به گزارش سرویس اطلاعات دارویی پایگاه خبری ساعدنیوز، قرص پردنیزولون (Prednisolone) یکی از شناختهشدهترین و پرکاربردترین داروهای خانواده کورتیکواستروئیدها است که به دلیل اثرات ضدالتهابی و سرکوبکننده سیستم ایمنی، در درمان طیف وسیعی از بیماریها از آلرژیهای شدید گرفته تا بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید، به کار میرود. با این حال، قدرت بالای این دارو همانند یک شمشیر دولبه عمل میکند؛ در کنار اثربخشی چشمگیر، آگاهی از موارد منع مصرف و تداخلات دارویی پردنیزولون برای استفاده ایمن و جلوگیری از عوارض جدی، امری حیاتی و ضروری است. این مقاله به شما کمک میکند تا با دیدی باز و اطلاعاتی کامل، قدم در مسیر درمان با این دارو بگذارید.
مصرف این دارو برای برخی افراد ممنوع است و برای برخی دیگر باید با احتیاط فراوان و تحت نظارت دقیق پزشک صورت گیرد.
عفونتهای قارچی سیستمیک (فراگیر): پردنیزولون با سرکوب سیستم ایمنی، میتواند باعث تشدید و پخش شدن عفونتهای قارچی در سراسر بدن شود.
حساسیت شدید (آنافیلاکسی): افرادی که سابقه واکنش آلرژیک شدید به پردنیزولون یا سایر کورتیکواستروئیدها را دارند، نباید از این دارو استفاده کنند.
دریافت واکسنهای زنده ضعیف شده: مصرف همزمان پردنیزولون با واکسنهایی مانند سرخک، اوریون، سرخجه (MMR) یا فلج اطفال خوراکی ممنوع است، زیرا میتواند منجر به بروز عفونت ناشی از خود واکسن شود.
در شرایط زیر، پزشک با سنجیدن منافع دارو در برابر خطرات احتمالی، در مورد تجویز آن تصمیمگیری میکند:
بیماران دیابتی: پردنیزولون میتواند سطح قند خون را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و کنترل دیابت را دشوار کند.
افراد مبتلا به فشار خون بالا: این دارو با افزایش احتباس آب و نمک، باعث بالا رفتن فشار خون میشود.
بیماران دارای زخم معده یا مشکلات گوارشی: پردنیزولون خطر خونریزی و سوراخ شدن دستگاه گوارش را افزایش میدهد.
پوکی استخوان (استئوپروز): مصرف طولانیمدت این دارو یکی از دلایل اصلی پوکی استخوان ثانویه است.
مشکلات قلبی-عروقی: افرادی که سابقه نارسایی قلبی یا حمله قلبی اخیر دارند.
بیماریهای چشمی: مانند آب سیاه (گلوکوم) یا آب مروارید (کاتاراکت)، زیرا پردنیزولون میتواند فشار داخل چشم را افزایش دهد.
مشکلات روانی: افرادی که سابقه افسردگی شدید، سایکوز یا نوسانات خلقی دارند، ممکن است با مصرف این دارو دچار تشدید علائم شوند.
عفونتهای فعال: مانند سل (TB) یا تبخال چشمی.
همیشه لیست کامل داروهای مصرفی خود (شیمیایی، گیاهی و مکملها) را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. در ادامه به مهمترین تداخلات اشاره میشود:
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs):
مانند: ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک و آسپرین.
تداخل: مصرف همزمان این داروها با پردنیزولون، خطر بروز عوارض گوارشی مانند زخم و خونریزی معده را به شدت افزایش میدهد.
داروهای ضدانعقاد خون (رقیقکنندههای خون):
مانند: وارفارین.
تداخل: پردنیزولون میتواند اثر وارفارین را تغییر دهد (کاهش یا افزایش دهد). بنابراین، پایش دقیق فاکتورهای انعقادی خون ضروری است.
داروهای دیابت:
مانند: متفورمین، گلیبنکلامید و انسولین.
تداخل: همانطور که اشاره شد، پردنیزولون قند خون را بالا میبرد و ممکن است اثربخشی داروهای دیابت را کاهش دهد. پزشک ممکن است نیاز به تنظیم دوز این داروها داشته باشد.
داروهای ادرارآور (دیورتیکها):
مانند: فوروزماید و هیدروکلروتیازید.
تداخل: مصرف همزمان میتواند منجر به دفع شدید پتاسیم از بدن و بروز عوارضی مانند ضعف عضلانی و آریتمی قلبی شود.
برخی داروهای ضد قارچ و آنتیبیوتیکها:
مانند: کتوکونازول و ریفامپین.
تداخل: این داروها میتوانند متابولیسم (سوختوساز) پردنیزولون در بدن را تغییر داده و باعث افزایش یا کاهش سطح خونی و در نتیجه تغییر اثربخشی یا افزایش عوارض جانبی آن شوند.
قرص پردنیزولون ابزاری درمانی بسیار قدرتمند است، اما استفاده ایمن از آن نیازمند آگاهی و مسئولیتپذیری است. شناخت دقیق موارد منع مصرف و پرهیز از مصرف خودسرانه، کلید اصلی پیشگیری از خطرات جدی است. همچنین، اطلاعرسانی به پزشک در مورد تمام شرایط پزشکی و داروهای مصرفی، برای جلوگیری از تداخلات دارویی پردنیزولون امری غیرقابل چشمپوشی است. در نهایت، به یاد داشته باشید که درمان موفقیتآمیز، حاصل همکاری نزدیک و صادقانه بین شما و پزشک معالجتان است؛ هرگز بدون مشورت با او دوز دارو را تغییر ندهید یا مصرف آن را به طور ناگهانی قطع نکنید.
برای مشاهده مطالب مرتبط با اطلاعات دارویی اینجا کلیک کنید
