استفاده از نخ دندان در کنار تمیز کردن دندان و مسواک زدن دندان ها یک بخش بسیار مهم از مراقبت روزمره از دندان محسوب می شود که می تواند از بروز بیماری لثه و دندان جلوگیری کند. اما گاهی اوقات استفاده از نخ دندان می تواند باعث درد و خونریزی لثه و بروز درد و ناراحتی شود و شما را از استفاده از نخ دندان و توجه به بهداشت دهان و دندان دلسرد کند. دردناک بودن لثه می تواند به استفاده نادرست از نخ دندان، به موقع استفاده نکردن از نخ دندان، بیماری لثه، و در برخی موارد به سایر اختلالات ارتباط داشته باشد.
طریقه استفاده از نخ دندان :
1) در حدود 30 تا 40 سانتیمتر از طول نخ ببرید و انتهای آن را دور هر انگشت اشاره بپیچید به گونه ای که ۵ سانتیمتر نخ بین انگشتان شما باشد.
2) مانور انگشتان جهت سهولت در کار با نخ دندان خیلی مهم است. همانطور که نخ را از یک دندان به دندان بعدی حرکت می دهید، از انگشت وسط خود به عنوان یک ” حلقه ی بالا بر ” استفاده کنید و نخ را حرکت دهید بطوریکه هر بار با قسمت جدیدی از نخ فواصل بین دندانها را تمیز کنید.
3) نخ را بین انگشت شست و انگشت اشاره خود بگیرید.هرچه به بخشهای عقبی دهان می روید، کشیدن نخ از روی نوک انگشتان راحت تر خواهد بود.
4) به آرامی نخ را با جلو و عقب بردن( حرکت اره ای) آن بین دندان های خود وارد کنید از ضربه ی محکم و ناگهانی برای وارد کردن نخ بین دو دندان بپرهیزید.پس از وارد شدن نخ در بین دو دندان دیگر حرکت اره ای را متوقف کنید.نخ را در ناحیه ی منحنی یک دندان بالا ببرید.نخ را به بالا و پایین حرکت دهید و آنرا به زیر لثه تا آنجایی که به راحتی وارد می شود، حرکت دهید.
5) نخ دندان را از یک طرف دیواره ی دندان وارد کرده و موقع خارج کردن از دیواره مقابل خارج کنید، یعنی نخ دندان یک حلقه ی کامل بین دو دندان مجاور بزند.
6) نخ را از بین دو دندان بیرون بکشید، چنانچه در هنگام بیرون کشیدن نخ گیر کند یا رشته رشته شود، آنر از دور انگشت باز کرده و از یک انتها بیرون بکشید و مجددا بدور انگشت وسط خود بپیچید.
(در صورتی که بیرون کشیدن نخ دندان، همراه با رشته رشته شدن نخ باشد و یا منجر به پاره شدن نخ دندان گردد، ممکن است: بین دو دندان پوسیدگی وجود داشته باشد ، جرم در آن ناحیه ایجاد شده باشد و البته پرکردگی نامناسب هم باعث پاره شدن نخ دندان خواهد شد که در هر سه صورت باید به دندانپزشک مراجعه و نسبت به رفع مشکل اقدام نمائید.)
7) سپس قسمت استفاده شده نخ را دور یک انگشت بپیچید و قسمت جدیدی را از روی انگشت دیگر آزاد کنید. با ادامه این روند بین تمامی دندانهایتان را تمیز کنید.
8) سعی کنید تمام دندان هایتان با نخ نظافت شود. برای موفقیت در این امر می توان ابتدا فک بالا و سپس فک پایین را نخ زد.
9) روش دیگر استفاده از نخ دندان به اینصورت است که ابتدا دو سر آزاد آن را گره کرده، یک حلقه درست می نمائیم. آنگاه این حلقه را در دست گرفته، سایر مراحل ذکر شده را تکرار می کنیم.
10) روش دیگر پیچیدن نخ دندان دور انگشت وسط است.
زمان استفاده از نخ دندان:
1) قبل از مسواک زدن : وقتی شما از نخ دندان استفاده می کنید همه پلاک ها از بین نمی روند و ممکن است پلاک هایی که به نخ دندان چسبیده اند در دهان شما باقی بمانند اما اگر بعد از استفاده از نخ دندان مسواک بزنید همه این پلاک ها از بین می روند. از دیگر مزایای استفاده از نخ دندان این است که فلوراید موجود در خمیر دندان در بین دندان های شما، جایی که قبلا پلاک بوده است، قرار می گیرد.پس برای رسیدن فلوراید خمیر دندان به داخل شیارهای دندان، افراد باید قبل از مسواك زدن از نخ دندان استفاده كنند.
2) بعد از مسواک زدن : اگر اول مسواک بزنید بسیاری از پلاک های روی سطوح دندانی را از بین می برید؛ در نتیجه وقت کم تری برای استفاده از نخ دندان صرف خواهید کرد. برخی معتقدند که اگر اول از نخ دندان استفاده کنید و سپس مسواک بزنید ممکن است پلاک ها به نقاط خارج از دسترس میان دندانتان منتقل کنید. بسیاری از دندان پزشکان توصیه می کنند که اول مسواک بزنید چون بسیاری از افراد به این شیوه عادت کرده اند و هیچ ضرری هم ندارد.برای کودکان، استفاده از نخ بعد از مسواک زدن بهتر است.
3) در حین مسواک زدن : بهترین موقع استفاده از نخ دندان در بین مسواک زدن خواهد بود به این صورت که وقتی مسواک زدن را شروع کردیم و خمیر دندان بخوبی کف کرده مسواک زدن را موقتا کنار می گذاریم و نخ دندان را بدست می گیریم و بعد از استفاده از نخ دندان دوباره مسواک زدن را ادامه می دهیم.
4) شب ها قبل از خواب : در زمان خواب، ترشح بزاق برای تمیز کردن دندان ها و لثه کاهش می یابد و باکتری ها فرصت بهتری برای آسیب رساندن به دندان ها دارند. بنابراین استفاده از مسواک و نخ و همچنین تمیز کردن زبان هر شب قبل از خواب ضروریست.
*) مهم ترین نکته این است که حتما از نخ دندان استفاده شود ، حال تقدم و تاخر آن زیاد فرقی ندارد خصوصا اگر دندان هایتان با همان روش سالم هستند.
در برخی نقاط نخ دندان پاره می شود یا گیر می کند.
- در نقاطی که شما نمی توانید به راحتی نخ دندان را بین دندان های خود حرکت دهید به دو مشکل کلی ارتباط دارد:
- معمولا این نقاط به طور کامل تمیز نمی شوند و این امر یک مشکل بسیار بزرگ است که زمی نه بروز بیماری های دهان و لثه را فراهم می کند.
- گاهی اوقات علیرغم تلاش برای تمیز کردن بین دندان ها معمولا نخ دندان خراب یا پاره می شود.
- گاهی اوقات علیرغم تلاشی که برای استفاده از نخ دندان می کنید، در برخی موارد حاد با یک چالش بزرگ مواجه می شوید. و در صورتی که در حین استفاده از نخ دندان قسمتی از دندان شما لق شده باشد باید فورا به مطب دندان پزشک مراجعه کنید.