همه تبخال هایی که در نقاط مختلف بدن ما به وجود می آیند، ریشه در ویروس دارند. ویروس “هرپس سیمپلکس” در زمان ورود به بدن تبخال ایجاد می کند و بیشتر در نقاطی این کار را انجام می دهد که مرطوب و مخاطی هستند، نقاطی مثل دهان و بینی و اعضای تناسلی. لب های ما هم به دلیل مرطوب بودنشان مکان خیلی خوبی برای رشد ویروس هرپس هستند.هرپس نوع یک در دهان ما تبخال می سازد، یک عارضه پوستی غیرخطرناک ولی آزاردهنده که معمولا در کمتر از دو هفته از بین می رود. دو هفته ای که باید در طول آن مراقب وسایلی که استفاده می کنیم، غذاهایی که می خوریم و افرادی که با آن ها روبوسی میکنیم باشیم. در این مطلب بیشتر در مورد تبخال لب می خوانیم.
حتما شما هم شنیده اید که تبخال لب بر اثر یک حمله عصبی یا کابوس های شبانه خودش را نشان می دهد. این گفته تا حدود زیادی درست است، البته علت اصلی تبخال لب شما، کابوسی نیست که شب پیش دیده اید بلکه ویروس هرپس سیمپلکس یا HSV آن را ایجاد میکند.این ویروس از طریق بوسیدن، تماس پوستی، غذا خوردن در یک ظرف، استفاده از وسایلی مثل حوله یا ریش تراش مشترک و… به بدن فرد منتقل میشود و ممکن است تا مدت ها خودش را نشان ندهد. برای همین بیشتر افرادی که هرپس سیمپلکس را در بدن خودشان دارند، در واقع تنها وقتی متوجه ابتلایشان می شوند که روی جایی از بدنشان تبخال ببینند، از جمله روی لب.این ویروس بر اثر ورود بعضی از مواد غذایی خاص به بدن، تب و بیماری، آلرژی، سرماخوردگی، قاعدگی، تغییرات هورمونی، بارداری و استرس و اضطراب فعال می شود و خودش را به شکل تبخال لب یا دیگر قسمتها نشان می دهد.
چه عواملی ویروس تبخال را بیدار می کنند؟
عواملی مانند سرماخوردگی، تب، استرس، درمان های دندانپزشکی و قرار گرفتن در معرض نور خورشید می توانند ویروس تبخال را فعال کنند. انجام روش های زیبایی مانند تزریق ژل، فیلر، لیزر موهای زائد و سولاریوم هم می توانند باعث فعال شدن ویروس تبخال شوند.ناگفته نماند هرپس سیمپلکس نوع ۱ فقط به تبخال لب اکتفا نمی کند، بلکه می تواند ناحیه تناسلی، چشم ها و پوست انگشتان دست را هم مبتلا کند و به شکل تبخال تناسلی یا تبخال بینی باشد.
افرادی (خصوصاً کودکان برای اولین بار) که به ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ مبتلا می شوند، معمولاً یک هفته پس از ورود این ویروس به بدن دچار تب، سردرد، تهوع و استفراغ می شوند. ممکن است گلو درد و بلع دردناک پیدا کنند و در دهانشان زخم هایی ایجاد شود. این نشانه ها به مدت ۷ تا ۱۴ روز باقی می ماند. البته این فقط شروع ماجراست!
زمانی که ویروس برای بار دوم فعالیت خود را در بدن فرد از سر گیرد، تبخال ظاهر می شود. با فعال شدن این ویروس، فرد مبتلا در ناحیه مشخصی (بیشتر در اطراف لب ها) دچار سوزش و خارش می شود و قرمزی و تورم می بیند؛ طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد، یک یا چند تبخال کوچک ظاهر می شود که برجسته و دردناک هستند. تبخال در مدت ۴ روز ظاهر شده و به طور کامل در مدت ۸ تا ۱۰ روز از بین می رود.حال سوال اینجاست که از کجا باید فهمید ویروس تبخال وارد بدن شده است. در ادامه درباره روش تشخیص تبخال صحبت خواهیم کرد
دندانپزشک یا پزشک می تواند با انجام معاینه بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار، بروز تبخال را تشخیص دهد. اگر مشکل پزشکی دیگری یا بیماری خاصی داشته باشید، ممکن است پزشک تان از شما بخواهد آزمایش هایی انجام دهید که بتواند ابتلا به تبخال را به درستی تشخیص دهد. انجام این نوع آزمایش ها برای افراد سالم ضرورتی ندارد.
تبخال را چگونه درمان کنیم؟
پزشکان معمولاً برای درمان تبخال داروی آسیکلوویر موضعی یا خوراکی تجویز می کنند که به کاهش شدت علائم در عفونت های اولیه و ثانویه کمک می کند. می توان به منظور کاهش درد ناشی از تبخال از مسکن هایی مانند آسپیرین و استامینوفن استفاده کرد. مصرف سرم نمکی نیز علاوه بر خاصیت تسکین دهندگی، به پاکیزه نگه داشتن محل تاول ها کمک می کند. علاوه بر این می توانید در ۲۴ ساعت اول پس از ظاهر شدن ضایعات پوستی، یک تکه یخ را به مدت چند دقیقه روی محل آن قرار دهید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
تبخال ها معمولاً بدون درمان بهبود پیدا می کنند، اما اگر علائم بیماری شدید بود، ممکن است فرد دچار بیماری دیگری شده و دستگاه ایمنی او دچار اختلال شده باشد. اگر تبخال ها پس از گذشت یک تا دو هفته بهبود پیدا نکردند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.