تاثیر ورزش بر گردش خون

تاثیر ورزش بر دستگاه گردش خون

ورزش و فعالیتهای تربیت بدنی موجب تقویت عضله قلب می گردد. امروزه فعالیتهای ورزشی بعنوان اقدامی جهت پیشگیری از بروز سکته های قلبی محسوب می شود. در اثر ورزش عروق خونی گشاد شده و سبب تسریع جریان خون می گردد. میزان هموگلوبین خون بیشتر شده و در تتیجه کار انتقال اکسیژن به اندامهای مختلف بدن بهتر انجام می شود. ورزش مداوم راهی است برای پیشگیری از بروز بیماری فشار خون. ورزش می تواند میزان تری گلیسیرید خون را به حد متعادل برساند ، بجای خوردن دارو بهتر است ورزش کنید. میزان کلسترول خون در اثر تمرینات ورزشی به حد مطلوبی می رسد ، خصوصاً اگر با رژیم غذائی همراه باشد. برای بیماران دیابتی ، ورزش بسیار مفید است و قند خون را تا حد مطمئن پایین می آورد. با تقویت عضله قلب بوسیله ورزش تعداد ضربان قلب در دقیقه کم شده و قلب با نیروی بیشتری خون را ارسال می دارد. با انقباض عضلات پا در حین ورزش خون راحت تر به قلب باز می گردد و از بروز بیماری واریس در پاها جلوگیری مینماید. کسانی که ورزش می کنند درصد بیشتری از دستگاه تنفس خود را بکار می گیرند. افزایش حجم تنفسی در طول روز وشب موجب دریافت اکسیژن بیشتر و رساندن آن به اندامهای بدن میشود. کسی که قابلیت دریافت و مصرف اکسیژن را در حد بالا داشته باشد ، زود خسته نمی شود و کارائی بیشتری خواهد داشت. افزایش حجم تنفسی در افرادی که ورزش می کنند موجب کاهش تعداد تنفس آنها در دقیقه شده و بر میزان اکسیژن گیری هر بار تنفس می افزاید.

1. ( بر اساس قانون قلب ) خودتطبيقي قلب با خون زيادتر و افزايش قدرت پمپاژ
2. تحريك اعصاب سمپاتيك به جاي اعصاب پاراسمپاتيك

نتایج ورزش بر سیستم گردش خون

به صورت کلی می توان گفت که تأثیر ورزش بر دستگاه گردش خون به دو شیوه نمایان می شود که به شرح زیر هستند

• عضله قلب بر اساس قانون قلب خودش با افزایش حجم خون مطابقت می دهد و قدرت پمپاژ خون را بالا می برد
• دستگاه عصبی سمپاتیک تحریک می شود و فعالیت بیشتری نسبت به دستگاه عصبی پاراسمپاتیک خواهد داشت.

چرخه قلبی یا یک مرحله کامل انقباض و انبساط قلب در ۳ مرحله مختلف رخ می دهد که شامل دیاستازیس (استراحت کامل عضله قلب)، سیستول (انقباض دهلیز و بطن قلب) و دیاستول (انبساط دهلیز و بطن قلب) است. زمانی که فرد ورزش یا فعالیت بدنی سختی انجام می دهد فشار سیستولی قلب او بیشتر از فشار دیاستولی خواهد بود و تأثیر ورزش بر این فرایند می تواند در سه عامل اصلی خود را نمایان کند:

۱- تحریک سیستم عصبی سمپاتیک

دستگاه عصبی سمپاتیک تحت تأثیر عواملی مانند درد، استرس، هیجان، ترس و سرما تحریک می شود. به عنوان نمونه این سیستم عصبی در شرایط خطر باعث افزایش ضربان قلب و افزایش گردش خون در عضلات می شود، درحالی که میزان جریان خون در پوست و دستگاه گوارش را کاهش می دهد. این در حالی است که دستگاه عصب پاراسمپاتیک باعث آرامش می شود و در اعمال روزمره به طور طبیعی و آرام نقش دارد. درهنگام ورزش شرایط محیطی ازجمله فشار و درد تمرینات و هیجان بالا باعث تحریک سیستم عصبی سمپاتیک می شود که نتیجه آن افزایش فشار خود و تقویت علات برای شرایط سخت تمرینی است.

