منشاء نام یاقوت، کراندوم (Corundum) از هند است. خانواده کراندوم یا یاقوت ها دارای ترکیب اکسید آلومینیوم (Al2o3 )است که به دلیل وجود عناصر واسطه به رنگهای متفاوتی یافت می شود.معمولا دو رنگ ازسنگهای خانواده یاقوت (یاقوت قرمز- Ruby و یاقوت کبود - Sapphire)، به عنوان جواهر استفاده می شوند. رنگ قرمز آن یاقوت قرمز- Ruby و بقیه رنگها Sapphire خوانده می شوند. یاقوت های معمولی که کیفیت خوبی ندارند به عنوان ابزاری برای تراش و یا صیقل استفاده می شوند. بهترین ابزار که به عنوان سنگ سمباده برای صیقل استفاده می شود.
یاقوت یکی از با ارزش ترین سنگ های جواهر رنگی است، در واقع یاقوت های بزرگ قیمت های بالایی معادل الماس های هم اندازه خود دارند.یاقوت قرن هاست که گرانبهاست و علتش نیز سختی 9Mohs همراه با رنگ قرمز فوق العاده و درخشش شیشه ای آن است.یاقوت گونه ای از کوراندوم است که رنگ قرمزش را از کرومیوم می گیرد.کوراندومی که در هر رنگی غیر از قرمز باشد در دسته یاقوت کبود قرار می گیرد.در خالص ترین شکلش، کوراندوم کاملا بی رنگ است.کلمه کوراندوم از واژه Kurundam زبان تاملی به معنی یاقوت قرمز گرفته شده است. در زبان سانسکریت هند باستان، یاقوت را ratnaraj به معنی پادشاه سنگ های گرانبها می نامند.متون سانسکریت قدیمی، کتاب انجیل و سایر نوشته های تاریخی یاقوت را جواهری ارزشمند می دانند که نشانگر غنای تاریخی و ارزش سنگ های یاقوتی است.
هندوهای باستان باور داشتند که وقتی یاقوت به کریشنا پیشکشش شود، او به عنوان امپراتور مجددا متولد خواهد شد.به اعتقاد جنگجویان برمه یاقوت ها آنها را شکست ناپذیر می کردند و بدین منظور یاقوت را زیر پوست شان قرار می دادند. این سنگ در درجه اول در دوره ویکتوریا و ادوارد مورد استفاده قرار گرفت که در آن نقوش صمیمی ترین یادگاری ها و نشانه ها از جمله نقش های دو قلب که در آن دیده می شود، نماد عشق و صمیمیت است.
بنابر داستان مارکوپولو، کوبلای خان به پادشاه سیلان در عوض یاقوتی بزرگ یک شهر را اهدا کرد.اروپایی های قرون وسطی باور داشتند که یاقوت می تواند آنها را سالم، ثروتمند، دانا و موفق در زندگی توام با عشق شان نگه دارد.نام انگلیسی یاقوت ruby از کلمه لاتین ruber به معنی قرمز گرفته شده است.محبوب ترین رنگ یاقوت قرمز پر رنگ با نشانه هایی از رنگ آبی است که به آن خون کبوتر نیز می گویند.در تایلند، یاقوت را به نام tabtim می شناسند که به معنی درخت انار در زبان تایلندی است.دلیلش هم این است که این سنگ های قرمز رنگ مانند دانه های انار می درخشند. سنگ یاقوت از خانواده سنگ های سنباده به شمار می رود.
سنگ یاقوت از دوام و سختی بالایی برخوردار است و به همین جهت می تواند یک جایگزین مناسب و ایده آل برای حلقه نامزدی و سالگرد عروسی باشد.سر جان مندویل در یکی از کتاب های خود چند فضیلت دیگر از یاقوت را ذکر کرده است.او در نوشته های خود معتقد است که استفاده از یاقوت صلح و آرامش را در پی خواهد داشت و موجب محافظت انسان در برابر دشمنان می گردد.او همچنین نوشته است که یاقوت بهتر است در حلقه و یا دستبند به کار برده شود و برای عملکرد بهتر این سنگ گرانبها بهتر است از آن در سمت چپ بدن استفاده شود.هنگامی که سنگ یاقوت برای اولین بار به جهان غرب معرفی شد، اروپاییان از آن به عنوان یک سنگ زیبا و تزیینی برای بدن استفاده می کردند.برخی از آن ها همچنین معتقد بودند که این سنگ گرانبها از آن ها در برابر طلسمها محافظت می کند و تضمین ثروت، حکمت، زیبایی و عشق و احساسات رمانتیک به شمار می رود.استفاده از یاقوت در مچ دست و انگشتان دست چپ تأثیر بسیار زیادی در روحیات افراد دارد.
یاقوت معمولا به رنگ قرمز دیده می شود اما گاهی اوقات ممکن است مقادیر ناچیزی از رنگ های بنفش، قهوه ای و صورتی نیز در آن به چشم می خورد.سنگ یاقوت یکی از انواع سنگ های سنباده از است که به رنگ قرمز دیده می شود.رنگ های دیگری از این سنگ نیز موجود است که آن ها را یاقوت کبود می نامند.ارزش بالای یاقوت در طول تاریخ به ثبت رسیده است و این سنگ همواره نمادی از قدرت و شجاعت بوده است.این جواهر گرانبها به دلیل رنگ قرمز زیبا و ارتباط طولانی خود با عشق و علاقه، یکی از مناسب ترین جواهرات برای یک هدیه عاشقانه به شمار می رود.یاقوت سومین گوهرسنگ محبوب است. یاقوت کبود در زبان بین المللی سفایر نامیده می شود. همچنین بعد از الماس دومین سنگ سخت می باشد.
این سنگ حاصل هوازدگی و دگرگونی گرانیت و مرمر در دامنه کوه ها و بستر رودخانه ها می باشد. که در واقع حاصل ترکیب اکسید آلومینیوم با ترکیبی از تیتانیوم، آهن و منگنز و ... می باشد.سنگ یاقوت اگر سرخ رنگ باشد با نام یاقوت سرخ شناخته می شود و در غیر این صورت یاقوت کبود نامیده می شود.
نکات مهم در خرید یاقوت: در طول تاریخ سنگ های زیادی وجود داشته اند که به خاطر شباهت به یاقوت به جای آن استفاده می شدند اما در سال های اخیر این میزان به خاطر تست های آزمایشگاهی بسیار کاهش یافته اما هنوز هم بعضی وقت ها این اشتباهات رخ می دهد.
به همین خاطر لازم است هنگام خرید یاقوت چند نکته را بدانید؛ نگین یاقوت سرخ بزرگ با کیفیت بالا و بدون ناخالصی بسیار نادر و گران قیمت است. بنابراین اگر چنین سنگ قرمزی را در ابعاد بزرگ مشاهده کردید، بدانید که یا یاقوت مصنوعی است یا سنگ گارنت یا لعل (اسپینل) مصنوعی است.
علاوه بر این، تنها راه شناخت یاقوت اصل این است که به داخل نگین دقت کنید. اگر در داخل سنگ یاقوت ناخالصی وجود داشته باشد یا به طور دقیق تر دانه های ریز سیاه در آن مشاهده شود، این نگین اصل است.