روش تیپینگ برای درمان عضلات آسیب دیده

تیپینگ چیست؟

تیپینگ نوعی روش درمانی و بی حرکت است که به وسیله ی تکنیک های بانداژ سیستم عضلات و اسکلت آسیب دیده ی بدن را تثبیت می سازد. به عبارتی دیگر، تیپینگ یک روش مکمل درمان در فیزیوتراپی به شمار می آید. در این روش، فیزیوتراپیست پس از بررسی و وارسی دقیق مکانیزم بدنی بیمار، به وسیله ی باند های چسب دار محل ضایعه و عضو آسیب دیده ی بدن نظیر تاندون، عضله، مفصل و لیگامان را پوشش می دهد. انجام روش درمانی تیپینگ به اصول بیومکانیکی نیاز دارد. این اصول با رعایت نکات آناتومی بدن فشار را از روی محل آسیب دیده بر می دارند تا جریان خون در محل عارضه رواج یابد و روند تکمیل دوره ی نقاهت به سرعت شکل بگیرد. ورزشکاران همواره در معرض آسیب های سیستم عضلانی و اسکلتی نظیر عضلانی، تاندونی و لیگامانی قرار دارند. بدین جهت روش درمانی تیپینگ، رواج گسترده ای در میان ورزشکاران دارد.

کاربرد مختلف تیپینگ

به طور کلی، به کار گیری تیپینگ در تمام رده های التیام نظیر مزمن، فاز حاد و تحت حاد قابل اجرا است. یکی از کاربرد های تیپینگ، در خصوص محدود سازی محدوده ی حرکت استخوان و عضلات شکسته می باشد. به طور مثال، در مواردی که لیگامان یا رباط پا آسیب دیده است، به منظور پیشگیری از حرکات ناخواسته ی مفاصل از نوار های چسبنده ی الاستیک و غیر الاستیک تیپینگ استفاده می شود.

از سری کاربرد های دیگر تیپینگ می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کشش ماهیچه های کشاله ران، عضلات چهار سر و همسترینگ
• جراحت های شانه
• پیچ خوردگی قوزک پا
• تاندونیت نظیر تاندون آشیل و تاندون شانه
• اصلاح ناهنجاری های ستون فقرات
• درمان درد های مزمن در ناحیه گردن و شانه
• در رفتگی کشکک زانو
• سندرم دکرون مچ دست
• سندرم آرنج

دو مورد از گسترده ترین کاربرد های تیپینگ

• تیپینگ فاسئیت پلانتار

عارضه ی فاسئیت پلانتار نوعی اختلال در رباط محافظ از قوس پا به نام فیبر کف پا است. عملکرد های روزانه نظیر راه رفتن، ایستادن، دویدن و پریدن به طور مستقیم در رباط کف پا فشار وارد می کنند. تیپینگ فاسئیت پلانتار که با عنوان تیپینگ خار پاشنه نیز شناخته می شود شامل باند پیچی پا و قوزک پا است. فرایند باند پیچی پا، با تثبیت رباط کف پا، از قوس کف پا مراقبت می کند. همچنین، از حرکت رباط پا در هنگام ایستادن و کشش ناگهانی جلوگیری می کند. در تیپینگ خار پاشنه، علاوه بر بانداژ مخصوص تیپینگ از نوعی نوار اکسید بهره گرفته می شود. این نوار ورزشی، با استحکام و مقاومت بالا در محدود سازی مفاصل نقش مؤثری دارد.

