جیت کان دو( به چینی:截拳道) یکی از سبک های امروزی هنرهای رزمی است که به وسیله بروس لی، رزمی کار و هنرپیشه مشهور سینما بنیان گزاری شد. این سبک یکی از سبک های بی همتای چینی است که مسابقات آن به انواع گوناگون مثل ووشوساندا، ووشوتالو، دفاع شخصی و شکستن اجسام برگزار ميشود.
آشنایی با ورزش بادی ریتم+ فواید آن
تاریخچه جیت کان دو
جیت کان دو (به چینی截拳道) یکی از ورزش های رزمی سرزمین چین است که توسط بروس لی، کونگ فوکار و هنرپیشه معروف سینما پایه گذاری شد. بیشتر تکنیک های جیت کان دو براساس هنر رزمی وینگ چون کونگ فو طراحی شده است، چرا که بروس لی تمرینات کلاسیک رزمی خود را در هنگ کنگ زیر نظر استاد ییپ من استاد بزرگ این سبک انجام داده بود. فنون وینگ چون در جیت کان دو به شکلی تغییر یافته اند که کاربردی تر باشند و استفاده از سلاح های سرد نیز در آن بسیار گسترده تر است. بسیاری از ضربات و حرکات سایر هنرهای رزمی به آن افزوده شده اند، به طوریکه برخی جیت کان دو را اولین رشته و الگوی ابتدایی هنرهای رزمی ترکیبی می دانند. روش استفاده از سلاح های سرد در جیت کان دو بر پایه هنرهای رزمی کالی و اسکریما است از همین رو این رشته جیت کان دو کالی اسکریما نیز نامیده می شود. این رشته گاهی جان فان کونگ فو نیز نامیده می شود. جان فان حروف اول نام بروس لی در زبان چینی است. به همین جهت در سال ۲۰۰۴ بنیاد بروس لی نام رسمی این هنر رزمی را به جان فان جیت کان دو تغییر داد.
ابداع سبک جیت کان دو
پس از سفر بروس لی از هنگ کنگ و عدم دسترسی به استاد ییپ من، وی به فکر ایجاد روشی رزمی افتاد. ایده جیت کان دو در سال ۱۹۶۵ در ذهن بروس لی متولد شد. مبارزه با وان جک مان تأثیر به سزایی بر فلسفه مبارزه بروس لی گذاشت. با آن که بروس حریفش را به نحوه فجیعی شکست داد، ولی معتقد بود که آن مبارزه بیش تر از حد معمول طول کشیده و وی نتوانسته است ان طور که انتظار دارد از تکنیکهای وینگ چون استفاده کند، بعلاوه وی ديگر نمی توانست به یادگیری و تکمیل هنر رزمی وینگ چون بپردازد چون فرسخها از استادش دور بود. وی به سیستمی نیاز داشت تا به شکوفایی هرچه بیش تر داشته هایش بپردازد. به همین خاطر با تأکید بر« کاربردی بودن، انعطاف پذیری، سرعت و کارآمدی» به توسعهٔ سیستم جدیدی پرداخت. وی آغاز به استفاده از شیوه های اموزشی مختلفی کرد:بدنسازی براي افزایش قدرت، دویدن براي افزایش استواری، تمرین های کششی براي انعطاف پذیری و بسياري از شیوه های ديگر که وی دائماً در حال منطبق کردن با سیستمش بود. لی بر آنچه که« روش بی روشی» می نامید بسیار تأکید داشت. ایده ای که بیانگر آزادی از روشهای فرمالیته- همان سبکهای سنتی- بود. بروس لی حس میکرد سیستمی که وی« جان فان کونگ فو»( آموخته های بروس لی از هنرهای رزمی) نامیده است، محدود کننده است و به همین خاطر آن را به آنچه که با اسم جیت کان دو توصیفش کرد، تغيير شکل داد.
۷ دلیل برای یاد گرفتن رشته جیت کاندو:
رشته ورزشی جیت کان دو طرفداران زیادی دارد و ما در ادامه به ۷ دلیل که شما نیز با دانستن آن ها به این رشته علاقه مند می شوید را معرفی خواهیم کرد:
- اولین دلیلی که برای یادگیری جیت کان دو اهمیت دارد این است که جیت کان دو برعکس رشته هایی مثل جودو یا کاراته که فقط روی تکنیک های دفاعی بدون سلاح تمرکز دارندف یک ورزش رزمی کامل به حساب می آید. بروس لی تمام تلاش خود را کرده است که این سبک تا حد ممکن هیچ محدودیتی نداشته باشد، به همین علت در جیت کان دو رزمی کاران می توانند از انواع سلاح ها استفاده کنند. در وینگ چون رزمی کاران در فاصله ی بسیار کمی مبارزه می کنند اما در جیت کان دو امکان درگیری در تمام فواصل وجود دارد و محدودیتی وجود ندارد. رزمی کاران جیت کان دو در مقابل حریف خود می توانند از تکنیک های کشتی، پرتاب، ضربه به نقاط حساس و … در فاصله دور یا نزدیک استفاده کنند.
- تعداد تکنیک هایی که در جیت کان دو وجود دارند بسیار کم است اما در عوض بسیار کاربردی هستند و برای دفاع شخصی بسیار مفید می باشند. رزمی کاران جیت کاندو به صورت دو نفره با هم تمرین می کنند زیرا تمرین کردن به صورت انفرادی کمک زیادی به افراد نمی کند.
