وینگچون در واژه به مفهوم “بهار زیبا”، “بهار همیشگی” هست.
قصه بروز وینگچون با یک انقلاب عظیم و جنگ داخلی درقرن شانزدهم آغاز مي شود. جایی که دودمان مینگ توسط اشخاص سرزمین منچوری از بین رفت و خلافت چینگ بر سرزمین چین حاکم گردید. باتوجه حمایت راهبان معبد شائولین( 少林寺) از سلسله مینگ اشخاص منچوری به معبد شائولین حمله کردند و آن را آتش زدند. در این حمله اغلب استاتید و هنرجویان کشته شدند و کتاب خانه و دست نوشته ها هم نابود گردیدند. دراین بین چند تن از اساتید موفق به فرارشدند و درشهرهای گوناگون مخفی شدند، در واقع حمله به معبد شائولین تأثير بسياري بر توسعه کونگفو و هنرهای رزمی داشت. یکی از این اساتید راهبه ای به اسم اِنگ مویی بود که بعد از حمله اشخاص منچوری از معبد گریخت و پنهان گردید، وی در این مدت با مشاهده مبارزه مار ودرنا( در بعضی منبع های روباه سفید ومار) سبکی را ابداع کرد که از فرم های نمایشی قبل استفاده نمی کرد و بسیارسریع وکارآمد بود. ییم وینگ چون در شهرستان کوآتن به دنیا آمد و از زمان فوت مادرش، با پدرش یی لی که هنرجوی معبد شائولین بود، تنها زندگی می کرد. بعد از این که پدر او تحت پیگرد دولت قرار گرفت آن ها کوآتن را ترک کردند و در دامنه های کوه تای لونگ پنهان شدند و یی لی پدر وینگ چون مشغول تجارت گردید. پس از چند وقتی وینگچون به دختری زیبا تبدیل گردید که این امر باعث مزاحمت یکی از اراذل آن منطقه گردید که اندام بزرگی داشت، وی میخواست ییم وینگ چون را به ازدواج با خویش وادار کند و به وی تا فصل بهار سال بعد مهلت داد تا این پیشنهاد را قبول کند. در این زمان بود که براي نخستین بارییم وینگ چون استاد اِنگ مویی را دید و استاد وی را باخود به معبد برد و آغاز به تعلیم دادن وی کرد. ییم وینگچون در زمينه هنر های رزمی با استعداد بود و سریع فوت و فن رزمی را فراگرفت.
بهارسال بعد هنگامی که ییم وینگچون مرد زورگو را دید وی را به مبارزه دعوت کرد و از وی خواست درصورتی که بتواند اورا شکست دهد مرد باید از ازدواج با وی صرفنظر کند، مرد قوی که از پیروزی خویش خاطرجمع بود موافقت کرد. ییم وینگچون درمدت کوتاهی مرد قدرتمند را شکست داد و مرد جوان هم از ازدواج با وی صرفنظر گردید. بعد از آن ییم وینگ با عشق اصلی خودش یعنی فردی به اسم لئونگ بک چو ازدواج کرد و تمام فنونی که ازاستاد اِنگ مویی آموخته بود به او آموخت. بعد از مرگ پدر وینگچون آن ها روستا را ترک کردند و به شهر ژاوکینگ در ایالت گوانگ دونگ رفتند و مدرسه سری خویش را بنا کردند. لئونگ بک به افتخار همسرش اسم این سبک رزمی را وینگ چون نهاد.
سبک وینگ چون
این سبک چند نسل بعد به وسیله استاد لئونگ جان که یکی از اساتید مشهور کونگ فو در زمان خویش بود به شهرت رسید. از استاد لئونگ جان، بعنوان استاد بدون شکست یاد ميشود . آوازه جهانی وینگ چون به وسیله استاد ایپ من و شاگردانش( ایپ چون، لومن کام، لئونگ تینگ و بروس لی) به اوج خویش رسید. ایپ من نخستین شخصی بود که بصورت عمومی اموزش وینگ چون را در هنگ کنگ شروع کرد. حرکت دریک مسیر مستقیم، سرعت ضربات و تکنیک های مستقیم و ترکیبی و تلاش در جهت خنثا نمودن حملات رقیب- بیش از اعمال نیرو براي ضربه زدن- یا حمله مستقیم از خصوصیات و ویژگی های بارز این هنر به حساب می آید . حركات دست در اين سبك بيشتر هست و جزء سبكهاي جنوبى چين شمرده مى شود.