۲- افزایش فشار شریانی

شریان ها یکی از اصلی ترین اجزای دستگاه خون هستند و انقباض رگ ها می تواند باعث افزایش فشار شریانی شود. در افراد ورزشکار و حرفه ای، گردش خون در عضلات می تواند حداقل تا ۲۰ برابر افزایش پیدا کند. ورزش کردن از دو راه می تواند فشار شریانی در بدن را افزایش دهد، یکی گشاد شدن رگ ها و دیگری افزایش جریان خون.

۳- افزایش برون ده قلبی

همان طور که گفته شد برون ده قلبی حاصل ضرب حجم ضربه ای در تعداد ضربان قلب در دقیقه است. با توجه به آنکه در جریان ورزش و فعالیت سخت، سرعت ضربان قلب بالا می رود، برون ده قلبی نیز افزایش پیدا می کند. علاوه بر این از آنجا که افراد ورزشکار عضلات قلب قوی تری دارند، حجم ضربه ای در این گروه در حالت عادی هم نسبت به دیگران بیشتر است و این تفاوت بویژه در هنگام ورزش بیشتر می شود و در هنگام ورزش برون ده قلب افزایش می یابد.

اثرات منفی بی تحرکی وعدم انجام فعالیت ورزشی بر سلامت وتندرستی

با توجه به ویژگی های زندگی عصرجدید وبیماری های گوناگون ناشی از بی تحرکی نقش انجام فعالیت بدنی بر سلامت جسم انکارناشدنی است. برخی از بیماری هایی که انسان براثر کم تحرکی وعدم انجام فعالیت ورزشی به آن ها مبتلا می شود عبارتند از:

• سکته ی قلبی

این بیماری براثر رسوب چربی زائد بدن بر دیواره های عروق کرونر قلب اتفاق می افتد. مطالعات انجام شده بر۱۱۰۰۰۰فرد مشخص کرده است که افرادفعال۵۰%کمتر از غیر افراد غیر فعال به حملات و امراض قلبی دچار می شوند. تحقیقات مشابه در انگلستان نشان می دهد شیوع وابتلا به بیماری های عروق کرونر ۶۰% در افراد غیر فعال بیشتر است.

• بیماری فشارخون

این بیماری براثر افزایش فشاربطن چپ قلب که وظیفه ی انقباض وخون رسانی به بافت ها را برعهده دارد روی می دهد. فشار خون متعارف ۱۲ بر۸ می باشد.

• تصلب شرائین

بیماری سفت شدن دیواره ها وجدار رگ ها را گویند که بر اثر ازدیاد کلسترول بد یا ldl در بدن حادث می شود. میزان طبیعی کلسترول در آزمایشگاه حدود ۱۵۰ الی۳۰۰ میلی گرم می باشد.افزایش بیشتر از ۳۰۰ میلی گرم می تواند برای سلامتی فرد خطر آفرین باشد. کلسترول گاهی به صورت تکه های جامد مسیر رگ ها را می بندد. میزان کلسترول بدن یک ورزشکار درحدود۱۵۰ میلی گرم است.

• دیابت پیشرفته

یکی از خطرناک ترین بیماری های آرام آرام کشنده بیماری دیابت است که براثر کم تحرکی، تغذیه ی نامناسب،زندگی پرتنش و… برای انسان رخ می دهد.(فراهانی،۱۳۸۴، ص۸۲)

• ناراحتی های عصبی

به طور کلی هرگاه دستگاه عصبی فرد نتواند بدن را به صورت طبیعی کنترل کند این موضوع مقدمه ی بیماری های عصبی را فراهم می کند. امروزه گرفتاری های ناشی از اختلالات زندگی ماشینی ، استرس ها وهیجان های خطرناک به همراه اظطراب ناشی از زندگی نوین که نقش عمده ای در بروز بیماری های عصبی دارندزندگی بشر را تهدید می کند.