- در رشته های رزمی دیگر یا استفاده از سلاح سرد وجود ندارد و یا روش های استفاده از سلاح سرد در زمانی که رزمی کار به درجات بالایی رسیده باشد به او آموزش داده می شود، حتی در این حالت هم تعداد تکنیک های با سلاح بسیار کم می باشد. اما در رشته ی جیت کان دو به محض شروع تمرینات آموزش استفاده از سلاح سرد هم به رزمی کاران ارائه می شود و به این ترتیب رزمی کاران به سطح بالایی از مهارت های دست و پا به صورت هماهنگ می رسند و هماهنگی کل اعضای بدن نیز افزایش می یابد.
- رزمی کاران در رشته جیت کان دو به محض شروع اموزش ها با روش های مبارزه کردن آشنا می شوند. رزمی کاران یاد می گیرند که در فاصله های مختلف از حریف و با سلاح های مختلف با هم مبارزه کنند. همچنین در رشته جیت کان دو امکان مبارزه با چندین حریف وجود دارد که این موضوع در رشته های دیگر به ندرت به چشم می خورد.
- رزمی کاران در رشته جیت کان دو روش استفاده از سلاح های مختلف با هر وزن و اندازه ای را یاد می گیرند.
- جیت کان دو یک رشته ترکیبی می باشد و در آن انواع تکنیک های نرم و سخت وجود دارد. به همین علت امکان ترکیب جیت کان دو با هر رشته دیگری وجود دارد ولی رشته های دیگر چنین قابلیتی ندارند.
- ماهیت جیت کان دو به این صورت است که رزمی کاران این رشته به تدریج به پیشرفت جسمی و روحی خواهند رسید.
تفاوت های جیت کان دو و وینگ چون
یکی از تغییرهای اساسی که بروس لی در سیستم چی سائووینگ چون انجام داد، شکل ایستادن هنگام انجام چی سائو بود. در وینگ چونپاها روبروی هم و به اندازه عرض شانه ها ازهم جدا می باشند، پاشنه ها به طرف بیرون و زانوها به طرف داخل قرار می گیرند. به نظر بروس لی این ایستادن باعث کندی و سنگینی حرکت بدن بود. برای همین در جیت کان دو، چی سائو با پای راست یا چپ جلو ایستاده و پاشنه پای عقب بالا انجام می شود. دیگر تغییر بروس لی روی فوک سائو بود که برخلاف وینگ چون تکنیک های دست را با پشت دست، ساعد یا بند انگشتان که آن ها را غیرطبیعی و موجب زخمی شدن فرد می دانست، انجام نمی داد و ضربات دست را به سبک بوکسورها اجرا می کرد. زندگینامه ی بروس لی بروس لی در 27 نوامبر 1340(که به تقویم سنتی چینی سال اژدها بود) در سانفرانسیسکو آمریکا در بیمارستانی که در محله ی چینی ها بود (جکسون استریت) و در حالی که پدرش در چین بود متولد شد بروس لی دو برادر و دو خواهر داشت و فرزند سوم خانواده محسوب می شد. پدر بروس لی هوی چون خواننده ی اپرا در چین بود. مادر بروس گریس لی زن دو رگه آسیایی اروپایی بود.
بروس لی بود.وی که از کودکی به آموزش کونگ فو می پرداخت،به دلیل آنکه یک چینی تبار کامل نبود،در جریان آموزشکونگ فو با مشکلات فراوانی مواجهشد.برخی از استادان کونگ فو تنها چینی ها را به عنوان شاگرد می پذیرفتند و از آموزش وی خودداری میکردند. بروس لی کم کم رشته های مختلف کونگ فو از جمله وینگ چون را آموخت که البته او به دنبال چیز دیگری بود و وینگ چون او را ارضا نمی کرد . در سال 1965 بروس لی به شهر سانفرانسیسکو آمریکا سفر کرد و تدوین مقالاتی برای مجله "بلاک بلت"(Black Belt)مجله معروف کونگ فو جهان را آغاز کرد. دیدگاه های نوین وی در این مقالات و نتایج خوب او در مسابقات ووشو مورد توجه همتایان و فیلم سازان هالیوود قرار گرفت."ویلیام دوزیه"(William Dozier)یکی از تهیه کنندگان فیلم هالیوود بروس لی را می پسندید و رل مهمی در سریال (زنبور سبز) "The Green Hornet"به وی اختصاص داد.بازیگری در این سریال نخستین گام بروس لی به هالیوود بود و از آن پس ستارگان فیلم آمریکا آموزش کونگ فو از وی را آغاز کردند که از میان آنها می توان به جیمز کابورن و استیو مک کوئین اشاره کرد.(بروسلی چند حضور کوتاه در فیلمهای چینی در هنگ کنگ داشت که در اولین فیلمش در نقش یک نوزاد 5 ماهه بازی کرده بود). او در دانشگاه با لیندا آشنا شد و ازدواج کرد. حاصل ازدواجشان یک پسر بود که از لحاظ قیافه مانند چینی ها شبیه پدرش و از لحاظ رنگ پوست و مو مانند غربی ها که شبیه مادرش بود. نامش را براندون نهادند. در واقع ترکیبی از دو نژاد چینی و غربی بود. آوازه شهرت کاراته بازی او در آمریکا پیچید و به دلیل داشتن سابقه بازیگری در دوران کودکی و نوجوانی، تهیه کنندگان فیلم در هالیوود از او تقاضای بازی نمودند و او را اژدهای کوچک لقب دادند. سال 1972،بروس لی به تولید فیلم"راه اژدها"(The Way of Dragon)پرداخت.این نخستین فیلم هنگ کنگی بود که در اروپا ساخته شد.بروس لی کارهای طراحی،کارگردانی و بازیگری اینفیلم را به عهده گرفت.صحنه نبرد "تانگ لونگ" بروس لی با قهرمان کاراته جهان (چاک نوریس) در این فیلم زیباترین صحنه نبرد کونگ فو تا امروز تلقی می شود.
