کشف دومین غار عمیق کشور با عمق 375 متر روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت. غاری که محلی ها به نام سم می شناختند و تا پیش از کاوش گروه کوهنودی و غار نوردی قابوس گنبد تنها چند متر ابتدایی آن شناسایی شده بود. بعد از آن بود که گروه های غارنوردی زیادی راهی «سم» شدند تا بعد از گذشت یک سال 21 چاه از این غار پر رمز و راز كشف کنند.
غار سم در ارتفاعات 1700 متری کوه خواجه قنبر در منطقه نامیج گالیکش قرار دارد که پیشینه کشف آن به حدود دو سال قبل برمی گردد. غاری با دهلیزها، طاق‌های زیبا که وجود آب در آن، جلوه خاصی دارد.
در بدو ورود به این غار مسیر تنگ و باریکی که به خرچنگ رو معروف است آغاز می‌شود؛ ولی برخلاف خرچنگ رو‌های غار پروا (اولین غار عمیق ایران)، تنگناهای این غار تمامی ندارد و اغلب مسیر را باید به یك سمت حركت كرد و حتی امكان برگرداندن سر وجود ندارد.
بنابراین اگر شما جزو غارنوردان آماتور و یا حتی نیمه حرفه ای به حساب می آیید، فکر سفر به سم را از سرتان بیرون کنید! به خصوص که از چاه 19 به بعد دمای هوای درون غار كاهش می‌یابد و به 6 درجه سانتیگراد می‌رسد و باید برای گرم كردن بدن برنامه‌ریزی كرد در غیراین صورت خطر سرمازدگی وجود دارد.
برای آنکه عمق فاجعه را بهتر درک کنید باید بگوییم که خیلی از غارنوردان حرفه ای که از غار سم بازدید کرده اند، معتقدند که امدادرسانی در این غار به علت دشواری مسیرها، بسیار سخت و در برخی شرایط غیرممكن است؛ بنابراین تیم های بازدید كننده باید کاملا آماده و مجهز باشند وگرنه یك حادثه ساده و یك دررفتگی جزیی در این غار می‌تواند به یك فاجعه تبدیل شود!
معابر و تراورس‌های غار سم به قدری تنگ و پر پیچ و خم است كه تنها یك فرد می‌تواند خود و كیسه بارش را عبور دهد و امكان كمك‌رسانی یا حتی همراهی نفر دوم وجود ندارد. علاوه بر این دهانه چاه های غار سم حدود 5 تا 40 متر قطر دارند که در نوع خود جالب توجه و خطرناک است. البته این وضعیت از چاه سه غار به بعد کمرنگ تر می شود چرا که پس از آن عرض و ارتفاع غار افزایش می یابد و تردد راحت تر است.
تحقیقات درباره قدمت غار سم هنوز به نتیجه قطعی نرسیده اند اما نمونه های کشف شده از جمجمه انسان و حیوانات در این غار نشان دهنده قدمت بالای آن است. شاهد این ادعا کشف اسکلت خفاشی است که 10 برابر بزرگتر از اسلکت خخفاش های معمولی به نظر می رسد. خفاش های این غار تقریبا از بین رفته اند و جالب اینکه اکثرا اسکلت ها در یک نقطه جمع شده اند. اما این استخوان ها تنها نشان زندگی در غار نیستند. نوعی پروانه خاص هم تا چاه چهار وجود دارد که دیواره های این غار آهکی را پر کرده اند.
برای بازدید از غار سم باید به بخش گالیکش استان گلستان و نزدیکی روستای نام نیک سفر کنید و آن را در عرض جغرافیایی 37˚ 05' 46" ببینید. غار در قسمت غربی روستای نام نیک به فاصله تقریبی 2 ساعت راهپیمایی قرار گرفته است.