از خصوصیات و ویژگی های بارز ورزش وینگ چون
- مبارزه با دست بدون سلاح
- سرعت ضربات و حرکات سریع بدن
- تکنیک های مستقیم و ترکیبی
- تلاش برای خنثی کردن حملات حریف مقابل بیشتر از طریق اعمال نیرو برای ضربه زدن به فرد
- استفاده از چوب بلند و چاقوی های پروانه ای مخصوص مناطق جنوبی چین
وینگ چون یک ورزش رزمی ساده و در عین حال کارامد برای مبارزه و دفاع از خود است چون این سبک توسط یک زن طراحی شده است و کسانی که برای اولین بار به این سبک وارد میشوند میدانند که قدرت نقش زیادی در این سبک ندارد.
وینگ چون به جای تأکید بر تکنیک های مبارزه، بر روی اصول انرژی و مبارزه تکیه می کند.
ایده ی اصلی این است که زیر فشار و استرس مبارزه، غیرممکن است که فقط از راه دیدن، جهت دقیق و سرعت یک حمله را تشخیص داده و تصمیمی هوشمندانه با استفاده از روشی مؤثر در مقابل حمله حریف گرفت. پس باید بر حس لامسه و تماس ها با بدن تکیه کرد. این تصمیم باید در زمانی کوتاه و قبل از فرودآمدن حمله ی حریف باید گرفته شود. ترجیحا شخص باید بلافاصله حمله ای را مستقیما و محتاطانه طراحی کند. این واکنش های غیرارادی است که تعیین می کند در صورتی که حمله ی حریف در ادامه خطرساز شود، واکنش چگونه باشد چی سائو یا دستان چسبان به هنرجو یاد می دهد که چگونه به طور غیرارادی در برابر سرعت، نیرو و جهت یک حمله بر مبنای حس لامسه واکنش نشان دهد.
اصول هشت گانه ورزش وینگ چون
اصول هشت گانهٔ ورزش رزمی وینگ چون سنگ بنای یک سیستم دفاع شخصی تهاجمی را تشکیل می دهد که به فرد اجازهٔ تطبیق به اندازه، قدرت و سبکِ مبارزه ایِ حریف را می دهد.
- به جلو حرکت کن
- در تماس با حریف قرار بگیر و به او بچسب
- در برابر نیرو و قدرت بزرگ تر تسلیم نشوید و در برابر حمله قدرتمند حریف از مسیر حمله کنار بروید و زاویه و راه دیگری برای حمله پیدا کنید
- حریفتان را سریع تعقیب کنید تا نتواند خودش را پیدا کند
- خونسرد و ارام باشید و از نیروهای خودی رها شوید
- از نیروهای حریفت رها شو
- از نیروی حریف ضد خودش استفاده کن
- نیروهای خودی را اضافه کنید
خصوصیات مدنی یک دانش آموز در فراگیری رشته ی وینگ چون
- صبر و بلوغ
- محتوا و ایثار
- اعتماد و وفاداری
- احترام و فروتنی
- قدردانی و ادب
آموزش مراحل تمرینات پیشرفته ی وینگ چون
- بیو جی
- موک یان جونگ (آدمک چوبی)
- لوک دیم بون کوآن فا («نیزه شش و نیم نقطه ای» یا چوب بلند)
- بارت چام دائو (قداره برنده هشتی شکل یا شمشیر پروانه ای شکل)
سه بخش سطوح مربیگری وینگ چون
- ۱ تا ۴: تکنسینی
- ۵ تا ۸: پراتکنسینی
- ۹ تا ۱۲: فیلسوفی
ریشه ی وینگ چون