• تیپینگ تنیس البو

تنیس البو حاکی از آرنج تنیس بازان دارد که به موجب حرکات تکراری و اعمال فشار بیش از اندازه بر روی مفصل، در قسمت پشتی آرنج احساس درد می کنند. در حقیقت نوع فعالیت تنیس بازان به گونه ای است که به طور مداوم تاندون های اطراف آرنج را درگیر می سازد. اپیکوندلیت خارجی یا قسمت پشتی آرنج، با سایر نواحی دست در ارتباط است. لذا اختلال در این قسمت فرد را از انجام فعالیت های روزمره نظیر چرخاندن فرمان و نگارش با خودکار منع می کند. یکی از روش های درمان مؤثر در تنیس البو، تیپینگ است. فیزیوتراپیست به منظور ایجاد هماهنگی در اعصاب عضلانی، انعطاف پذیری و تسریع روند ترمیم بافت های عضلانی، آرنج معیوب را باند پیچی می کند.

مزیت بهره گیری از تیپینگ

در راستای دوره ی نقاهت و تکمیل دوره درمان تیپینگ، رعایت دستورالعمل های پزشکی و توجه جامع به توضیحات فیزیوتراپیست بسیار حائز اهمیت است. توجه داشته باشید که اعمال تیپینگ امری تخصصی است که نیازمند دانش بالینی فیزیوتراپی دارد. اعمال تیپینگ توسط افراد فاقد صلاحیت عوارض نابهنجاری را برای بیمار ایجاد می کند. در ادامه برخی از مزیت های استفاده از روش درمانی تیپینگ را بیان می کنیم:

• کنترل تورم عضلات
• ارتقای جریان خون
• جلوگیری از آسیب های متعدد ورزشی
• نگهداری از اعضای آسیب دیده
• محدود سازی حرکات مناسب و غیر طبیعی مفاصل
• کمک کننده به ترمیم ضایعات
• بهبود هماهنگی مفاصل بدن
• اصلاح کننده ی حرکات غیر طبیعی
• حمایت کننده ی ماهیچه های اطراف مفصل آسیب دیده
• کاهش درد
• تسریع روند بهبودی
• درمان اسپاستیسیتی در بیماران مبتلا به نورولوژیک
• درمان و پیشگیری از سندرم ورودی قفسه سینه

کاربرد و اثر نوارهای درمانی کششی (تیپینگ)

