اگرچه اغلب افراد از ضرورت بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری، برای حفظ سلامتی مادر و کودک آگاهند، اما این باور غلط در میان اغلب مادران به وجود آمده است که، به منظور پیشگیری از خطرات احتمالی برای جنین و ایمن نبودن روش های درمانی در دوران بارداری، به دندانپزشک مراجعه نمی کنند.نکته مهم این است که، دندانپزشک می تواند اقدامات درمانی ایمن و موثر را برای شما انجام دهد. این اقدامات برای مبارزه با عوارض منفی بیماری های دهان در طی بارداری ضروریند.
در دوران بارداری وضعیت دهان و دندان در زنان با تغییرات قابل ملاحظه ای همراه است. این تغییرات معمولا به صورت التهاب لثه، تومورهای دهان و تورم خفیف تا شدید لثه ها بروز می کنند. از نظر بالینی، علایم التهاب لثه در زنان باردار با سایر افراد تفاوتی ندارد. بیمار علایمی همچون قرمزی و التهاب لثه ها، خونریزی و حرکت دندان ها را تجربه می کند. 30 تا 100 درصد زنان باردار به درجاتی از التهاب لثه مبتلا می شوند.خونریزی و التهاب لثه ها در همه دوران بارداری مشاهده می شوند و معمولا در صورت رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک، 3 تا 6 ماه پس از زایمان ازبین می روند.
تومور حاملگی یا تومور لثه (تورم لثه)
تومور حاملگی یا تومور لثه توده ای خوش خیم و بی ضرر در دهان برخی از بانوان باردار است که سه ماهه دوم بارداری را پشت سر می گذارند در دهان بانوان باردار ایجاد شده و بالافاصله پس از تولد نوزاد از بین می رود. با این وجود، اگر رشد این توده، غذا خوردن را با مشکل مواجه کند، دندان پزشک پس از بی حس کردن موضعی آن را خارج می کند. دندان پزشکان معتقدند بهترین روش پیشگیری از بروز تومور لثه، حفظ بهداشت دهان و دندان (مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه) است.
تومورهای دهان در 10 درصد زنان باردار مشاهده می شوند. این تومورها سرطانی نبوده، به صورت رشد بخشی از بافت دهان ظاهر می گردند و پس از زایمان خود بخود محو می شوند. تومورهای دهان در دوران بارداری معمولا بدون درد، به رنگ بنفش یا قرمز بوده، اما با خونریزی همراه هستند. در صورتی که این تومورها دردناک و همراه با خونریزی شدید باشند و یا در خوردن فرد اختلال ایجاد کنند، توسط جراحی خارج می شوند.
تورم و بزرگ شدن لثه در دوران بارداری چندان شایع نیست، اما در موارد شدید، لثه ها رشد کرده و ممکن است روی دندان ها را به طور کامل بپوشانند. متخصصان معتقدند که التهاب و تورم لثه ها در دوران بارداری در نتیجه واکنش به باکتری های دهان ایجاد می شوند، بنابراین مهم ترین اقدام در پیشگیری از این اختلالات، رعایت بهداشت دهان و دندان می باشد. در صورتی که بهداشت دهان قبل از شروع بارداری و در طی آن رعایت نشود، تومورهای دهان، التهاب و تورم لثه ها در این دوران حساس، وخیم شده و سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازند. توصیه می شود که زنان باردار به طور منظم و هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کرده و در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بافت لثه و دندان ها حتما با متخصص مشورت کنند.
علائم و نشانه های بیماری لثه در بارداری
معمولا، التهاب لثه بین ماه های دوم تا هشتم بارداری بروز می کند. علائم و نشانه های التهاب لثه، متورم شدن و خون ریزی کردن لثه ها هنگام مسواک زدن است. بهترین روش پیشگیری از بروز بیماری لثه، حفظ بهداشت دهان و دندان (نخ دندان کشیدن، استفاده از دهانشویه و دست کم دو بار مسواک زدن) است.
ارتباط بیماری لثه و زایمان پیش از موعد
نتایج مطالعات متعدد دانشمندان بریتانیایی نشان داده، رابطه مستقیمی میان ابتلا به بیماری لثه و زایمان پیش از موعد وجود دارد. نتایج پژوهش محققان مدرسه پزشکی دانشگاه لیورپول نشان داده، بانوان بارداری که از بیماری لثه رنج می برند، چهار تا هفت برابر بیش از بانوان بارداری که چنین نیستند در معرض زایمان پیش از موعد قرار دارند. مادرانی که از بیماری التهاب لثه حاد رنج می برند، در هفته 32 بارداری زایمان می کنند.