ریشه وینگ چونگ را می توان در امپراطوری Ching یافت که در حدود دویست و هفتاد سال پیش می زیستند. البته این در زمانی بود که 90 درصد مردم کشور چین توسط ده درصد دیگر حکومت می شدند. این اقلیت ده درصدی، سلسله (Man Chus) نام داشتند. از آنجا که حمل سلاح و شرکت در ارتش برای مردم هانز (Hans) ممنوع بود، این عده تصمیم به شرکت در گروههای سری و آموختن فنون کونگ فو کردند.معبد (Sil Lum)، اولین مدرسه آموزش فنون نظامی بود که به طوری کاملاً سری فعالیت می کرد و افراد برای کسب مهارت استادی از پانزده تا بیست سال در این مکان تعلیم می دیدند. بعدها برای کاهش مدت این دوره، پنج تن از معروفترین اساتید این هنر، تصمیم به گزینش بهترین و مفیدترین تکنیک های هر کدام از استیل های کونگ فو و تبدیل این مجموعه به یک دوره آموزشی مستقل گرفتند تا زمان این دوره آموزشی را به یک سوم آن تقلیل دهند و مدت این دوره به پنج تا هفت سال کاهش یافت. هر چند قبل از این موفقیت، معبد (Shil Lim) توسط افراد سلسله Man Chus ویران و سوزانده شد. یکی از تنها کسانی که از این قبل و کشتارجان به در برد، استادی به نام Na Mui بود که یکی از پنج استاد برتر کونگ فو به شمار می رفت و تمامی دانش خود را به دختری به نام وینگ چون آموزش داد. وینگ چون در زبان چینی به معنای «امید به آینده» است. وینگ چون نیز بعدها آموخته های خود را به همسرش منتقل کرد و این پروسه آموزشی با انتخاب بهترین افراد رزمی کار ادامه یافت. در سال 1950 میلادی، فردی به نام (Yip Man) شروع به تدریس وینگ چون در کشور هنگ کنگ کرد و یکی از شاگردان او استادی به نام ویلیام چونگ بود که هم اکنون رئیس فدراسیون جهانی این رشته می باشد.
تاریخچه وینگ چون در ایران
وینگ چون کونگ فو در سال ۱۳۷۲توسط سی فو فیروز قهرماني در ایران معرفی شد. ایشان در آن هنگام یکی از اعضای سازمان جهانی وینگ چون و از شاگردان کرنشپشت در آلمان بودند. وینگچون شاگردان زيادي را بخود مجذوب کرد من جمله شاگردان سیفو قهرماني رضا خیبری، علی محبوبی، برادران فتحی، برادران رستمی، برادران کرمی، آقایان حسین قربانخانلو، کورش گیلانی، اردشیر محمدی نژاد، سعید قهرمان بیک، شیرویه حسن زاده و کامران پیرنیا و……اشاره کرد. پس از چند وقتی این اشخاص به دلیل مشکلاتی از ایشان جداشده و نماییندگی سبک های گوناگون را در دست گرفتند.
نکته هایی مهم در تمرین وینگ زیرا
در حالت استقرار ستون فقرات باید کاملاً صاف باشد و این حالت سالمترین و محکمترین حالت براي فایت میباشد . در استقرار باید کپل و سر و گردن و سینه تنظیم باشد و کنترل شود و پس از چند وقتی به صورت عادت ميشود و عضلات و مغز خسته نمی شود. روش مشت زنی در وینگ چون زیاد میباشد ، مهم ترين آن باید ارنج به وسط بدن بیاید و بدن را پوشش دهد و درجه مچ دست هم مهم هست که نقطه برخورد سیکن ها باشند و باید توجه داشت که سیکن کاملاً در مرکز بدن باشد. در مشت زدن سرشانه ها نباید عقب باشد برای این که قدرت مشت وینگ چون از سرشانه ها میباشد مثل بوکس غربی. شما در تمرینات و ضربه زدن باید کاملاً ریلکس باشید که قدرت و توان در بدن ایجاد شود و انتقال آن به رقیب راحتتر باشد. نیاز نیست در ضربه زدن دست کشیده باشد و با ارنج شکسته هم میتوان مشت زد.