نوار درمانی الاستیکی Elastic Therapeutic Tapeکه با عنوان نوار کینه زیو یا “K tape”نیز شناخته می شود، یک نوار پارچه ای همراه با چسب آکرلیک است که به منظور درمان آسیب های ورزشکاران و اختلالات فیزیکی گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتی که این نوارها به درستی به کار گرفته شوند، می توانند درد را از تاندون ها یا التهاب های ماهیچه ای بیرون کشیده و بدن ورزشکار را بهبود بخشند. اما از بعد علمی، هنوز مطالعات چندانی درباره تاثیرات حقیقی این نوارها در مقایسه با دیگر ابزار هایی که ورزشکاران برای التیام دردها و آسیب های خود به کار می گیرند، انجام نگرفته است. تا زمانی که اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست نیاید، این احتمال وجود خواهد داشت که نوارهای رنگی بیشتر از فایده فیزیکی فایده روانی از خود به جا می گذارند. برای مثال به ورزشکار یاد آوری می کنند که درمورد منطقه آسیب دیده بدنش محتاط تر باشد و یا این احساس را در ورزشکار ایجاد می کند که برای بهبود دردش کاری انجام گرفته است. ورزشکاران همواره برای جلوگیری از آسیب دیدگی از ابزاری مانند مچ بند برای محدود کردن حرکات در مفاصل بدن به ویژه مچ پا و مچ دست استفاده می کنند و مطالعات بسیاری نشان داده اند که این کار مانع از فشار آمدن و رگ به رگ شدن مچ ها خواهد شد. اما هدف نوارهای کشی رنگارنگ که در میان ورزشکاران المپیک از محبوبیت ویژه ای برخوردار است، چیز دیگری است. این نوارها در اواسط دهه ۱۹۷۰ توسط کنزو کاسی ژاپنی متخصص فیزیوتراپی و طب سوزنی ودانش آموخته آمریکا ابداع شد.پس از یک دهه از معرفی این محصول در سال ۱۹۸۰ ارتوپدیست ها، کایروپرکتیست ها، پزشکان طب سوزنی و دیگر پزشکان در ژاپن اصلی ترین مصرف کننده های این نوارها بودند. در سال ۱۹۸۸ این چسب ها توسط ورزشکاران المپیکی و حرفه ای ژاپن مورد استفاده قرار گرفت. هدف وی این بود که به جای استفاده از نوار های خشک و سخت ورزشی، محصولی را تولید کند که دقیقا بتواند خاصیت کشسانی پوست انسان را تقلید کند. نوار های ابداعی وی که کینسیو نام گرفتند، برای اولین بار در المپیک پکن ۲۰۰۸ به چشم آمدند. زیرا شرکت تولید کننده آن بسته های زیادی از این نوارها را به ۵۸ کشور اهدا کرد. چهار سال بعد، در المپیک ۲۰۱۲ لندن نیز این نوارها روی بدن ورزشکاران در هر رشته ورزشی مشاهده شد. این نوارهای درمانی کششی یا کینسیو (Kinesio Tape)در واقع ابزار کار مربیان و پزشکان تیم ها به حساب می آیند. نظریه های مختلفی درباره کاربرد و تاثیر این نوارها وجود دارد. یکی از آنها این است که نوارهای کینسیو به واسطه کشیدن و کش آمدن، پوست بدن را بلند کرده و آن را از دیگر لایه های نسج بدن جدا می کند. فضای خالی به وجود آمده به خون اجازه می دهد تا جریان بیشتری پیدا کرده و به این شکل توانایی بدن در پاکسازی مایع لنفاوی افزایش یافته و به این صورت التهابات با سرعت بالاتری التیام می یابند.
چسباندن این نوارها روی پوست بدن همچنین از فشار موجود روی نورون های لامسه کاهش داده و از درد ورزشکار می کاهد. چند مطالعه محدود نشان داده اند که استفاده از این نوارها می تواند حجم مایعات را در بدن بیماران سرطانی کاهش دهد اما در میان ورزشکاران رایج ترین اثر این نوارها کاهش درد است. از آنجایی که این نوارها در کنار دیگر ابزار و داروهای درمانی مورد استفاده قرار می گیرند، بررسی تاثیر و عملکرد دقیق خود نوارها غیر ممکن شده است. از این رو نتایج به دست آمده از مطالعات کوچکی که روی این نوارها انجام گرفته با یکدیگر تفاوت دارند. چون کاربرد اولیه این نوارها در ورزشکاران حرفه ای است، گمان میرود که کینزیوتیپ تنها در ورزشکاران بکار میرود، اما باید گفت علاوه بر ورزشکاران، در طیف وسیعی از بیمارانی که از دردهای مفصلی، عضلانی و اسکلتی رنج میبرند نیز کاربرد دارد. با گسترش استفاده از تیپ، تحقیقات فراوانی توسط فیزیوتراپیست ها در سراسر جهان بر روی آن انجام شد و امروزه علاوه بر آسیبهای ورزشی، موارد کاربرد دیگری همچون ایجاد ثبات در مفصل، کاهش درد و تورم، تحریک و مهار عضلات مختلف بدن، افزایش سرعت ترمیم و افزایش گردش خون نیز دارد. این نوارها پارچه هایی با چسب مخصوصند، اولین ویژگی این نوارها خاصیت کشش پذیری و کشسانی آنهاست که با وجود فراهم آوردن ثبات در ناحیه مورد استفاده، مانعی بر سر راه حرکت مفصل نیستند، لذا در آسیبهای متعدد ورزشی که ایجاد ثبات بدون مخدوش شدن حرکت مفصل مدنظر است، استفاده فراوانی دارند. پیش از استفاده از این نوارها، ورزشکاران برای جلوگیری از بروز آسیب، مجبور به استفاده از مچ بندها و زانو بندهای دست و پاگیری بودند که به سرعت جای خود را به تیپ های کینزیولوژیک دادند.

