به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، هشتم آذر ماه همان روزی است که طرف های غربی برای رسیدن به آن تقریبا شش ماه روز شماری کرده اند، البته تنها در حرف نه در عمل، چراکه بعد از اعلام تاریخ برگزاری مذاکرات شاهد اعمال تحریم هایی از سوی آمریکا علیه برخی اشخاص و نهاد های ایرانی بودیم که به نظر می رسد هدف مشخص آن به ویژه در مقطع زمانی کنونی تاثیرگذاری بر روند مذاکرات آتی بوده است.
مذاکرات هسته ای حالا پس از فرازوفرود های چندماهه دوباره به ایستگاه وین رسید؛ این بار بر خلاف شش دور مذاکرات احیای برجام که در گراند هتل شهر وین برگزار می شد، از این دور بار دیگر مذاکرات به هتل کوبورگ منتقل شده و دوباره ایران و ۱+۴ مقابل هم خواهند نشست تا مسیر رسیدن به اجرای برجام را هموار کنند؛ مسیری که علی رغم پایبندی ایران، با بدعهدی آمریکایی ها و اروپایی ها نتیجه ای در برنداشت. هیئت آمریکا نیز همزمان در وین حضور دارد.
علی باقری معاون سیاسی وزارت خارجه ایران می گوید: جمهوری اسلامی ایران با یک اراده جدی و با یک تدارک قوی برای لغو تحریم های غیرقانونی و ظالمانه وارد این گفت وگوها شده است. ترکیب هیئت جمهوری اسلامی ایران نشان دهنده این عزم و جدیت جمهوری اسلامی برای برداشتن گام هایی جدی در زمینه لغو تحریم های غیرقانونی و ظالمانه آمریکایی ها علیه ملت ایران دارد و امیدواریم این گفت وگوها در تامین هدف ایران برای لغو تحریم ها نقش موثر داشته باشد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان های بین المللی واقع در وین هم نشست غیررسمی ایران، روسیه و چین، جهت از سرگیری مذاکرات هسته ای را «مفید» توصیف کرد.
در این دور از مذاکرات به بیان کارشناسان آنچه که اهمیت دارد نخست برداشتن تحریم هاست و دیگری تضمین گرفتن از آمریکا برای تکرار نشدن خاطره تلخی که از خروج آمریکا از برجام مانده است؛ به گفته رحیم بایزیدی کارشناس مسائل بین الملل، زمانی که آمریکا به قطعنامه الزام آوری که خود این کشور به همراه متحدانش امضا کرده پایبند نباشد، هر تضمین بین المللی دیگری، صرفا جنبه حقوقی داشته و ممکن است مجددا در مسیر قبلی به پیش برود، اما قوی ترین معاهدات بین المللی آمریکا، آن هایی هستند که توسط کنگره این کشور (مجلس نمایندگان و مجلس سنا) به تصویب برسند. با وجود اینکه دموکرات ها اکثریت هر دو مجلس را در اختیار دارند، اما تصویب برجام در کنگره از احتمال بسیار کمی برخوردار است و با توجه به همین مسئله، عملا گزینه ای نیست که دولت آمریکا مد نظر داشته باشد.
این کارشناس مسائل بین الملل می گوید، سناریوی حقوقی دیگر این است که همانند دوران اوباما، رئیس جمهور آن را در قالب یک توافق به امضا برساند. این وضعیت نیز نمی تواند چندان پایدار باشد، چراکه رئیس جمهور بعدی آمریکا به راحتی و با یک فرمان اجرایی امکان خروج مجدد از برجام را خواهد داشت. فرمان اجرایی دیگر مکانیسم حقوقی و سیاسی است که رئیس جمهور آمریکا می تواند از آن برای قانون کردن توافقات امضا شده استفاده کند. البته فرامین اجرایی نیز به راحتی توسط روسای جمهور بعدی و حتی دادگاه های آمریکایی قابل لغو هستند؛ بنابراین این مکانیسم هم تضمین قابل توجهی ارائه نمی دهد.
بایزیدی گفت: چه در سطح بین المللی و چه در سطح ملی (در آمریکا)، تضمین حقوقی و سیاسی پایدار و قابل اتکایی برای عدم خروج مجدد آمریکا از برجام وجود ندارد. در این فضا به نظر من بهترین تضمینی که می توان به آن دست یافت، برگشت پذیر ساختن برنامه هسته ای ایران است. در شرایط فعلی، دولت آمریکا در مدت زمان کوتاهی و تنها در عرض یک روز می تواند با صدور یک فرمان اجرایی نه تنها تحریم های لغو یا تعلیق شده قبلی را بازگرداند، بلکه تحریم های جدیدی را نیز علیه کشور وضع نماید.