تمرین وینگ چون
- پنج خط مهم درتمرین وینگ چون:
- خط مرکزي بدن که بدن رابه دونیمه چپ وراست تقسیم می کند . این خط علتهای دروینگ چون دارد. ابتدابدن بایددریک خط قراربگیردوآرنج نیزدروسط قراردارد.
- خط بین ارنج ها باید موازی بازمین باشند. ارتفاع بین ارنج هابا این خط نیزمشخص ميشود . زاویه بین ساعدوبازو باید135درجه باشدوفاصله ارنج تابدن یک مشت هست.
- خط دردفاع بونگ سائومی باشد وازسیکن وسط آغاز شده تااواسط ساعد، زاویه بونگ سائو135درجه میباشد .
- خط فاصله بین دوحریف می باشدواین فاصله بسیارمهم هست. جهت ضربه زدن ودفاع بهتر. براي کم وزیادشدن فاصله ازپاهااستفاده می شودنه این که دستهایمان رابکشیم.
- خط ازطرفین بدن میباشد ، ازگوش، شانه وکپل به زمین براي حفظ تعادل وتنظیم مرکز ثقل.
درجات شاگردی وینگ چون
دوره اموزش وینگ چون شامل دوازده درجه شاگردی هست که دو فرم ابتدایی سیو نیم تائو و چام کیو بعلاوهٔ تمرینات پون سائو و دان چي و کاربردهای چی سائو را پوشش ميدهد . در کنار ترکیبات مختلف دست در سیو نیم تائو، مجموعه استانداردی از فرم های پا نیز در این دوره یادگرفته ميشود .
درجات شاگردی بر مبنای عناوینی که در هر دوره اموزش داده ميشود ، به سه بخش تقسیم ميشود :
درجات ۱ تا ۴، یادگیری مهارت های پایه ای در سه فاصله مبارزاتی
- درجه یک- احترام و فروتنی، مبانی اصولی سبک و مهارت های حرکتی، درگیر شدن در فاصله دور، آغاز سیو نیم تائو« آغاز تمرین دستها با لات سائو»
- درجه دوم- مبارزه در فاصله دور بهمراه مشت نواختن ها و لگدها نواختن ها، کل« سیو نیم تائو»
- درجه سوم- گذار از فاصله حملاتی دور به فاصله میانی در تمارین لات سائو بصورت آزادتر و روتین
- درجه چهارم- گذر از فاصله حملاتی میانی به فاصله نزديک و شروع فرم« چام کیو» و« تمارین لامسه دستها به نان پون سائو و دانچی»
مراتب ۵ تا ۸
- درجه پنجم- حملات در مسافت کوتاه و مبارزه همزمان با هر دو دست
- درجه ششم- آغاز چی سائو و تطبیق نيروهاي خویش با حريف
- درجه هفتم- روش های ستاندن و قفل دست و پاها و رد كردن
- درجه هشتم- روش های کشیدن و هل دادن
درجات ۹ لغایت ۱۲، کاربردها
- درجه نهم- در برابر تک مهاجم و کاربرد تکنیک های کلاسیک
- درجه ده- در برابر دو مهاجم و کاربرد به صورتِ روش های آزادِ
- درجه یازدهم- در برابر تک مهاجم مسلح به سلاح سرد بصورت کلاسیک
- درجه دوازدهم- در برابر دو مهاجم مسلح به سلاح سرد ازاد
در درجه ۹ شاگردی هنرجو نه تنها باید سبک را به خوبی بشناسد( همچنين در درجه ۸) بلکه باید به خوبی از کاربردهای آن بهره بگیرد . مهارت تنها تفاوت مهم بین این دو درجه هست، که بسته به مدرسه ای که هنرجو تحت تعلیم هست، درجه ۸ و ۹ میتواند با عنوان کمربند مشکی برابری کند. اما هیچ اجماعی روی این مسأله وجود ندارد زیرا هیچ مقایسه قراردادی و ریتمی در این بین وجود ندارد. در برخی مدارس درجات مختلف با تی شرت های گوناگون مشخص میشوند ، مانند لباس با رنگ سفید تا درجه پنجم، خاکستری براي درجه ۵ تا ۸ و مشکی براي درجه ۹ تا ۱۲.
آشنایی با ورزش جیت کان دو