جنس نوارهای کینزیولوژی

جنس کینزیوتیپ از فیبرهای کتان هایپوآلرژیک لاتکس همراه با چسب اکلریک فعال شونده با حرارت، است که تنها حول محور طولی قابلیت کشش پذیری دارد. میزان افزایش طول حدود ۴۰ % طول اولیه است، بعبارتی یک تکه ۱۰ سانتی به اندازه ۴ سانتیمتر قابلیت افزایش طول دارد. البته در بیشتر موارد از حداکثر کشش استفاده نمیشود، لازم به ذکر است که موادی که جنبه دارویی دارد در آن بکار نرفته است. وزن و ضخامت کینزیوتیپ نزدیک به مشخصات پوست بدن است. نزدیک بودن قطر آن به قطر اپیدرم موجب ایجاد احساس خوشایند در محل چسباندن آن میشود.

کاربرد کینزیوتیپ

بکارگیری تیپ در همه فازهای التیام، شامل فاز حاد، تحت حاد و مزمن قابل انجام است. استفاده از کینزیوتیپ یک درمان فانکشنال یا عملکردی محسوب میشود که جلوی فعالیت بیمار را نمیگیرد و اجازه میدهد فرد کارهای روزمره خود را انجام دهد. بکارگیری تیپ در همه فازهای التیام، شامل فاز حاد، تحت حاد و مزمن قابل انجام است. با رعایت نکات آناتومی سطحی بدن و بکارگیری صحیح آن میتوان فشار را از روی یک تاندون خاص برداشت، تا تاندون فرصت ترمیم پیدا کند. بسیاری از آسیبهای ورزشی وارده به بدن، با استراحت ترمیم میشوند، مشکل اینجاست که فعالیتهای روزمره بقدری زیاد است که تاندون فرصت ترمیم پیدا نمیکند. در این موارد استفاده از تیپ کمک میکند تا بیمار همچنان به کارهای روزمره بپردازد و در عین حال فشارهای روزانه از روی تاندون برداشته شود، لذا سرعت روند ترمیم بافتی افزایش پیدا میکند. آزادسازی نقاط میوفاشیال، سندروم گیرافتادگی شانه، آسیب تاندون های چرخاننده مفصل شانه، آرنج تنیس بازان، پارگی رباط های صلیبی، پیچ خوردگی مچ پا، کمر درد، سندروم ایلیوتیبیال باند، التهاب تاندونها یا تاندونیت، رگ به رگ شدن یا استرین عضلانی و اسپرین رباط ها و… برخی از موارد کاربرد این شیوه است.

برخی از رایج ترین موارد کاربرد کینزیوتیپ در فیزیوتراپی به شرح زیر است

• پلانتار فاشیایتیس و خار پاشنه
• پیچ خوردگی مچ پا
• سندرم دکرون
• تاندونیت های دست و انگشتان
• کشیدگی های عضلانی و آسیب های ورزشی
• سندرم ورودی قفسه سینه TOS یا (Thoracic Outlet Syndrome)
• تاندونیت آشیل
• کندرومالاسی پاتلا (نرمی کشکک)
• در رفتگی کشکک زانو
• سندرم تونل کارپال
• در رفتگی و التهاب مفصل آکرومیوکلاویکولار
• دردهای تیرکشنده شانه ، گردن و اندامهای فوقاتی (دردهای میوفاشیال شانه)
• اصلاح پاسچر در بیماران کیفواسکولوزیس
• کنترل و درمان اسپاستیسیتی در بیماران نورولوژیک
• تاندونیت ها و بورسیت های شانه
• تنیس البو و گلف البو
• و……

اثرات بکارگیری کینزیوتیپ

استفاده از تکنیک های بانداژ و تیپینگ دارای اثرات درمانی متعددی است . از جمله این اثرات می توان موارد زیر را بر شمرد:

• افزایش جریان خون موضعی Increase Local Circulation
• کنترل تورم Edema Control
• کاهش درد Pain Relief
• کمک به ترمیم و پیشگیری از افزایش شدت ضایعه
• منافع بانداژ

استفاده از تکنیک های بانداژ درمواقع مناسب دارای منافع زیادی برای ورزشکار است که دراینجا به طورفهرست واربه برخی از آنها اشاره میکنیم:

• افزایش جریان خون موضع بانداژ شده درحین حرکت
• کاهش درد
• کنترل تورم
• افزایش کارایی و عملکرد ورزشکار
• پیشگیری ازافزایش شدت ضایعه
• پیشگیری ازبروز آسیب درمناطق دیگر مخصوصا” نواحی اطراف محل ضایعه
• کاهش ترس وافزایش اعتماد به نفس ورزشکار دربرابر بروز آسیب های ورزشی

چسباندن تیپ، بخشهای زیرین پوست را متاثر میکند که عبارتند از: سیستم لنفاوی و عروق محیطی، عضلات و فاشیای پوشاننده آنها، گیرنده های حسی سطح پوست و مفصل. نواربندی به محدود کردن حرکات اضافی و آسیب زننده به مفصل و اصلاح الگوی حرکتی، حفظ ثبات و بهبود عملکرد عضو، اصلاح راستای بخشهای مختلف بدن، کاهش درد و ورم کمک میکند و میتواند روند بهبودی را تسریع کند. تیپ بخاطر کششی که بر روی پوست ایجاد میکند میتواند به بهبود گردش خونی منطقه کمک کند و حرکت مایع لنف را تسهیل کرده و ورم ناشی از آن را بکاهد. به بهبود گردش خونی منطقه کمک میکند بین فاشیا و لنف پیوستگی عملکردی وجود دارد. فاشیا غلاف پوشاننده عضلات است که آنها را به بخش های جداگانه تقسیم میکند و در واقع عضلات مجاور را از هم جدا میکند. لنف مایعات و مواد شیمیایی در عضلات را حمل میکند. کانال های لنف از درون فاشیا و از لابلای استخوان و عضلات، و از بین عضلات و پوست به صورت سطحی گذر میکند. لوله های لنفی اندازه های متفاوتی دارند، گاهی به قطر یک تار مو و گاهی تا ۲ سانتیمتر. کانالهای اصلی لنفاوی در نواحی کشاله، گردن، و زیر بغل قرار دارد. در صورتیکه جریان لنف محدود شود و یا افزایش پیدا کند، فضای بین عضلات و پوست کم میشود کاهش فضا به نوبه خود موجب تحریک گیرنده های حسی درد میشود. با کششی که تیپ بر روی پوست ایجاد میکند فضای بین درم و عضلات را افزایش میدهد، اعتقاد بر اینست که با کاهش فشار از روی کانالهای لنف، زمینه برای تخلیه جریان لنف تسهیل میشود. در این مورد با برش چند شاخه ای که به نوار داده میشود، فشار کم اما پیوسته ای به بافت وارد میشود که طی دو تا سه روز میتواند موجب تخلیه ورم شود. کاهش درد: در مواردی که بافتی آسیب میبیند فضای مابین اپیدرم و عضله زیرین آن کم میشود، کاهش فضا موجب کمپرس شدن پایانه های عصبی و مخابره پیامهای درد به مغز میشود. بکارگیری کینزیوتیپ موجب اصلاح سیگنال های ارسالی به مغز میشود لذا پاسخهای واکنشی بدن به پیامهای درد حذف میشود که در پی آن از میزان درد کاسته میشود. از لحاظ تئوری افزایش فضای بین عضلات موجب بهبود عملکرد آنها شده و مانع از خستگی زودرس شان میشود. بهبود انقباض عضله و افزایش قابلیت حرکتی نیز از مزایای کاربرد این روش است. از طرف دیگر تحریکات پوستی تیپ، با فعال کردن رشته های عصبی موجب مهار مسیرهای نخاعی درد شده و در برخی موارد به تشخیص فیزیوتراپیست موجب تسکین درد میشود.

