آسیب دیدن بافت های بدن همچون درم، ایپدریم، ماهیچه و پوست در اثر قرار گرفتن در فشار دراز مدت برای یک یا چند نقطه از بدن زخم بستر گفته می شود. به زبان ساده تر می توان گقت: خوابیدن به مدت طولانی در وضعیت ثابت، سائیدگی در صندلی یا بستر، استفاده از لگن بیمار نامناسب و یا کشیدگی با ملحفه می تواند به بخشی از پوست و بافت های بدن آسیب برساند.زخم بستر چهار مرحله دارد که در مرحله اول و دوم زخم بستر با مراقبت های منظم در طی هفته ها یا ماه ها درمان پیدا می کند. اما در مرحله سوم و چهارم زخم بستر درمان در شرایط سخت و دشوارتری قرار می گیرد.قاعدتا زخم های بستر (زخم های فشاری) بهاطر گستردگی ابعاد با زیر نظر چند پزشک متخصص درمان شود.
– پزشک ارشد که برنامه درمانی برای زخم بستر تنظیم می کند.
– پرستارانی که در زمینه زخم بستر تحصیل یا تجربه دارند برای مراقبت و التیام زخم.
– مشاور یا مدد کار اجتماعی به دلیل طولانی بودن بیماری و فرایند درمان آن به شما کمک کند.
– پزشک فیزیوتراپ که به تحرک و حرکت شما کمک کند.
– متخصص تغذیه که رژیم غذایی روزانه جهت بهبود فرایند درمان را به شما پیشنهاد کند.
– متخصص ارتوپد ، متخصص اعصاب و یا جراح پلاستیک که در صورت نیاز در فرایند بهبود به شما کمک کند.
زخم بستر در چه محل هایی بیشتر دیده میشود
در کسانی که مدت زیادی در بستر در حالت درازکش به پشت قرار گرته اند زخم بستر بیشتر در نواحی زیر دیده میشود
- پشت سر
- پشت استخوان های کتف
- پشت استخوان خاجی درست بین دو برجستگی باسن
- پشت پاشنه
در کسانی که مدت زیادی در حالت درازکش به شانه قرار گرفته اند زخم بستر ممکن است در نواحی زیر دیده شود
- کناره های سر
- گوشه لاله گوش
- روی برجستگی کناری لگن ( تروکانتر بزرگ)
- روی برجستگی کناری زانو ( پوست روی سر استخوان نازک نی)
- روی پوست قوزک خارجی
زخم بستر چیست؟
در کسانی که مدت زیادی در ویلچر مینشینند زخم بستر میتواند در محل های زیر تشکیل شود
- پشت استخوان خاجی درست بین دو برجستگی باسن یا روی برجستگی باسن
- پشت استخوان های کتف یا ستون مهره
- پوست روی ساعد یا ران در جاییکه روی صندلی تکیه میدهند
در هر کسی که مدت زیادی در بستر میخوابد یا در ویلچر مینشیند و نمیتواند وضعیت خود را بطور مرتب عوض کرده و خود را جابجا کند، جرئی از مراقبت روزانه وی، بررسی مکرر پوست نواحی ذکر شده برای دیدن علائم احتمالی تشکیل بد سور است. به محض دیدن علائم ذکر شده باید با پزشک تماس گرفت.
برخی عوارض تهدید کننده ی حیات ناشی از زخم های فشاری عبارتند از:
سلولیت: سلولیت عفونت پوست و بافت نرم است که می تواند منجر به گرمی، قرمزی و تورم در منطقه ی آسیب دیده شود. افراد مبتلا به آسیب عصبی اغلب در ناحیه ی آسیب دیده ناشی از سلولیت احساس درد نمی کنند.
عفونت های استخوان و مفصل: عفونت ناشی از زخم های فشاری می تواند به مفاصل و استخوان ها نفوذ کند. عفونت مفصلی(آرتریت چرکی) می تواند به غضروف و بافت ها آسیب برساند. عفونت های استخوانی (استئومیلیت) می تواند عملکرد مفاصل و اندام ها را کاهش دهد.
سرطان: زخم های طولانی مدت و درمان نشده می توانند به یک نوع کارسینوم سلول سنگفرشی(SCC) تبدیل شوند.
سپسیس: به ندرت، یک زخم فشاری منجر به سپسیس (عفونت خون) می شود.