فواد ایزدی کارشناس مسائل بین الملل می گوید: جمهوری اسلامی ایران می داند آمریکا جز زبان زور نمی فهمد، جو بایدن همانگونه که به توافق زیست محیطی پاریس برگشت در همان آغاز به کار می توانست به برجام هم باز گردد، ولی برنگشت، چون نمی خواست، و اکنون چرا به مذاکرات علاقه مند شده است؟ چون متوجه افزایش توانمندی ایران شده و از طرفی هم در پی ایجاد اجماع جهانی علیه ایران است. استدلال آمریکایی ها این است که پای میز مذاکره بیایند و اگر مذاکرات به نتیجه نرسید، تقصیر را گردن ایران انداخته و به اروپا، چین و روسیه بگویند ما آمدیم، اما ایران کنار نیامد. دولت بایدن در حال درس گرفتن از تجربه ترامپ است. شواهد مثبتی از تغییر نگاه آمریکایی ها نسبت به ایران دیده نمی شود.
دولت بایدن با وجود اینکه با شعار بازگشت به برجام بر سر کار آمد اما در یک سال گذشته از بازگشت متعهدانه و مستقیم به این توافق سر باز زده است و بیشتر علاقه مند به مسیرهای میان بر و انحرافی است. از این رو مذاکرات هفته جاری در وین سنگ محکی است برای آزمون اراده و تصمیم آمریکا و دیگر کشورها که تا چه اندازه حرف و عمل شان برای بازگشت به برجام یکسان است.
رضا ذبیحی کارشناس مسائل بین الملل درباره نتایج احتمالی دور هفتم مذاکرات وین و پیامد های ناشی از آن معتقد است: سودمندی متقابل و مطلق احیای توافق برجام برای تمامی طرف ها مسلم و محرز است و همین امر امید ها را برای زنده نگه داشتن برجام دو چندان می کند. شکست در مذکرات وین برای دولت جو بایدن گران تمام خواهد شد، یکی از برنامه های اعلام شده بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، احیای توافق هسته ای ایران بود، اگر او نتواند به این وعده جامه عمل بپوشاند و بگونه ای عمل کند که در نهایت باعث شود که نظارت ها بر برنامه هسته ای ایران نیز کاهش یابد، نتیجه ای جز تزلزل هر چه بیشتر جایگاه وی به همراه نخواهد داشت و همین امر برای جمهوری خواهان و اشخاصی همچون ترامپ دستاویزی برای حمله بیشتر و موثرتر به وی خواهد بود.
ذبیحی گفت: ایران نیز پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم های یکجانبه و غیرقانونی، متحمل خسارات بسیار زیادی شد و لذا وضعیت ایده آل این است که حتی این خسارات نیز جبران شود، اما اگر در شرایط فعلی امکان چنین امری وجود ندارد، حداقل باید سریع تر وضعیتی بوجود آید که با احیای برجام و با شرط برخورداری ایران از مزایای آن، تا حدودی خسارت های گذشته جبران شود. به جز طرف های شرکت کننده در مذاکرات احیای برجام و آمریکا که در حال حاضر به صورت غیر مستقیم در این مذاکرات حضور دارد، کشور های منطقه نیز در صورت داشتن دید منطقی و عقلانی از احیای برجام سود خواهند جست و لذا انتظار این است که در مسیر این مذاکرات همراهی کرده و از هر گونه کارشکنی پرهیز کنند.
به گفته سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان اگر آمریکا برای حل و فصل بن بست ها به وین نیاید شرایط سخت خواهد شد. او در پاسخ به سؤالی گفت که هیچ گفت وگوی دوجانبه ای با هیأت آمریکایی در وین صورت نخواهد گرفت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات رابرت مالی درباره مذاکره مستقیم ایران و آمریکا در وین گفت: اگر آمریکا برای رفع تحریم ها و رفع واقعی تحریم ها بیاید می تواند بلیت بازگشت به اتاق برجام را دریافت کند، وگرنه همچنان در میز برجام باقی خواهد ماند. آنچه برای ایران مهم است اطمینان از رفع تحریم هاست و امیدواریم طرف های مقابل به این اولویت و دغدغه ایران احترام بگذارند.
سعید خطیب زاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در نشست خبری دیروز خود تاکید کرد که ایران با عزم و اراده جدی وارد وین شده و طرف های مقابل باید این پنجره فرصت را مغتنم بشمرند، چون تا ابد باز نخواهد ماند.
انجام مذاکرات مقدماتی طرف های برجام در وین