تکنیک های تیپینگ

• اصلاح لنفاوی در تیپینگ

سیستم لنفاوی مجموعه ای عروق کم فشار در بدن است که مایعات موجود میان سلول ها را به سیستم گردش خون منتقل می کند و سیستم ایمنی بدن را ارتقا می بخشد. در مواردی احتمال دارد مجاری گردش لنف مختل شود. در تکنیک اصلاح لنف، موقعیت گره های لنفاوی در نواحی زیر بغل و کشاله ی ران مورد توجه قرار می گیرد و با پیروی از اصول های خاص، فشار موجود بر روی لنف برداشته می شود.

• اصلاح عملکرد در تیپینگ

در تکنیک اصلاح عملکرد، با تحریک سازی محرک های حسی نوعی محدودیت حرکتی ایجاد می شود. در طی این فرایند، در افزایش تحریکات پوستی و حرکت های فعال محدودیت هایی القا می شود. بهتر است بدانید که تکنیک اصلاح عملکرد در مرحله ی تمرین های حس عمقی مورد استفاده قرار می گیرد.

• اصلاح رباط و تاندون در تیپینگ

در تکنیک تیپینگ اصلاح رباط، فشار موجود بر روی لیگامان و تاندون های محل عارضه، بر روی تاندون های اطراف قسمت معیوب تقسیم می شود. این تکنیک بر روی تحریکات حس عمقی تأثیر گذار است.

• اصلاح فضا در تیپینگ

در تکنیک اصلاح فضا، منطقه ی متورم و ملتهب تیپینگ می گردد. در واقع در روش تیپینگ با تکنیک اصلاح فضا، فشار بافت ها از روی گیرنده های درد برداشته می شود و با ایجاد گردش مناسب خون، دوره ی نقاهت کاهش می یابد.

• اصلاح مکانیکی در تیپینگ

تکنیک اصلاح مکانیکی در روش درمانی تیپینگ با تحریک مکانورسپتور ها شکل می گیرد. در این روش بافت مفاصل بدن در وضعیتی مناسب فیت می شوند. تکنیک اصلاح مکانیکی در درمان سندرم ردیابی کشکک مؤثر است. این سندرم که با عنوان پلیکا نیز شناخته می شود ناشی از ضخامت بافت سینوویال پلیکای مفصلی زانو است که پس از تحمیل ضربه، ملتهب شده است.

• بانداژ های تیپینگ

به طور کلی بانداژ ها نوارهای مخصوصی هستند که در رنگ بندی های مختلف تعبیه می شوند. بهتر است بدانید که رنگ های متغیر بانداژ ها تأثیری در کیفیت درمان ایجاد نمی کند. در واقع بهره گیری از رنگ های مختلف بانداژ به علاقه ی بیمار و موضع درمان بستگی دارد. عده ای از بیماران برای قسمت هایی از بدن که در حالت عادی قابل مشاهده هستند، بانداژ های مختلفی را در رنگ های متنوع انتخاب می کنند. بر روی بانداژ های تیپینگ، نوار چسب هایی وجود دارد که بر اساس آناتومی بدن اعمال می شود. فیزیوتراپیست پس از گذراندن دوره های آموزشی میزان کشش بانداژ در نقاط مختلف بدن، روش بریدن و جهت چسباندن را تشخیص می دهد. یکی از اصول اساسی و مهم در خصوص اعمال تیپینگ، حساسیت پوستی بیمار است. پوست برخی از بیماران در مقابل عناصر سازنده ی بانداژ واکنش های ملتهب گونه نشان می دهد. بدین جهت بهتر است قبل از اعمال تیپینگ، از نمونه های تستی بهره گیری شود.

حرکات اصلاحی برای درمان قوز پشت کمر