری مزیودنس گفته می شود که شایع ترین نوع این ناهنجاری دندانی است.
دیستودنز یا دیستومولر: رویش دندان مربوط به دندان های بزرگ آسیاب فک بالا و فک پایین دیستودنس یا دیستومولر می گویند. که در واقع پشت دندان عقل قرار می گیرد.
پارامولار: اگر رویش دندان نزدیک دندان آسیا باشد به آن پارامولار می گویند.
ناتال یا زایشی: در هنگام تولد دندان اضافی شیری نیز رویش می کند که به آن ناتال یا زایشی گفته می شود.
هنوز علت مشخص و قطعی برای رویش دندان اضافی در دهان پیدا نکرده اند. با این حال اعتقاد بر این است که ژنتیک در این زمینه نقش دارد.دندان اضافی ممکن است در اثر بد شکلی دهان مانند شکاف لب و کام اتفاقی بیفتد.دندان اضافی وضعیتی است که ممکن است مرتبط با برخی بیماری ها از جمله سندرم گاردنر و سندرم اهلر دانلس باشد.معمولاً افراد متوجه وجود دندان اضافی در فک نمی شوند تا زمانی که تمام مجموعه دندان های شیری رشد می کند. دندان اضافی در مراحل اولیه رشد دندان تشکیل می شود. در این مرحله جوانه دندان باز شده ودو دندان شکل میگیرند که یکی از آنها دندان اضافی غیر ضروری محسوب می شود.
سوالات متداول دندان اضافی
1- آیا دندانهای اضافی ارثی هستند؟
مطالعات ژنتیکی نشان می دهد که ممکن است برخی کودکان این بیماری را به ارث ببرند. همچنین یک تا دو درصد از کودکان سالم هم ممکن است دندانهای اضافی داشته باشند.
2- برای جلوگیری از بروزدندان اضافی چیکار کنیم؟
باید از سن شش سالگی دندانهای کودک توسط ارتودنتیست معاینه شود. ارتودنتیست می تواند وجود دندان اضافی را شناسایی کند و از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کند.
3- دندان اضافه چه مشکلاتی را بوجود می آورد؟
دندان اضافی باعث شلوغی و نامرتبی دندانهای دائمی، مشکلات گفتاری، مشکل جویدن، ظاهر غیرطبیعی چهره، تاخیر در رویش دندان دائمی که اگر به موقع درمان نشود آسیب های بیشتری را بوجود می آورد.
4- چرا دندان اضافی باعث کج شدن دندانهای مجاور می شود؟
دندان اضافی کودک مانعی بر سر راه بیرون آمدن دندان مجاور می شود در نتیجه باعث شلوغی و نامرتبی دندانها می شود.
5- دندان های اضافه بیشتر در کدام فک وجود دارد؟
اگرچه دندان های اضافه ممكن است در هر ناحیه از فک دهان دیده شوند، ولی در فک بالا بیشتر از فک پایین مشاهده می شود.
6- خطرات داشتن دندان اضافی چیست؟
هنگامی که دندانهای اضافی به ریشه دندان دائمی دیگر نزدیک می شوند، می تواند باعث تحلیل ریشه دندان دائمی شود.
7- اگر دندان اضافی در حال رویش باشد چه باید کرد؟
باید به دندانپزشک مراجعه کنید معمولا این دندانها باید سریع تر خارج شوند تا باعث بروز مشکلات جدی تری نشوند.
8- چه زمانی ممکن است تاخیر در رویش دندان دائمی به علت دندان اضافی باشد؟
اگر رویش دندان دائمی بیش از شش ماه از افتادن دندان شیری بطول انجامد، احتمال وجود دندان اضافی وجود دارد. این دندان اضافی، مانع از رویش دندان دائمی می شود.